Training Day Αγοράς: Ένας πρακτικός οδηγός για παραγωγούς και σκηνοθέτες

59^ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ || 1-11/11/2018

Training Day Αγοράς: Ένας πρακτικός οδηγός για παραγωγούς και σκηνοθέτες

Πολύτιμες πρακτικές συμβουλές και οδηγίες μοιράστηκαν με νέους παραγωγούς και σκηνοθέτες καταξιωμένοι επαγγελματίες του κινηματογραφικού χώρου, στη δράση Training Day της Αγοράς, που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το CED Media Greece, την Τρίτη 6 Νοεμβρίου 2018, στην Αποθήκη Γ΄, στο πλαίσιο του 59^ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Στόχος της πρωτοβουλίας, να παρέχει χρήσιμες κατευθυντήριες γραμμές που ρίχνουν φως στους τρόπους και τις διαδικασίες μέσω των οποίων μπορούν να επιτευχθούν διεθνείς συμπαραγωγές και συνεργασίες. 

Στο φετινό Training Day παρουσιάστηκαν πληροφορίες για το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σαγκάης σε μια προσπάθεια προσέλκυσης συμπαραγωγών Κίνας-Ελλάδας, πραγματοποιήθηκαν παρουσιάσεις του Hellenic Film Commission του ΕΚΚ καθώς και του EKOME, δόθηκαν συμβουλές για το film marketing από εκπροσώπους της Heretic Asterisk, ενώ επίσης παρουσιάστηκαν σημεία-κλειδιά για το Blockchain, το ίντερνετ του μέλλοντος.

Στο πρώτο σκέλος της δράσης, μια τριμελής αντιπροσωπεία από το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σανγκάης, αποτελούμενη από τους Janwen Shen (director), Edward Xu (Manager SIFF Market) and Qi Yan (manager), έδωσε στο κοινό μια σφαιρική εικόνα ενός φεστιβάλ που μπήκε στον παγκόσμιο φεστιβαλικό χάρτη το 1993 και κατόρθωσε πολύ σύντομα να καταστεί ένα από τα μεγαλύτερα και πιο εξωστρεφή φεστιβάλ της Ασίας.

Στατιστικά στοιχεία για το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σανγκάης

• υποβλήθηκαν 3.447 ταινίες, προερχόμενες από 108 διαφορετικές χώρες
• η δημοσιογραφική κάλυψη του φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε από 384 δημοσιογραφικά μέσα και 1.338 διαπιστευμένους δημοσιογράφους
• 293 εκθέτες προσέλκυσαν 19.698 επισκέπτες
• 493 ταινίες προβλήθηκαν σε ένα σύνολο 45 αιθουσών
• το Τμήμα “Asia New Talent” συγκέντρωσε τον συνολικό αριθμό των 254 συμμετοχών

Συνοπτική παρουσίαση του τμήματος της Αγοράς του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σανγκάης

• η Αγορά του SIFF ειδικεύεται στους τομείς της χρηματοδότησης, των νομικών υπηρεσιών, των ψηφιακών παιχνιδιών, των διεθνών συμπαραγωγών, της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών και κατευθυντήριων γραμμών στα στάδια της παραγωγής και του post-production
• στο πλαίσιο της Αγοράς του SIFF, διεξάγονται masterclasses από την αφρόκρεμα των επαγγελματιών του χώρου, καθώς και ένας σημαντικός αριθμός από pitching forums για κινηματογραφικά πρότζεκτ
• 60 ταινίες, προερχόμενες από 18 διαφορετικές χώρες, υπέβαλλαν συμμετοχή στην πλατφόρμα του SIFF που προωθεί τις διεθνείς συνεργασίες
• συμβουλευτικές υπηρεσίες προσφέρονταν καθ' όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ σε όλους τους παραγωγούς και τους σκηνοθέτες που επιθυμούσαν να πραγματοποιήσουν γυρίσματα στην Κίνα

Πρόσθετες πληροφορίες

• ένας λεπτομερής οδηγός με 200 επιλεγμένες τοποθεσίες για την τέλεση κινηματογραφικών γυρισμάτων μοιράστηκε σε όλους τους παραγωγούς στην διάρκεια του φετινού SIFF
• από την 1^η Ιουνίου του 2019, η Αγορά του Φεστιβάλ Τηλεόρασης της Σανγκάης θα περιλαμβάνει ξεχωριστό τμήμα για τις διεθνείς συμπαραγωγές

Στο δεύτερο σκέλος του Training Day το λόγο πήρε η Βένια Βέργου, διευθύντρια Διεθνών Οπτικοακουστικών Παραγωγών, η οποία παρουσίασε αναλυτικά τις ενέργειες και τα βήματα που έχουν γίνει από πλευράς της Hellenic Film Commission (HFC) του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, με στόχο την προσέλκυση ξένων παραγωγών στην Ελλάδα.

