Fundamentals of Cinema S2: Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη (1945) του Ρομπέρτο Ροσελίνι

Η ενότητα προβολών Fundamentals of Cinema, που προσφέρει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στο κοινό τη δυνατότητα να απολαύσει στη μεγάλη οθόνη αριστουργήματα του παγκόσμιου σινεμά, επιστρέφει την Τετάρτη 10 Απριλίου, στο Ολύμπιον, με την ταινία-ορόσημο του Ιταλικού Νεορεαλισμού, Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη (1945), του Ρομπέρτο Ροσελίνι. Μετά το τέλος της προβολής θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό και ανάλυση της ταινίας από τον κριτικό κινηματογράφου Στράτο Κερσανίδη. Η προβολή θα μεταφερθει στη συνέχεια και στην Αθήνα σε συνεργασία με τον κινηματογράφο Δαναό, τη Δευτέρα 15 Απριλίου. Οι συνεργάτες του προγράμματος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Νεκτάριος Σάκκας και Γιάννης Σμοΐλης θα συνομιλήσουν με το κοινό για την ταινία, απαρχή του νεορεαλισμού, ενός από τα σημαντικότερα μεταπολεμικά κινηματογραφικά κινήματα.

Εναρκτήριο σκέλος στη «Νεορεαλιστική τριλογία» του Ροσελίνι (ακολούθησαν οι ταινίες Αυτοί που έμειναν ζωντανοί [1946] και Γερμανία, έτος μηδέν [1948]), η Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη, βραβευμένη με Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες, συνέβαλε τα μέγιστα στη μεταπολεμική εκτόξευση του ιταλικού κινηματογράφου, καθιστώντας την Άννα Μανιάνι σταρ παγκόσμιας ακτινοβολίας. Τίποτα, ωστόσο, δεν μπορεί να συγκριθεί με το γαλόνι μιας ταινίας που αιχμαλώτισε τα πιο δραματικά γεγονότα του 20ού αιώνα σε σχεδόν παρόντα χρόνο, συνδυάζοντας τον ατόφιο ρεαλισμό της νωπής φρίκης με τη λυρική απεικόνιση και το ακλόνητο ουμανιστικό πνεύμα. Αντλώντας τον τίτλο της από την κήρυξη της Ρώμης ως «ανοχύρωτης πόλης» τον Αύγουστο του 1943, η ταινία του Ροσελίνι αποτυπώνει τον υπαρξιακό τρόμο μιας σκοτεινής και αβέβαιης εποχής, όπου η ανθρώπινη ζωή έχει χάσει μια για πάντα την ιερότητά της.  

Έχοντας ξεκινήσει να συσσωρεύει κινηματογραφικό υλικό σε συνθήκες κυριολεκτικού guerilla cinema -προτού ακόμη αποχωρήσουν οι ναζιστικές δυνάμεις από την Ιταλία και με τα στούντιο της Τσινετσιτά ολοσχερώς κατεστραμμένα-, ο Ροσελίνι σκιαγραφεί μια καθημαγμένη και μισογκρεμισμένη πόλη, με κατοίκους που περιφέρονται σαν ζωντανά φαντάσματα, μετατρέποντας το ανθρώπινο πρόσωπο σε χάρτη των ανοιχτών πληγών και ενός ανεπούλωτου τραύματος. Με πολλούς ερασιτέχνες ηθοποιούς στους δεύτερους ρόλους και πενιχρό εξοπλισμό στη διάθεσή του (αν δεν μεσολαβούσε ο αμερικανός στρατιώτης Ροντ Γκάιγκερ ο Ροσελίνι δεν θα έβρισκε καν τις απαραίτητες ποσότητες φιλμ για να ολοκληρώσει την ταινία), ο σπουδαίος ιταλός δημιουργός εξορμά στους δρόμους, στα  ερείπια, στις φτωχογειτονιές και στα καταγώγια της Ρώμης, χαρίζοντας στην Αιώνια Πόλη πρωταγωνιστικό και αλληγορικό ρόλο στην ταινία. 

Εισπράττοντας χλιαρή υποδοχή από το ιταλικό κοινό, που επιθυμούσε απεγνωσμένα να ξεφύγει από τους πρόσφατους εφιάλτες του πολέμου, η ταινία λογοκρίθηκε στις ΗΠΑ και  απαγορεύτηκε για ολόκληρη τη δεκαετία του ’50 στη Δυτική Γερμανία προτού εδραιωθεί ως μία από τις εμβληματικές στιγμές που διαμόρφωσαν το κινηματογραφικό βλέμμα μιας ολόκληρης εποχής, λειτουργώντας ως σημείο αναφοράς για αμέτρητους δημιουργούς. Ισορροπώντας ανάμεσα στην ντοκιμαντερίστικη καταγραφή και το λυπητερό παραμύθι, το Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη ξεδιπλώνει μια ιστορία πόνου, γενναιότητας και αυτοθυσίας που αντιστέκεται με άνεση στη φθορά, σχεδόν ογδόντα χρόνια μετά την κυκλοφορία του. 

Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη / Rome, Open City / Roma città aperta 

(Ιταλία, 1945)

Σκηνοθεσία: Ρομπέρτο Ροσελίνι / Roberto Rossellini. Σενάριο: Sergio Amidei, Federico Fellini, Alberto Consiglio, Roberto Rossellini. Παίζουν: Aldo Fabrizi, Anna Magnani. Γλώσσες: Ιταλικά, γερμανικά. Ασπρόμαυρη, 105΄. 

Το 1945, με τη βοήθεια του φίλου του, Φεντερίκο Φελίνι, στο σενάριο, και αξιοποιώντας το δικό του φιλμικό υλικό, τραβηγμένο από την περίοδο της ναζιστικής κατοχής και της ιταλικής αντίστασης, ο Ρομπέρτο Ροσελίνι θα αφηγηθεί τρεις μέρες του Μαρτίου του 1944 στην υπό γερμανική κατοχή Ρώμη, οι κάτοικοι της οποίας βιώνουν την ανέχεια, την εξαθλίωση, αλλά τη βάναυση συμπεριφορά των κατακτητών. Ο Τζόρτζιο, ηγέτης μιας αντιστασιακής ομάδας ενάντια στις ναζιστικές και φασιστικές δυνάμεις, καταφεύγει στον φίλο του, τον Φραντσέσκο, που πρόκειται να παντρευτεί την ήδη εγκυμονούσα Πίνα. Οι δυο τους, με τη βοήθεια ενός γενναίου ιερέα, επιχειρούν να τον βοηθήσουν να φύγει από την πόλη με πλαστή ταυτότητα. Ενώ ο Φραντσέσκο και η Πίνα ετοιμάζονται να παντρευτούν την επόμενη μέρα, ένα πρόσωπο από το περιβάλλον του Τζόρτζιο τον καταδίδει στους Γερμανούς βάζοντας σε κίνδυνο τις ζωές όλων και πυροδοτώντας μια ιστορία απώλειας, αυτοθυσίας και γενναιότητας. 

Δείτε το τρέιλερ: https://youtu.be/BvvqIvDiak4

Μπορείτε να προμηθευτείτε ηλεκτρονικά τα εισιτήριά σας εδώ

Με την υποστήριξη του: