Άουστερλιτς

Ένα απ’ τα βασικά ενδεχομένως συμπεράσματα που μπορεί να αντλήσει κανείς απ’ το ντοκιμαντέρ παρατήρησης είναι το πόσο πολλά πράγματα μπορεί να πει από μόνη της μια εικόνα απλώς με την εμφάνισή της∙ το πώς η πραγματικότητα μιλάει διαρκώς, εκπέμπει σημεία ακατάπαυστα, και αρκεί να ξέρουμε πώς να τοποθετήσουμε μια κάμερα απέναντί της ώστε η γλώσσα της να αποκτήσει το συντακτικό που της αρμόζει, το ύφος και τον παλμό της. Το συγκλονιστικό Austerlitz του σπουδαίου Σεργκέι Λοζνίτσα μάς δείχνει πώς το απόλυτο Κακό μετατρέπεται σ’ ένα είδος θεματικού πάρκου για τις ορδές των τουριστών που επισκέπτονται το Άουσβιτς σαν να πηγαίνουν σχολική εκδρομή ή σε κάποιο λούνα παρκ. Και μέσα από στατικά κάδρα που απλώς παρατηρούν τους επισκέπτες να περιδιαβαίνουν αμέριμνοι και κεφάτοι τα αξιοθέατα της κόλασης, να βγάζουν σέλφι μπροστά στα υπολείμματα του ναζιστικού εφιάλτη, επισφραγίζει τις προφητικές διοράσεις του Γκι Ντεμπόρ για την «κοινωνία του θεάματος», όπου η άμεση εμπειρία έχει εξαφανιστεί μέσα στην εικόνα που την αναπαριστά, αδειάζοντας το πραγματικό απ’ το νόημά του. Ποτέ πριν μια βόλτα στην άβυσσο δεν έμοιαζε πιο «χαλαρή» – και εξαιτίας αυτού πιο ζοφερή και δυσοίωνη.