Ποιοι είναι οι κύριοι σκοποί της HFC;

• να φέρει σε επαφή τους ξένους παραγωγούς με την ελληνική κινηματογραφική βιομηχανία
• να προσφέρει καθοδήγηση και ενημέρωση σχετικά με την εξασφάλιση των απαραίτητων αδειών για την πραγματοποίηση γυρισμάτων και με τα κίνητρα που παρέχονται από τους αρμόδιους φορείς
• να προωθήσει τοποθεσίες, εγκαταστάσεις και ανθρώπινο δυναμικό τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο
• να επιτύχει συνεργασία με τα αρμόδια Υπουργεία και τους δημόσιους φορείς
• να δημιουργήσει ένα δίκτυο συνεργασίας με τις τοπικές αρχές

Συμμετοχή της HFC σε διεθνείς φορείς

• European Film Commissions Network (EUFCN) *Η Κέρκυρα είναι η ελληνική υποψηφιότητα για το ευρωπαϊκό βραβείο καλύτερης τοποθεσίας που απονέμεται από το EUFCN
• Association of Film Commissioners International (AFCI)

Ημερολόγιο προσεχών εκδηλώσεων

• Locations – Film Tourism Open Discussion (Νοέμβριος 2018 – Αθήνα)
• Focus – A Meeting Place for International Productions (Δεκέμβριος 2018 – Λονδίνο)

Χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τη χορήγηση αδειών για γυρίσματα:

• Η HFC δεν εκδίδει άδειες, αλλά λειτουργεί ως ενδιάμεσος σύνδεσμος μεταξύ των παραγωγών και των δημόσιων φορέων
• Η διεξαγωγή γυρισμάτων σε αρχαιολογικούς χώρους έχει ως αναγκαία προϋπόθεση την έκδοση ενός πιστοποιητικού, το οποίο χορηγείται μόνο κατόπιν εξέτασης και έγκρισης του σεναρίου (ρήτρα βίαιου/ρατσιστικού/σεξιστικού περιεχομένου
• Η HFC εκπονεί και αποστέλλει επιστολές ως βοηθητική ενέργεια για τη χορήγηση των αδειών (27 επιστολές έχουν καταρτιστεί από τον Απρίλιο του 2017 ως τον Οκτώβριο του 2018) μεσα στους κινημεστο χωριά, ηφαίθρα κατοποιπικ

Τα συγκριτικά και στρατηγικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας στην προσέλκυση ξένων παραγωγών:

• 000 νησιά, 227 εκ των οποίων είναι ακατοίκητα, γεγονός που προσφέρει ένα ιδανικό εξωτικό σκηνικό
• η ποικιλόμορφη γεωγραφία (γραφικά χωριά, ηφαίστεια, δάση)
• η ικανότητα «μεταμόρφωσης» που διαθέτει, η οποία της επιτρέπει να δίνει την εντύπωση ενός άλλου γεωγραφικού τόπου (πχ Μέση Ανατολή)
• η ύπαρξη αρχαιολογικών χώρων (τόσο αρχαιοελληνικών όσο και βυζαντινών)

Ενέργειες και βήματα που έχουν συντελεστεί (ή πρόκειται να συντελεστούν) προς τη σωστή κατεύθυνση:

• νοοτροπία συνέργειας ανάμεσα στην κινηματογραφική παραγωγή και τον τουρισμό (καθεστώς συνεργασίας ανάμεσα στην HFC και τον ΕΟΤ)
• καταρτισμός καταλόγου από την HFC με τις ξένες εταιρείες παραγωγής που έχουν εκφράσει πιθανό ενδιαφέρον για γυρίσματα στην Ελλάδα
• η επερχόμενη δημιουργία Γραφείων Διευκόλυνσης Οπτικοακουστικών Παραγωγών (film offices) σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια (μια αναγκαία κίνηση δεδομένης της γεωγραφικής πολυπλοκότητας της Ελλάδας)
• η αναμενόμενη απλοποίηση της διαδικασίας χορήγησης των αδειών
• η αναγκαία συγκέντρωση, ταυτοποίηση και οργάνωση όλων των σχετικών δεδομένων και πληροφοριών
• η έμφαση στην κατάρτιση και εκπαίδευση των νέων επαγγελματιών και η προσδοκώμενη συνεργασία με τους ελληνικούς πανεπιστημιακούς φορείς

Στο τρίτο σκέλος του Training Day τον λόγο πήρε η εκπρόσωπος του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ) Λίνα Μανωλοπούλου, η οποία παρουσίασε όλα όσα ισχύουν με το σύστημα Greek Cash Rebate, μέσω του οποίου οι ξένοι παραγωγοί που γυρίζουν ταινίες στην Ελλάδα λαμβάνουν επιχορηγήσεις.

Ποιες δαπάνες είναι επιλέξιμες για κάθε καλλιτεχνική παραγωγή από το πρόγραμμα του Cash Rebate;

• Μυθοπλασία / Ταινία – Ντοκιμαντέρ: 100.000 ευρώ
• Τηλεοπτική σειρά: 30.000 ευρώ ανά επεισόδιο
• Ψηφιακά παιχνίδια: 60.000 ευρώ
• Συνολικά, έχει δεσμευτεί ένα ποσό ύψους 75 εκατομμυρίων ευρώ μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων για την περίοδο 2018-2022
• Δεν έχει θεσπιστεί οποιοδήποτε ανώτατο ή κατώτατο όριο αναφορικά με τη διάρκεια του καλλιτεχνικού έργου

Κατάλογος παραγωγών που δεν πληρούν τα κριτήρια του προγράμματος Cash Rebate

• μουσικά σόου
• σόου και μεταδόσεις που σχετίζονται με αθλητικά γεγονότα
• ριάλιτι σόου
• διαφημιστικά

Αιτήσεις

• Όλες οι αιτήσεις πρέπει να υποβάλλονται τουλάχιστον 2 μήνες πριν την έναρξη της παραγωγής / του post-production στην Ελλάδα
• Όλες οι αιτήσεις υποβάλλονται μέσω του ΕΚΟΜΕ
• Όλες οι αιτήσεις υποβάλλονται μέσω ηλεκτρονικού συστήματος
• Το ποσό που χορηγείται είναι πληρωτέο το αργότερο 6 μήνες μετά την ολοκλήρωση της παραγωγής/του post production, με την προϋπόθεση ότι έχουν τηρηθεί όσα ορίζονται από τον νόμο
• Όλες οι αιτήσεις αξιολογούνται βάσει ενός point system που προσμετρά το πολιτιστικό τους αντίκτυπο

Στο τέταρτο σκέλος του Training Day τον λόγο πήρε η Βίκυ Μίχα (Heretic Asterisk Film), η οποία μοιράστηκε με το κοινό τις επαγγελματικές της εμπειρίες όσον αφορά τις στρατηγικές του μάρκετινγκ στην κινηματογραφική παραγωγή.

Τι είδους εργαλεία υπάρχουν ούτως ώστε να παρουσιάσει κάποιος το κινηματογραφικό του πρότζεκτ;

Πρώτος τύπος εργαλείων: B2B Materials

Κατά κάποιο τρόπο, πρόκειται για το πώς δρα η βιομηχανία εντός της βιομηχανίας. Χρησιμοποιούνται για να παρουσιαστεί και να γίνει γνωστό το πρότζεκτ στους επαγγελματίες της βιομηχανίας, προκειμένου να προσελκυστούν διανομείς και sales managers.

Δεύτερος τύπος εργαλείων: B2C Materials

Χρησιμοποιούνται με σκοπό να γίνει γνωστό το πρότζεκτ στο κοινό, επομένως όταν βγει η ταινία στις αίθουσες είναι εξαιρετικά σημαντικό να επιλεγεί το είδος των εργαλείων του μάρκετινγκ που θα χρησιμοποιηθούν και ο τρόπος με τον οποίο θα παρουσιαστεί η ταινία στο ευρύ κοινό. Έχουν εκπονηθεί πολλές μελέτες που προσφέρουν στοιχεία για τις τάσεις που ακολουθεί το ευρωπαϊκό κοινό στην εποχή μας. Οι ταινίες που γυρίζονται στην Ευρώπη θεωρείται ότι διαθέτουν πρωτότυπο περιεχόμενο, ότι διεγείρουν την κριτική σκέψη, αλλά την ίδια στιγμή φέρουν την ταμπέλα της «αργής ταινίας», με πλοκή που κουράζει τον θεατή. Τα τρέιλερ αξιολογούνται ως το πιο αποτελεσματικό εργαλείο πειθούς για τον θεατή. Επίσης, εξακολουθεί να ισχύει ότι η πιο αποτελεσματική τεχνική μάρκετινγκ έγκειται στη στόμα-με-στόμα διαφήμιση. Οι συγκεκριμένες μελέτες είναι απαραίτητες προκειμένου να συγκεντρώσουν οι ενδιαφερόμενοι στοιχεία και δεδομένα που θα βοηθήσουν στην παρουσίαση της ταινίας στην κινηματογραφική βιομηχανία.

Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι πυλώνες μιας ανάλυσης μάρκετινγκ;

• Πρώτα απ’ όλα, η εφαρμογή της SWOT ανάλυσης (δυνατά σημεία, αδύνατα σημεία, ευκαιρίες, απειλές), προκειμένου να εντοπιστούν τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία της όλης προσέγγισης.
• Δεύτερον, η απόπειρα εντοπισμού των κινηματογραφικών σημείων αναφοράς. Η αναζήτηση παρόμοιων τίτλων, η συλλογή δεδομένων, η κατανόηση του πώς κινείται και λειτουργεί η αγορά.
• Τρίτον, η εύρεση των συντεταγμένων της ταινίας ως προς το κοινό (positioning). Αν μπορεί ο ενδιαφερόμενος να απαντήσει απλά και εύκολα στην ερώτηση «Σε ποιον απευθύνεται η ταινία μου;», είναι σε πολύ καλό δρόμο.
• Τέταρτον, η στόχευση κοινού (target audience), τόσο σε πρωτεύον επίπεδο, μέσω της αξιοποίησης των δημογραφικών στοιχείων (primary target audience) όσο και σε πιο εξειδικευμένο επίπεδο, όπως πχ μια ταινία που στοχεύει στο ΓκΛΑΤ κοινό (niche target audience).

Ποια είναι τα σημαντικότερα εργαλεία σε μια στρατηγική μάρκετινγκ;

Εξαρτάται, φυσικά, από το είδος της στρατηγικής που θα επιλεγεί. Επίσης, τα εργαλεία διαφοροποιούνται ανάλογα με το στάδιο (πχ ανάπτυξη της ταινίας / έξοδός της στις αίθουσες). Ορισμένα από τα σημαντικότερα εργαλεία είναι τα εξής:

• Μία cover photo, στο στάδιο του pre-production, μια log-line, μια σύνοψη που μπορεί να λειτουργήσει ως προωθητικό υλικό για τους επαγγελματίες, ένα σημείωμα από τον σκηνοθέτη ή τον παραγωγό, ένα mood video ή μια καίρια επιλογή ως προς το κάστινγκ της ταινίας. Όλα τα παραπάνω, όμως, πρέπει να φιλτραριστούν μέσα από μια συγκεκριμένη στρατηγική μάρκετινγκ.
• Όταν έρθει η ώρα για την έξοδο της ταινίας στις αίθουσες, ένα φεστιβαλικό πόστερ είναι σημαντικό, μαζί με τα τίζερ, τα stills και τα promo reels, σε συνδυασμό με ένα έξυπνα σχεδιασμένο press kit, που θα περιλαμβάνει εικόνες από τα γυρίσματα. Μικρά αναμνηστικά ή οτιδήποτε παρόμοιο, είναι επίσης καλοδεχούμενα. Το μάρκετινγκ, όπως, προείπαμε, μπορεί να ξεκινήσει από πολύ νωρίς.
• Η πρόσληψη ενός ικανού διευθυντή δημιουργικού, καθώς και ενός επαγγελματία που θα αναλάβει το μοντάζ του τρέιλερ της ταινίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα μπορούσε να προκύψει ένα προσχέδιο για το τελικό πόστερ. Ο παραγωγός θα ήταν επίσης χρήσιμο να γράψει μια σύνοψη και να συντονίζει τις δραστηριότητες και ενέργειες στις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Πόσο σημαντικό είναι το τρέιλερ για μια ταινία;

