Το Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ιδρύθηκε το 1997, όταν η Θεσσαλονίκη ήταν η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Σκοπός του μουσείου είναι η συγκέντρωση, διάσωση και μουσειολογική προβολή των στοιχείων της κινηματογραφικής ζωής της χώρας. Στο πλαίσιο του στόχου αυτού, το μουσείο μεριμνά για τη μελέτη και τεκμηρίωση υλικού που αφορά στην κινηματογραφική τέχνη καθώς και στην οργάνωση ερευνητικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε συνεργασία με άλλους συναφείς φορείς.
Το Μουσείο Κινηματογράφου πειραματίζεται επάνω στους τρόπους με τους οποίους οι επισκέπτες μπορούν να μυηθούν στη μαγεία του ελληνικού σινεμά, ξεκινώντας από τις πρώτες αμήχανες προσπάθειες των αρχών του 20ού αιώνα και φτάνοντας μέχρι τις ταινίες που παίζονται σήμερα στις αίθουσες. Με αυτό τον τρόπο, το Μουσείο προσκαλεί τον επισκέπτη να περιηγηθεί όχι σε μια συλλογή αντικειμένων που σχετίζονται με το σινεμά, αλλά σε μια «συλλογή στιγμών θέασης». Χαμηλώνει τα φώτα και ξετυλίγεται σαν το φιλμ μιας ταινίας, που συγκροτείται από μικρές στάσεις - σεκάνς της ιστορίας του ελληνικού σινεμά. Εικόνες και ήχοι από δεκάδες προβολές, αφίσες, φωτογραφίες και αντικείμενα δεν εκτίθενται με την παραδοσιακή έννοια του όρου, αλλά συνεργάζονται για να δημιουργήσουν μια κινηματογραφική ψευδαίσθηση, στην οποία καταδύεται βήμα-βήμα ο επισκέπτης.
Το Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στεγάζεται στην Αποθήκη Α΄, στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης και έφτασε στη σημερινή μορφή του με την αρωγή του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης της Ε.Ε.
Το Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης είναι το μοναδικό μουσείο κινηματογράφου στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε το 1997, όταν η Θεσσαλονίκη ήταν η Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Πιο συγκεκριμένα, το ΔΣ του Οργανισμού Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης-Θεσσαλονίκη 1997 σύστησε ιδιαίτερο φορέα για τον κινηματογράφο στη Θεσσαλονίκη με τίτλο «Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης».
Το Μουσείο Κινηματογράφου ξετυλίγει την ιστορία του ελληνικού σινεμά, ξεκινώντας από τις πρώτες προσπάθειες των αρχών του 20ού αιώνα με τους αδελφούς Μανάκια, συνεχίζοντας με το βουκολικό δράμα και το κωμειδύλλιο του πρώτου μισού του 20ου αιώνα, τον νεοελληνικό ρεαλισμό που ακολούθησε την κατοχή και τον εμφύλιο πόλεμο, τις κωμωδίες και τα μιούζικαλ ηγετικών ελλήνων παραγωγών που σημάδεψαν τη δεκαετία του 1960, τον Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο που εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και χαρακτηρίστηκε ως «κινηματογράφος των δημιουργών» και, καταλήγει στις ταινίες που παίζονται σήμερα στις αίθουσες.
Γιγαντοαφίσες ζωγραφισμένες στο χέρι, με κορυφαίες αυτές της μοναδικής συλλογής HELLAFI, λιθογραφίες, έργα με ακουαρέλα, σινική μελάνη και κραγιόν, ταινίες κυρίως ελληνικές από το 1962 έως το 1972, κινηματογραφικά επίκαιρα, τρέιλερ, εκπαιδευτικές ταινίες, κινηματογραφικός εξοπλισμός, όπως μηχανές λήψης και προβολής, μπομπίνες, μαγικό φανό του 1890, εμφανιστήρια, φακούς, τιτλέζες, κολλέζες, αρνητικά φωτογραφιών, λυχνίες κ.ά.
Η πρωτότυπη εικαστική εγκατάσταση «Τάκης Κανελλόπουλος: ονειρεύομαι μια εκδρομή» (επιμέλεια: Μανώλης Κρανάκης, κριτικός κινηματογράφου - εικαστική επιμέλεια & βίντεο: Νίκος Πάστρας), η οποία παρουσιάστηκε στο κοινό στο πλαίσιο του 64ου ΦΚΘ, βρίσκει μόνιμη στέγη στους χώρους του Μουσείου Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, τιμώντας τη μνήμη του σημαντικότερου σκηνοθέτη της πόλης.
