Agora Talks: «Storytelling: Η αφηγηματική γέφυρα μεταξύ ταινίας και σειράς»

Στο πλαίσιο της Αγοράς του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου και σε συνεργασία με το Sofia Meetings και το MIDPOINT Institute, πραγματοποιήθηκε συζήτηση με τίτλο «Storytelling: Η αφηγηματική γέφυρα μεταξύ ταινίας και σειράς».  Στο πάνελ συμμετείχαν ο δημιουργός Λευτέρης Χαρίτος, σκηνοθέτης των επιτυχημένων σειρών Άγριες Μέλισσες και Η Μάγισσα, καθώς και πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, ο ιρανός δημιουργός Nima Javidi, νικητής του φετινού βραβείου στο Φεστιβάλ Series Mania με τη σειρά The Actor, καθώς και ο τούρκος σκηνοθέτης και σεναριογράφος Burken Oya, δημιουργός της πολυσυζητημένης σειράς Ethos. Τον συντονισμό ανέλαβε η παραγωγός Müge Ozen (When I’m Done Dying, Girl With No Mouth).

Τη συζήτηση προλόγισε η Alexandra Gobrizova, υπεύθυνη του συντονιστικού προγράμματος του MIDPOINT Institute, η οποία ευχαρίστησε την Αγορά για την πολύτιμη συνεργασία και τόνισε τους κοινούς στόχους και τις αξίες που μοιράζονται οι δύο φορείς, μεταξύ των οποίων και «τη δημιουργία ενός ασφαλούς πλαισίου για τους νέους επαγγελματίες, ώστε να μπορέσουν να εξελίξουν και να παρουσιάσουν τις ιστορίες τους». Στην εισήγησή της αναφέρθηκε στην «έντονη μετατόπιση των σεναριογράφων από τον κινηματογράφο στην τηλεόραση» γενικότερα, αλλά και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης.

Με αφετηρία τη μετατόπιση αυτή, αλλά και τη γενικότερη αλλαγή που επέφεραν οι πλατφόρμες streaming, οι ομιλητές μοιράστηκαν αρχικά ιστορίες για το πώς ξεκίνησαν τη συγγραφική τους καριέρα και πώς το κινηματογραφικό ή τηλεοπτικό τους υπόβαθρό καθόρισε τη μετάβασή τους από το ένα μέσο στο άλλο. Η συζήτηση συνεχίστηκε γύρω από τις διαφορές και τις ομοιότητες μεταξύ κινηματογραφικής και τηλεοπτικής συγγραφής και παραγωγής, όπου ο ιρανός δημιουργός Nima Javidi αναφέρθηκε στις ποιοτικές διαφορές των ακροατηρίων στο κάθε μέσο: «Υπάρχουν δύο είδη κοινού. Το κοινό της ταινίας αγοράζει εισιτήριο, πάει στον κινηματογράφο, ακόμη και να μην του αρέσει μια ταινία είναι δύσκολο να φύγει. Έπειτα, έχουμε το κοινό των σειρών που κρατάει στα χέρια του αυτό το μικρό τηλεκοντρόλ με το οποίο πατάει pause ή αλλάζει τελείως κανάλι. Έχει αμέτρητες επιλογές. Αυτό κάνει τη δουλειά μου ως σεναριογράφο πολύ πιο δύσκολη» ανέφερε μεταξύ άλλων και συνέχισε τονίζοντας «Το πιο σημαντικό κομμάτι είναι η ιστορία, καθώς από αυτή εξαρτάται το αν θα κερδίσεις την προσοχή του θεατή».

Στη συνέχεια, ο Λευτέρης Χαρίτος αναφέρθηκε στο ελληνικό τηλεοπτικό τοπίο, όπου τα limited series κάνουν σταδιακά την εμφάνισή τους, ενώ στο ίδιο θέμα στάθηκε και ο τούρκος δημιουργός Burken Oya, μιλώντας συγκεκριμένα για τις διαφορές των παραδοσιακών τηλεοπτικών σειρών σε σύγκριση με παραγωγές από μεγάλες συνδρομητικές πλατφόρμες. Έπειτα, η συζήτηση στράφηκε σε ζητήματα συγγραφικής μεθοδολογίας, όπου οι δημιουργοί αναφέρθηκαν στη δημιουργική διαδικασία και στους παράγοντες που καθορίζουν την επιλογή του μέσου (ταινία ή σειρά) για μια ιδέα. «Η ιδέα πρέπει να έχει την προοπτική να αναπτύξει πέρα από τη βασική πλοκή και υποπλοκές» σημείωσε ο Nima Javidi, ενώ ο Burken Oya αναφέρθηκε και στις μεταφορές βιβλίων σε τηλεοπτικές σειρές, λέγοντας πως «στο κάθε μέσο υπάρχει και διαφορετική προσέγγιση». «Ο χαρακτήρας σε μια τηλεοπτική σειρά γίνεται φίλος μας. Εθιζόμαστε στο να τον βλέπουμε συνέχεια. Οι ταινίες, επομένως, έχουν τον φυσικό περιορισμό του χρόνου. Στις σειρές έχεις περισσότερο χρόνο να αναπτύξεις έναν χαρακτήρα. Όταν έχεις περισσότερο χρόνο μπορείς να δημιουργήσεις και πιο σύνθετους χαρακτήρες» ανέφερε ο ιρανός δημιουργός.

Ο κ. Χαρίτος μίλησε και για τις τεχνικές διαφορές της παραγωγής: «Ο κινηματογράφος έχει πολλούς διαφορετικούς τρόπους να σου πει μια ιστορία» σχολίασε σχετικά και αναφέρθηκε στη σημασία του μοντάζ και της διεύθυνσης φωτογραφίας. «Το ωραίο με την τηλεόραση είναι πως πρέπει πρώτα να πεις την ιστορία και μετά να αποφασίσεις πώς θα την αφηγηθείς. Στο σινεμά, αυτό δεν ισχύει, η αφήγηση είναι σε όλα τα κομμάτια». Στη συνέχεια, σχολίασε τις δυσκολίες χρηματοδότησης για μια κινηματογραφική ταινία σε σύγκριση με τις τηλεοπτικές σειρές «Είναι πολύ πιο δύσκολο να χρηματοδοτήσεις μια ταινία από ό,τι μια σειρά όπου το κανάλι σού παρέχει απευθείας χρηματοδότηση», ανέφερε σχετικά.

Ακολούθησαν ερωτήσεις από το κοινό σχετικά με το πρακτικό και τεχνικό κομμάτι της συγγραφικής διαδικασίας, όπου μεταξύ άλλων τέθηκε και το ζήτημα της τεχνητής νοημοσύνης. «Δεν πρέπει να φοβόμαστε το AI, αλλά σίγουρα πρέπει να αλλάξουμε τους όρους ώστε να είναι ευνοϊκοί για εμάς» πρόσθεσε ο Nima Javidi.