• Είναι ίσως το σημαντικότερο στοιχείο. Τα τίζερ και τα τρέιλερ πρέπει να πείσουν το κοινό να έρθει να δει την ταινία. Επομένως, η πρώτη σημαντική απόφαση είναι το πόσο μακριά είναι διατεθειμένος να φτάσει κανείς ως προς την αποκάλυψη στοιχείων της πλοκής. Πρέπει, επίσης, να έχει πάντα κατά νου ποιο πρόκειται να είναι το κοινό του. Το τρέιλερ απαιτεί πολύ προσεκτικούς χειρισμούς. Επιπλέον, η απόπειρα δημιουργίας ενός τρέιλερ πριν την ολοκλήρωση της ταινίας, μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά δύσκολη.
• Πέρα από το τρέιλερ, ας μην λησμονούμε τη σημασία του τίτλου της ταινίας, που παίζει τεράστιο ρόλο από άποψη μάρκετινγκ. Για παράδειγμα, δεν γίνεται να παρουσιάσει κανείς μια ταινία με τίτλο που έχει εμφανιστεί πρόσφατα στο κινηματογραφικό τοπίο ή με τίτλο που δεν έχει καμία σχέση με την ταινία και το περιεχόμενό της. Απαιτείται λεπτομερής έρευνα πριν την απόφαση για τον τίτλο της ταινίας.
• Τέλος, εξίσου σημαντικό στοιχείο είναι και το πόστερ της ταινίας, το οποίο πρέπει να δημιουργηθεί από πολύ νωρίς. Δώστε οδηγίες στον φωτογράφο, προκειμένου να γίνει ένα mini shoot στη διάρκεια των γυρισμάτων. Είναι ευκολότερο να προϋπάρχει μία ξεκάθαρη ιδέα για το πόστερ πριν καν από την έναρξη των γυρισμάτων. Για τον σχεδιασμό του πόστερ, μπορείτε να στραφείτε στο μοντέλο AIDA (Προσοχή, Ενδιαφέρον, Επιθυμία, Δράση) για να τραβήξετε την προσοχή του κοινού.

Πώς πρέπει να χρησιμοποιούνται οι πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης;

Πρέπει να έχετε πάντα κατά νου το πώς, το τι και το πότε, διότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πολύ συχνά χρησιμοποιούνται με λανθασμένο τρόπο, απόρροια και του γεγονότος ότι θεωρούνται μια εξαιρετικά φτηνή λύση για το μάρκετινγκ της ταινίας. Απαιτείται πλάνο και στρατηγική, αυτά τα μέσα λέγονται κοινωνικής δικτύωσης για κάποιο λόγο. Για να εξασφαλίσετε την απήχηση, πρέπει να προσφέρετε κάτι διαφορετικό, να βρείτε τη φωνή που ταιριάζει στη δική σας ταινία.

Στο τελευταίο σκέλος του Training Day το οποίο έφερε τον τίτλο «Ο κόσμος σε αναμονή: το Blockchain και οι νέοι δρόμοι της ανεξάρτητης κινηματογραφικής διανομής», ο Jordi Wijnalda, curator και συντονιστής περιεχομένου στη Cinemarket, μίλησε για το Blockchain και την online εταιρία Cinemarket.

Σε τι συνίσταται το Blockchain;

• Πρόκειται για ένα συνδυασμό τεχνολογίας και φιλοσοφίας που ανατρέχει στις αρχικές δυνατότητες του ίντερνετ, επαναπροσδιορίζοντας το στάτους κβο της εκτός διαδικτύου ζωής μας στον online κόσμο. Μια σειρά από δομές ισχύος που δραστηριοποιούνται στον offline κόσμο (κυβερνήσεις, τράπεζες κτλ) αναπαράγονται και στον online κόσμο
• Το Blockchain είναι μια πρωτοβουλία που αποσκοπεί στη δημιουργία μιας εναλλακτικής όσον αφορά τη σχέση μας με το ίντερνετ, ούτως ώστε αποκτήσουμε μεγαλύτερες και περισσότερες δυνατότητες. Ένα από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα αυτής της δεκαετίας αποτελεί το Bit-coin, μια απόπειρα δημιουργίας ενός νέου νομίσματος που λειτουργεί ανεξάρτητα.

Ποια είναι η σύνδεσή του με την κινηματογραφική βιομηχανία;

• Προωθεί τη διαφάνεια, την προσβασιμότητα και την ασφάλεια. Συνεισφέρει στην αποκέντρωση των δομών, στην εγκαθίδρυση μιας αίσθησης ισότητας και διασύνδεσης.
• Οι εταιρίες, εδώ και λίγο καιρό, έχουν μπει στη διαδικασία να χρησιμοποιούν δραστηριότητες του Blockchain για τις κινηματογραφικές ταινίες, διότι η συγκεκριμένη στρατηγική επαναφέρει την αληθινή δύναμη στα χέρια των δημιουργών της ταινίας και τους βοηθά να χαρτογραφήσουν τη διαδρομή του κινηματογραφικού τους προϊόντος, χωρίς την εκτεταμένη παρεμβολή μεσαζόντων και, πάνω απ’ όλα, σε καθεστώς πλήρους διαφάνειας.
• Από το 2010, η διανομή ταινιών μετακινείται, σε αρκετά μεγάλο βαθμό, προς τις online πλατφόρμες. Η εξέλιξη αυτή είναι τρομερά ελπιδοφόρα, έχουμε όμως ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε.