1. 12:30 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Πρωτόγαλα

    13:00 ΦΡΙΝΤΑ ΛΙΑΠΠΑ

    Ο κλεμμένος πλανήτης μου

    13:30 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Ο καιρός της σοδειάς

    14:00 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Ονειροπόλοι

    14:00 ΟΛΥΜΠΙΟΝ

    Τα αδέρφια Άντερσον

    14:30 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ

    Αδέσποτα κορμιά

    14:30 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    El Shatt – Εργαστήριο ουτοπίας

    15:30 ΦΡΙΝΤΑ ΛΙΑΠΠΑ

    Φτιάχνοντας έναν Ιάπωνα

    16:30 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Touché

    17:00 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Κλεμμένες κουβέντες

    17:30 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ

    exergue – on documenta 14

    17:30 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Η εμπειρία του Ζολά

    18:30 ΦΡΙΝΤΑ ΛΙΑΠΠΑ

    Έτσι ξεκίνησαν όλα

    19:30 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Ιμπελέν

    20:00 ΟΛΥΜΠΙΟΝ

    Hollywoodgate

    20:00 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Το αιώνιο εσύ

    20:30 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Avant-Drag!

    20:30 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ

    Νέλι και Ναντίν

    21:30 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ

    142 χρόνια

    21:30 ΦΡΙΝΤΑ ΛΙΑΠΠΑ

    Τις

    22:30 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Τα βουνά

    23:00 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ

    Queer Japan

    23:00 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Τραγούδια της Γης

  2. 12:00 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Κλεμμένες κουβέντες

    12:30 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Νομαδική μοναξιά

    13:00 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ

    Avant-Drag!

    14:00 ΟΛΥΜΠΙΟΝ

    Υπόθεση Ντιμίτριεφ

    14:00 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Τις

    14:30 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Το αιώνιο εσύ

    15:00 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Μεταναστεύσεις είμαστε

    15:00 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Λαχτάρα για φως

    15:00 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Ένα τσιγάρο χρόνος

    15:00 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ

    Φυγή

    16:00 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ

    Εκείνη τη μέρα

    16:00 ΦΡΙΝΤΑ ΛΙΑΠΠΑ

    Μεντιχά – Αυτή που έζησε

    16:30 ΟΛΥΜΠΙΟΝ

    Νυχτερινά

    17:00 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Να τους πείτε για εμάς

    17:30 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Καθώς φτάνει η παλίρροια

    18:00 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Αρμάνοι oι Βλάχοι

    18:00 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ

    Κατ’ εικόνα του ανθρώπου

    19:30 ΟΛΥΜΠΙΟΝ

    Οι γάμοι της Τήλου

    20:00 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ

    των κοριτσιών

    20:00 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ

    Καλιαρντά

    20:00 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Εξερευνώντας το άγνωστο

    20:15 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Κάποτε είχα μια ζωή

    20:45 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Γκοντάρ, μόνο

    21:00 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ

    Πανελλήνιον

    22:00 ΦΡΙΝΤΑ ΛΙΑΠΠΑ

    Το κατά Τσιρέτα Ευαγγέλιο

    22:30 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    10 χρόνια Athens Pride

    22:30 ΟΛΥΜΠΙΟΝ

    Όσα αφήσαμε πίσω

    22:30 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Λεσβίες, κάμερα, πάμε!

    22:30 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Hollywoodgate

    22:30 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Σε αυτή την εξαίσια θάλασσα

    23:00 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    El Shatt – Εργαστήριο ουτοπίας

    23:30 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ

    Όλα τα μικρά πράγματα

  3. 12:00 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Γκοντάρ, μόνο

    12:00 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Κάποτε είχα μια ζωή

    12:00 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Τα βουνά

    13:00 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ

    Πανελλήνιον

    13:00 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ

    Δημοκρατία

    13:00 ΦΡΙΝΤΑ ΛΙΑΠΠΑ

    Το κατά Τσιρέτα Ευαγγέλιο

    14:00 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Παραμορφωμένο είδωλο

    14:15 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Καθώς φτάνει η παλίρροια

    15:00 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Ο Τοντ και η Σούπερ-Στέλλα

    15:00 ΦΡΙΝΤΑ ΛΙΑΠΠΑ

    Νυχτερινά

    15:30 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ

    Η δοκιμή

    16:30 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Zinzindurrunkarratz

    17:00 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Εξερευνώντας το άγνωστο

    18:00 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ

    Dourgouti Town

    18:00 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ

    Ανάμεσα στους λύκους

    18:00 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Νομαδική μοναξιά

    19:45 ΦΡΙΝΤΑ ΛΙΑΠΠΑ

    Rebel Dykes

    19:45 ΦΡΙΝΤΑ ΛΙΑΠΠΑ

    Dildo Riot

    20:00 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Να τους πείτε για εμάς

    20:00 ΟΛΥΜΠΙΟΝ

    Πόλη υπό κατοχή

    20:00 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Αθάνατες

    21:00 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Irving Park

    21:00 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ

    Σε αναζήτηση κοινού

    22:15 ΦΡΙΝΤΑ ΛΙΑΠΠΑ

    Βρίσκοντας τα χρήματα

    22:30 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Συμβάσεις έργων

    22:30 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Μπλε καρμπόν

    22:45 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Teaches of Peaches

    23:00 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ

    Το βασίλειο του Σατανά

  4. 12:00 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Ο Τοντ και η Σούπερ-Στέλλα

    14:00 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Όσα αφήσαμε πίσω

    14:30 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Παραμορφωμένο είδωλο

    14:30 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Ο ασθενής μηδέν

    15:00 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ

    Τεχατσάπι

    15:00 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ

    Menus-Plaisirs – Les Troisgros

    15:30 ΟΛΥΜΠΙΟΝ

    Ryuichi Sakamoto | Opus

    16:00 ΦΡΙΝΤΑ ΛΙΑΠΠΑ

    Σεξουαλική ταυτότητα

    17:00 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Αθάνατες

    17:00 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Θαύμα στο Γκύλσπονγ

    17:30 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Μπλε καρμπόν

    20:00 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Η χοντρή σου φίλη

    20:00 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ

    Teaches of Peaches

    20:00 ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ

    Όλα τα μικρά πράγματα

    21:00 ΤΖΟΝ ΚΑΣΣΑΒΕΤΗΣ

    Νιότη (Άνοιξη)

    21:00 ΠΑΥΛΟΣ ΖΑΝΝΑΣ

    Το βασίλειο του Σατανά

    21:00 ΦΡΙΝΤΑ ΛΙΑΠΠΑ

    Επιστροφή

    22:30 ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΡΝΕΣ

    Εικόνες φαντασμάτων

Νυχτερινά

Nocturnes Άνιρμπαν Ντούτα, Ανούπαμα Σρινιβάσαν 2024, Ινδία, ΗΠΑ
Μια μοναδική εμβυθιστική εμπειρία θέασης με ήχους και εικόνες συνθέτει ένα περίτεχνο και ποιητικό μωσαϊκό του κόσμου μας. Η οικολόγος Μάνσι ξεκινάει μια αποστολή με σκοπό να μελετήσει νυχτοπεταλούδες σε ένα από τα πιο εντυπωσιακά σημεία του πλανήτη, στην ενδοχώρα της Ινδίας. Εκεί θα συνεργαστεί με τον Μπίκι, έναν νεαρό άνδρα από την αυτόχθονη κοινότητα Μπουγκούν, ώστε να αναζητήσει στοιχεία για το τι επιφυλάσσει το μέλλον για αυτό το εύθραυστο ιπτάμενο είδος. Οι δυο τους θα διασχίσουν το τοπίο, δουλεύοντας μεθοδικά κάθε βράδυ για να τοποθετήσουν φωτεινές οθόνες, οι οποίες μεταμορφώνονται σε έναν δυναμικό καμβά από νυχτοπεταλούδες διαφόρων μεγεθών, σχεδίων και υφών, δημιουργώντας ένα καλλιτεχνικό αποτέλεσμα γεμάτο κίνηση και χρώμα. Στο μεταξύ, τα ανθρώπινα πλάσματα αναμένουν, παρακολουθούν και αφουγκράζονται με υπομονή, ευλάβεια και θάμβος. Εστιάζοντας σε ένα μικρό, εφήμερο, νυκτόβιο πλάσμα, το ντοκιμαντέρ αμφισβητεί ανοιχτά την ανθρωποκεντρική θεώρηση του κόσμου μας. Στο πλούσιο δάσος, που πάλλεται από τεράστια ποικιλία ζωής, ξεπροβάλλει ένας χαρακτήρας που σου παίρνει την ανάσα, όσο η ταινία σε υποβάλει μέσα από μια συμφωνία ήχων και των εγγενών ρυθμών των δέντρων, του ανέμου και της βροχής. Το αποτέλεσμα είναι μια σπάνια και μεταμορφωτική εμπειρία, η οποία προσκαλεί όλους εμάς να κοιτάξουμε με μεγαλύτερη προσοχή και φροντίδα τις απόκρυφες διασυνδέσεις που υπάρχουν στη φύση.

10 χρόνια Athens Pride

10 Χρόνια Athens Pride Μαρία Κατσικαδάκου (aka Maria Cyber) 2014, Ελλάδα
«Το 2014, που ήταν 10 χρόνια Athens Pride, πήρα μια κάμερα και ρώταγα διάφορους γνωστούς του χώρου αν πιστεύουν ότι έχει αλλάξει κάτι. Οι γνώμες διίστανται, με τελευταία τη γνώμη του Ζακ, που είχε δίκιο!», λέει η επιδραστική δημιουργός για την πρώτη της κινηματογραφική απόπειρα. «Νομίζω ότι αλλάζουνε τα πράγματα, καλυτερεύουνε. Χειροτερεύουνε κιόλας ταυτόχρονα, ένα περίεργο πράγμα. Υπάρχει μια άνοδος και των ανθρώπων που είναι πολύ κατά [των ΛΟΑΤΚΙ+] και αυτών που είναι υπέρ… Να δούμε ποιος θα κερδίσει στο τέλος – εμείς!» έλεγε με χάρη ο Ζακ στην κάμερα της Μαρίας, με την οποία διατηρούσαν και φιλική σχέση τέσσερα χρόνια πριν από την άγρια δολοφονία του.

142 χρόνια

142 Χρόνια Στέλιος Κούλογλου 2024, Ελλάδα
Στις ελληνικές φυλακές βρίσκονται καταδικασμένοι χιλιάδες πρόσφυγες ως διακινητές. Ο διασώστης Ιάσονας Αποστολόπουλος συμμετέχει σε μια διεθνή προσπάθεια για να σωθούν 3 αθώοι άνθρωποι. Ο πρώτος έχει καταδικαστεί σε 142 χρόνια φυλάκισης και οι άλλοι δύο σε 50. Σε ένα δικαστικό θρίλερ που διαρκεί πάνω από έναν χρόνο, θα δικαιωθεί ο αγώνας τους για την ελευθερία;

Avant-Drag!

Avant-Drag! Φιλ Ιερόπουλος 2024, Ελλάδα
Το Avant-Drag! βάζει στο προσκήνιο δέκα drag performers που αποδομούν το φύλο, την εθνικότητα, και τις πολιτικές ταυτότητας, ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν την αστυνομική βία, την τρανσφοβία και τον ρατσισμό της ελληνικής κοινωνίας.

Dildo Riot

Dildo Riot Μαρία Κατσικαδάκου (aka Maria Cyber), Νίκος Χαντζής 2021, Ελλάδα
Μια συναυλία του Μάρκι Ραμόουν, μια δολοφονία, μια εξέγερση και ένα μεγάλο dildo. (Πώς απέκτησε η Μαρία Cyber το πιο μεγάλο dildo της συλλογής της;). Με τα λόγια του Θορδωρή Αντωνόπουλου: «Το Dildo Riot (2021) υπήρξε “απότοκο” των πολυήμερων ταραχών που ξέσπασαν τον Δεκέμβριο του ’08 στην Αθήνα, όπως και σε όλη την Ελλάδα, με αφορμή τη δολοφονία από αστυνομικό του 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου στα Εξάρχεια. Στη διάρκεια των μαζικών διαδηλώσεων και των ταραχών που εξαπλώθηκαν σε όλο το κέντρο σπάστηκε ένα sex shop στις αρχές της Συγγρού, κοντά στο σημείο όπου ήταν τότε το γραφείο της Μαρίας. Ανάμεσα στα εμπορεύματα που πετάχτηκαν στον δρόμο ήταν αρκετοί δονητές, μερικοί από τους οποίους χρησιμοποιήθηκαν σαν “όπλα” εναντίον των ΜΑΤ από διαδηλωτές που είχαν καταφύγει στον σταθμό Συγγρού-Φιξ του μετρό. Ένας υπερμεγέθης πλαστικός φαλλός που είχε εγκαταλειφθεί στο πεδίο της μάχης περισυλλέχθηκε την επομένη το πρωί από τη Μαρία και δύο φίλες της, και αποτέλεσε έμπνευση για αυτή την απολαυστική ταινία μικρού μήκους που γυρίστηκε σε συνθήκες καραντίνας στο αποκορύφωμα της πανδημίας».

Dourgouti Town

Dourgouti Town Δημήτρης Μπαβέλλας 2024, Ελλάδα
Ένας μεσίτης με σκοπό να επενδύσει περιπλανιέται στην περιοχή του Νέου Κόσμου των Αθηνών, παλιότερα γνωστής ως Δουργούτι. Μέσα από τα μάτια του ξετυλίγεται το παρελθόν, το παρόν αλλά και το αβέβαιο μέλλον του λαϊκού αυτού συνοικισμού. Ένα έρημο νησί δίπλα στην Ακρόπολη που φαίνεται να ακολουθεί τη μοίρα των αντίστοιχων περιοχών ανά τον κόσμο.

El Shatt – Εργαστήριο ουτοπίας

El Shatt - nacrt za utopiju Ίβαν Ράμλιακ 2023, Κροατία, Σερβία
Στην Αίγυπτο, στη μέση της ερήμου, το Ελ Σατ ήταν εξίσου καταφύγιο όσο και μια κάποια προοπτική για το μέλλον. Εδώ είναι που χτίστηκε το 1944, μετά από συμφωνία των Γιουγκοσλάβων Παρτιζάνων, υπό την ηγεσία του Τίτο και των Βρετανών συμμάχων, όχι μόνο ένας καταυλισμός προσφύγων για τις οικογένειες αντιφασιστών μαχητών από τη Δαλματία, αλλά ένα ολόκληρο πρότυπο για αυτό που έμελλε να γίνει η Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας. Ο σκηνοθέτης μάς χαρίζει μια πολυεπίπεδη διείσδυση σε αυτό το ξεχασμένο κομμάτι της πρώιμης ιστορίας του κομμουνισμού. Μετά από ενδελεχή έρευνα, συνδυάζει εκατοντάδες ιστορικές φωτογραφίες και ορισμένες βιντεοσκοπημένες συνεντεύξεις με μάρτυρες, συνυφαίνοντάς τες με τις ζωηρές φωνές ανθρώπων που εκείνη την εποχή ήταν παιδιά και πλέον είναι άνω των 80 ετών. Με όχημα τις ιστορίες για τον αγώνα για επιβίωση, την αλληλεγγύη και τη διατήρηση της ιδεολογίας, ξαναζωντανεύει με ατόφια αγάπη αλλά και λεπτή ειρωνεία μια κοινωνία που επιχείρησε να ρίξει τα θεμέλια του ονείρου σε μια επικράτεια με (κινούμενη) άμμο.

exergue – on documenta 14

exergue - on documenta 14 Δημήτρης Αθυρίδης 2024, Ελλάδα
Η ταινία ακολουθεί τον καλλιτεχνικό διευθυντή Άνταμ Σίμτσικ και την επιμελητική του ομάδα επί δύο χρόνια καθώς οργανώνουν την documenta 14, μια ιστορική έκδοση της πιο σημαντικής έκθεσης τέχνης στον κόσμο, η οποία πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2017 στο Κάσελ της Γερμανίας και στην Αθήνα, το επίκεντρο της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη εκείνη την εποχή. Η καλλιτεχνική πρόταση επέκτασης  της έκθεσης σε δύο πόλεις με τίτλο «Learning from Athens» ήταν η τολμηρή προσπάθεια του Σίμτσικ να διερευνήσει τα όρια του θεσμού, αμφισβητώντας το ευρωκεντρικό μοντέλο παραγωγής τέχνης. Η διοργάνωση αντιμετώπισε περισσότερα από απλά υλικοτεχνικά εμπόδια, τα οποία δεν βοήθησαν στην αποτροπή ενός οικονομικού ελλείμματος. Το μιντιακό σκάνδαλο που ξέσπασε πριν από την λήξη της έκθεσης επισκίασε την καλλιτεχνική της αξία και τις περαιτέρω συζητήσεις σχετικά με το περιεχόμενό της.Η documenta 14 προκάλεσε κριτική αντιπαράθεση και αντιδράσεις λόγω της ριζοσπαστικής επιμελητικής της  προσέγγισης, η οποία συχνά ερμηνεύτηκε ως διδακτισμός ή ως εργαλειοποίηση πολιτικά επειγόντων θεμάτων όπως η προσφυγική κρίση, ο νεοφιλελευθερισμος και η άνοδος της ακροδεξιάς πολιτικής σε παγκόσμιο επίπεδο. Ταυτόχρονα δέχτηκε επιθέσεις, καθώς έθεσε άβολα ερωτήματα σχετικά με τις εξαρτήσεις του ιστορικού ινστιτούτου από την τοπική πολιτική και τους μηχανισμούς χρηματοδότησης του κόσμου της τέχνης. Μέσα από το πάθος των πρωταγωνιστών του, την ομορφιά και τη δύναμη της τέχνης και την χωρίς προηγούμενο πρόσβαση στην καταγραφή, η κινηματογραφική αφήγηση, χωρισμένη σε δεκατέσσερα κεφάλαια, παρατηρεί τη δραματική πορεία της documenta 14 και αποτυπώνει έναν προβληματισμό για τις λειτουργίες της Σύγχρονης Τέχνης και τους θεσμούς της σ’ ένα μεταβαλλόμενο παγκόσμιο τοπίο.

Hollywoodgate

Hollywoodgate Ιμπραΐμ Νασάτ 2023, Γερμανία, ΗΠΑ
Την ημέρα μετά την απόσυρση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν ξεκίνησαν απευθείας για να καταλάβουν το συγκρότημα Hollywood Gate, που υποτίθεται πως ήταν βάση της CIA στην Καμπούλ. Οι Ταλιμπάν βρίσκουν ό,τι άφησε πίσω του ο πιο τεχνολογικά προηγμένος στρατός στην ιστορία: αεροσκάφη, όπλα και πολύτιμο στρατιωτικό εξοπλισμό. Συγκλονισμένος από την τεχνολογία, ο Μαλάουι Μανσούρ, ο νέος διοικητής της Πολεμικής Αεροπορίας, διατάζει τους στρατιώτες του να καταγράψουν και να επισκευάσουν όσο περισσότερο στρατιωτικό εξοπλισμό μπορούν. Ο Μουχτάρ, με κίνητρο να κατακτήσει κάποια μέρα τον κόσμο, καταφθάνει στο Hollywood Gate προκειμένου να χτίσει καριέρα ως υψηλόβαθμος στρατιωτικός. Όσο οι δυο τους εστιάζουν στην ολοκλήρωση των προσωπικών τους στόχων, οι σύντροφοί τους συνεχίζουν να επιδιορθώνουν το όπλα που εγκαταλείφθηκαν σε αυτή την «πύλη». Τα AK-47 που κάποτε χρησιμοποιούσαν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ έχουν περιέλθει τώρα υπό την κατοχή των Ταλιμπάν, ελικόπτερα και μαχητικά αεροσκάφη που θεωρούνταν ότι είχαν καταστραφεί τώρα βομβαρδίζουν θανάσιμα την αντίσταση, προκαλώντας ανείπωτες παράπλευρες απώλειες στην πορεία, ενώ η αξιοποίηση διεθνών ντοκιμαντεριστών για προπαγανδιστικούς σκοπούς είναι σε εξέλιξη. Κατά τη διάρκεια ενός έτους, η ταινία αποκαλύπτει τη μεταμόρφωση μιας φονταμενταλιστικής πολιτοφυλακής σε στρατιωτικό καθεστώς.

Irving Park

Irving Park Παναγιώτης Ευαγγελίδης 2019, Ελλάδα
Η ιστορία τεσσάρων γκέι αντρών μεταξύ 60 και 70 ετών, οι οποίοι ζουν ως Κύριοι και Σκλάβοι στο σημερινό Σικάγο. Τέσσερις εποχές του χρόνου στη ζωή μιας, χωρίς δεσμούς αίματος αλλά από ελεύθερη επιλογή, οικογένειας βασισμένης στο συμβόλαιο της συναίνεσης στην απώλεια της προσωπικής ελευθερίας χάριν της επιθυμίας του άλλου.

Menus-Plaisirs – Les Troisgros

Menus-Plaisirs - Les Troisgros Φρέντερικ Γουάιζμαν 2023, ΗΠΑ
Το οικογενειακό εστιατόριο των Τρουαγκρό, το οποίο ιδρύθηκε το 1930 στην κεντρική Γαλλία, διατηρεί τρία αστέρια Μισελέν εδώ και 55 χρόνια για περισσότερες από τέσσερις γενιές. Ο Μισέλ Τρουαγκρό, που εκπροσωπεί την τρίτη γενιά που ηγείται του εστιατορίου, μόλις μετέθεσε την ευθύνη της κουζίνας στον γιο του, τον Θέσαρ, την τέταρτη γενιά σεφ της οικογένειας. Από τη λαχαναγορά, σε ένα τυροκομείο, σε έναν αμπελώνα, σε ένα οργανικό ράντσο με βοοειδή και στον κήπο της πίσω αυλής του εστιατορίου που το εφοδιάζει, ο μάστερ της κινηματογραφικής παρατήρησης μάς παρασέρνει σε ένα λαχταριστό και απολαυστικό γαστριμαργικό ταξίδι στις τρεις κουζίνες των οικογενειακών εστιατορίων. Μια εμβυθιστική εμπειρία, που επιδεικνύει τη μεγάλη καλλιτεχνική ικανότητα, την εφευρετικότητα, τη φαντασία και τη σκληρή δουλειά του προσωπικού του εστιατορίου στη δημιουργία, στην προετοιμασία και στο σερβίρισμα γευμάτων υψηλής ποιότητας.

Queer Japan

Queer Japan Γκρέιαμ Κόλμπεϊνς 2019, ΗΠΑ, Ιαπωνία
Πρωτοποριακοί καλλιτέχνες και καλλιτέχνιδες, ακτιβιστές και ακτιβίστριες, αλλά και «άνθρωποι της διπλανής πόρτας» που καλύπτουν όλο το φάσμα του φύλου και της σεξουαλικότητας, αψηφούν τις κοινωνικές νόρμες και τολμούν να λάμψουν σε αυτή τη καλειδοσκοπική ματιά στη ΛΟΑΤΚΙ+ κουλτούρα της σύγχρονης Ιαπωνίας. Καταγράφοντας στιγμιότυπα από καλογυαλισμένα pride (παρελάσεις υπερηφάνειας) ή και παιχνιδιάρικα, «παρεκκλίνοντα» underground πάρτι, το ντοκιμαντέρ απεικονίζει ανθρώπους που διάγουν έναν αντισυμβατικό βίο χωρίς ντροπές, διεκδικώντας ορατότητα στο φως, στις σκιές, αλλά και σε ό,τι υπάρχει ενδιάμεσα. Αντλώντας από 100+ συνεντεύξεις που διεξήχθησαν σε διάρκεια τριών ετών σε τοποθεσίες σε ολόκληρη την Ιαπωνία, παρουσιάζει δεκάδες άτομα τα οποία μοιράζονται τις εμπειρίες τους με δικά τους λόγια. Ανακαλύψτε μια ζωηρή και συγκλονιστική ομάδα ανθρώπων σε μια χώρα που έχει μοναδικό ιστορικό όσον αφορά την κουήρ έκφραση – αλλά και μια κουλτούρα που ακροβατεί τολμηρά ανάμεσα στις προαιώνιες παραδόσεις και στη λατρεία του μέλλοντος.

Rebel Dykes

Rebel Dykes Χάρι Σάναχαν, Σιάν Α. Γουίλιαμς 2021, Ηνωμένο Βασίλειο
«Δεν υφίσταται καμία queer απελευθέρωση δίχως βίτσιο!» Η ταινία Rebel Dykes είναι η δυναμική ιστορία άρνησης και αγωνίας που όλοι περιμέναμε. Πριν από το κίνημα των Riot grrrls στις ΗΠΑ, υπήρχαν οι ανυπότακτες λεσβίες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτό το ντοκιμαντέρ ακολουθεί μια συμμορία πανκ queer γυναικών με αρβύλες, από την πρώτη συνάντησή τους στην κατασκήνωση ειρήνης του Greenham Common και καθ' όλη την πορεία των φιλικών τους σχέσεων στο Λονδίνο της δεκαετίας του ’80 – το σημείο μηδέν της πανκ ροκ σκηνής. Αυτές οι γυναίκες της εργατικής τάξης δημιούργησαν ασφαλείς χώρους για να αναπτυχθεί ο συμπεριληπτικός για τους τρανς, ευαισθητοποιημένος ως προς τα φετίχ, πολυφυλετικός φεμινισμός· κάθε νύχτα αλώνιζαν στην υπόγεια S/M σκηνή· κάθε πρωί αφοσιώνονταν στη δράση κατά του AIDS και κατά της νομοθεσίας που θα έβλαπτε τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα. Ένα μεθυστικό μείγμα animation, εικόνων αρχείου και προσωπικών συνεντεύξεων αφηγείται την ιστορία μιας ακραίας κατάστασης: καταληψίες, κλαμπ BDSM, συγκεντρώσεις κατά της Μάργκαρετ Θάτσερ, διαμαρτυρίες με στόχο την ανάληψη δράσης γύρω από τη νόσο και τον βαθύ δεσμό της οικογένειας που επιλέγουμε. Αυτή είναι μια εξαιρετικά προνομιακή ματιά σ’ έναν κόσμο που μοιάζει να έχει παρέλθει, από άτομα που όχι μόνο έκαναν πραγματικότητα την πολιτική τους ιδεολογία αλλά επέζησαν για να διηγηθούν την εμπειρία τους. Με στόχο να διαταράξει το κάθε τι mainstream και να προσδιορίσει διεξοδικά τον φεμινισμό, η ταινία ακολουθεί τις ζωές του sex-positive, rad-femme λεσβιακού σιναφιού του Λονδίνου και την επιδραστική επιρροή που μπορεί να έχει η τέχνη σαν εργαλείο διεκδίκησης της κοινωνικής αλλαγής. Το Rebel Dykes ήρθε για να μείνει, με όλο το δυναμικό, δερμάτινο μεγαλείο του.

Ryuichi Sakamoto | Opus

Ryuichi Sakamoto | Opus Νέο Σόρα 2023, Ιαπωνία
Στις 28 Μαρτίου του 2023, ο θρυλικός συνθέτης Ρουίτσι Σακαμότο απεβίωσε έπειτα από τον αγώνα του ενάντια στον καρκίνο. Το τελευταία χρόνια πριν από τον θάνατό του, αδυνατούσε πλέον να δίνει παραστάσεις. Οι συναυλίες, για να μην αναφερθούμε στις εκτεταμένες παγκόσμιες περιοδείες, ήταν υπερβολικά κουραστικές. Παρόλα αυτά, στα τέλη του 2022, ο Σακαμότο επιστράτευσε όλη του την ενέργεια για να πραγματοποιήσει μία τελευταία συναυλία, να δημιουργήσει ένα concert film με πρωταγωνιστές μόνο τον ίδιο και το πιάνο του, προτού εγκαταλείψει τον κόσμο. Η επιμέλεια έγινε από τον ίδιο τον Σακαμότο, όπως και η επιλογή της σειράς με την οποία παρουσιάζονται τα είκοσι κομμάτια που παίζει, τα οποία αφηγούνται τη ζωή του, χωρίς να χρειάζεται να ειπωθεί κουβέντα. Οι επιλογές του καλύπτουν ολόκληρη την καριέρα του, από την περίοδο της συμμετοχής του στην ποπ ορχήστρα Yellow Magic, μέχρι και τη μουσική επένδυση των εκπληκτικών ταινιών του Μπερτολούτσι και τη μουσική από το τελευταίο αναστοχαστικό του άλμπουμ με τίτλο 12. Γυρισμένο σε χώρο που γνώριζε καλά και περιτριγυρισμένος από τους πιο έμπιστους συνεργάτες του, ο Σακαμότο απογυμνώνει την ψυχή του μέσα από τη μουσική του, γνωρίζοντας ότι αυτή ενδέχεται να είναι η τελευταία φορά που παρουσιάζει την τέχνη του. Ένας εορτασμός της ζωής ενός καλλιτέχνη, στην πιο αγνή έννοιά του, αυτή η μοναδική κινηματογραφική εμπειρία αποτελεί το κύκνειο άσμα του πολυαγαπημένου μαέστρο.

Teaches of Peaches

Teaches of Peaches Φίλιπ Φούσενεγκερ, Τζούντι Λάντκαμερ 2024, Γερμανία
Γυρισμένο κατά τη διάρκεια της επετειακής περιοδείας «The Teaches of Peaches», το ομότιτλο ντοκιμαντέρ επιχειρεί μια συνεκτική συρραφή από αρχειακούς θησαυρούς και την εκρηκτική οπτική τεκμηρίωση της τουρνέ, αποτυπώνοντας το ταξίδι μεταμόρφωσης της Καναδής Μέριλ Νίσκερ στη σαρωτική καλλιτεχνική περσόνα της Peaches – μιας καλλιτεχνικής παρουσίας διεθνούς βεληνεκούς. Από τη σκηνική σύλληψη του σόου μέχρι τις εξαντλητικές πρόβες και τις αποθεωτικές εμφανίσεις, η ταινία χαρίζει μια ευαίσθητη ματιά στους εσωτερικούς μηχανισμούς της περιοδείας ενός αγαπημένου και παγκοσμίως δημοφιλούς ειδώλου. Ως φεμινίστρια μουσικός, παραγωγός, σκηνοθέτρια και performance artist, η Peaches έχει διανύσει δύο δεκαετίες αμφισβητώντας τα έμφυλα στερεότυπα και εδραιώνοντας τη θέση της στο πάνθεον των ειδώλων της ποπ και της μουσικής βιομηχανίας. Η αγέρωχη αυθεντικότητά της υπονομεύει τις κοινωνικές νόρμες, καταρρίπτει τα στερεότυπα και έρχεται σε σύγκρουση με τις πατριαρχικές δομές εξουσίας. Υπερασπίζεται με σαρδόνιο πνεύμα τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα και αναμοχλεύει ζητήματα φύλου και σεξουαλικής ταυτότητας, αφήνοντας ανεξίτηλο το σημάδι της στην ποπ κουλτούρα.

Touché

Touché Μαρτίνα Μόορ 2023, Ιταλία, Βέλγιο, Καναδάς
Μια αθλήτρια ξιφασκίας σμιλεμένη από παιδί στο «πρέπει» της επιτυχίας, αφιερωμένη στο όνειρο να φτάσει στην κορυφή του κόσμου. Ένας πατέρας-μέντορας, μαζί και ο πιο σκληρός κριτής. Ένας προπονητής-θρύλος, σε ένα περιβάλλον αδυσώπητου ανταγωνισμού. Μια πορεία γεμάτη θεαματικά σκαμπανεβάσματα, ναδίρ και ζενίθ, που ακόμα και ένας σεναριογράφος θα δίσταζε να σκαρφιστεί. Το Touché είναι η larger-than-life ιστορία της παγκόσμιας πρωταθλήτριας στην ξιφασκία Ναταλί Μουλχάουζεν, μια πορεία δέκα ετών που περιλαμβάνει τη συμμετοχή σε τρεις Ολυμπιάδες με δύο διαφορετικές χώρες, γενναίες δόσεις δράματος εντός και εκτός τερέν, μα πάνω από όλα με μια φωτογενή προσωπικότητα που ξεπερνά κατά πολύ την πεπερασμένη δημοφιλία του ευγενούς σπορ. Με αφετηρία το πλούσιο υλικό που η ίδια η Μουλχάουζεν έχει καταγράψει δίκην ημερολογίου, η πρωτοεμφανιζόμενη ντοκιμαντερίστρια και φίλη της αθλήτριας επιδεικνύει αξιοσημείωτο σκηνοθετικό ένστικτο ακολουθώντας από προνομιακή θέση τα βήματα μιας γυναίκας που, ως ζωντανό παράδειγμα του «επιτρέπεται να πέσεις, επιβάλλεται να ξανασηκωθείς», ανεβαίνει με δυναμισμό στο βάθρο της σύγχρονης κινηματογραφικής ηρωίδας.

Zinzindurrunkarratz

Zinzindurrunkarratz Όσκαρ Αλεγρία Σουεσκούν 2023, Ισπανία
Στη χώρα της ομίχλης, όλοι οι τόποι έχουν τη δική τους μουσική. Το zinzin είναι μια κοιλάδα με απαλό αεράκι, το durrundurrun ένα απύθμενο χάσμα και το kurruzkarratz η κορυφή της αστραπής. Οι βοσκοί ανέκαθεν βάφτιζαν τον κόσμο τους εξ ακοής, αλλά σήμερα μόνο ένας έχει απομείνει σ' αυτά τα γέρικα βουνά, ένας άνδρας που ενδημεί στην ίδια του τη σιωπή. Αυτή η ταινία ακολουθεί από την αρχή ένα ξεχασμένο μονοπάτι για να τον επισκεφτεί και υιοθετεί έναν λησμονημένο τρόπο βαδίσματος, με τον σκηνοθέτη να έχει για συνεργούς μια παλιά κάμερα (την οικογενειακή κάμερα super 8 που πλέον δεν καταγράφει ήχο) και έναν γαϊδαράκο ονόματι Πάολο. Ο στόχος όμως παραμένει: να φτάσουν σε έναν προορισμό πέρα από τον χρόνο, ακόμα κι αν κανείς δεν ξέρει να τους πει τη διαδρομή. Το ξεχασμένο μονοπάτι και η βουβή κάμερα θα γίνουν, μαζί με τον Πάολο, οι πρωταγωνιστές ενός ταξιδιού γεμάτο αναμνήσεις, ερωτηματικά και σιγή. Ένα δείγμα ποιητικής, χειροποίητης εθνογραφίας που ξεδιπλώνεται σαν ψίθυρος, σαν προσευχή, σαν ένα όνειρο του Δον Κιχώτη. Τα υπόλοιπα είναι σιωπή.

Αδέσποτα κορμιά

Αδέσποτα κορμιά Ελίνα Ψύκου 2024, Ελλάδα, Ελβετία, Ιταλία, Βουλγαρία
Η Ρόμπιν είναι έγκυος, αλλά δε θέλει να γίνει μητέρα. Η Κατερίνα θέλει αλλά δεν μπορεί. H Κική θέλει απλώς να πεθάνει με αξιοπρέπεια. Όμως η άμβλωση, η εξωσωματική γονιμοποίηση και η ευθανασία αντίστοιχα δεν είναι νόμιμες στις χώρες τους. Τα Αδέσποτα κορμιά εξερευνούν τη σωματική αυτονομία σε μια Ευρώπη, όπου επιτρέπεται να ταξιδέψεις, να εργαστείς, να καταναλώσεις ελεύθερα αλλά όχι απαραίτητα να ζήσεις ή να πεθάνεις όπως επιθυμείς.

Αθάνατες

Immortals Μάγια Τσούμι 2024, Ελβετία, Ιράκ
Η Μιλό, μια δυναμική φεμινίστρια, ανακαλύπτει τη πολυπόθητη δύναμη της ελεύθερης περιπλάνησης στη Βαγδάτη, φορώντας τα ρούχα του αδελφού της. Ο Χαλίλι, ένας νεαρός και φιλόδοξος κινηματογραφιστής, συνειδητοποιεί ότι η φωτογραφική του μηχανή θα αποτελέσει το ισχυρότερο όπλο από όλα. Στον απόηχο της επανάστασης του 2019, οι δυο τους γίνονται τα πρόσωπα, τα μάτια και τη φωνή μιας ιρακινής νεολαίας, η οποία αγωνίζεται αδιάκοπα για ένα καλύτερο αύριο. Μια ματιά στις ελπίδες και τα ανέφικτα όνειρα μιας νέας γενιάς που δεν γνωρίζει τίποτε παρά πόλεμο, από τη στιγμή της Αμερικανικής κατοχής.

Ανάμεσα στους λύκους

L'affût aux loups Τανγκί Ντιμορτιέ, Ολιβιέ Λαρέ 2023, Γαλλία, Βέλγιο
Ένα απέραντο, χιονισμένο δάσος, ανέγγιχτο από την ανθρώπινη παρουσία. Δύο άνδρες με σάκους στη πλάτη το διασχίζουν, περνώντας από μια παγωμένη λίμνη προτού φτάσουν τελικά στον τυρφώνα – έναν υγρότοπο που απλώνεται σε μια κατάλευκη αχανή έκταση. Ένα εκθαμβωτικό τεκμήριο της περιπετειώδους διαδρομής δύο καλλιτεχνών που αναζητούν έμπνευση στη μαγεία της αδάμαστης φύσης: ο ζωγράφος Ιβ και ο φωτογράφος Ολιβιέ έχουν ταξιδέψει σε ολόκληρο τον κόσμο, συναντώντας την άγρια ζωή από τον ένα πόλο στον άλλο, όντας προνομιούχοι αλλά και ανήσυχοι μάρτυρες στην ευάλωτη ομορφιά του πλανήτη. Όμως οι δύο άνδρες μοιράζονται ένα κοινό όνειρο: να δουν μια αγέλη λύκων από κοντά, να μεγαλώνει και να εξαπλώνεται. Μια μέρα, η αναζήτησή τους τους οδηγεί σε μια κρυψώνα στη μέση του πουθενά ανάμεσα στην Ισλανδία και τη Ρωσία, σε ένα μέρος με τη δική του ξεχωριστή χρονικότητα. Το καραούλι ξεκινά με περισυλλογή. Στο πέρασμα των εποχών θα στέκονται εκεί, σε αυτά τα οκτώ τετραγωνικά μέτρα φτιαγμένα από ξύλο, σιωπηλοί στη μέση ενός απαράλλαχτου σκηνικού, ώσπου τελικά να γίνουν ένα με αυτό και να βυθιστούν στη ζωή των λύκων. Μια ακίνητη περιπέτεια που μπορεί να ξεκινάει από το περίφημο «ο άνθρωπος για τον άνθρωπο είναι λύκος», για να αναλογιστεί τους τρόπους με τους οποίους επιλέγουμε τελικά την εστία μας.

Αποχαιρετισμός: Ξαφνικά η μνήμη άρχισε να θυμάται

Αποχαιρετισμός: Ξαφνικά η μνήμη άρχισε να θυμάται Άντα Πίτσου 2024, Ελλάδα
Η διακεκριμένη ψυχοθεραπεύτρια Τούλα Βλαχούτσικου, πλέον κατάκοιτη και με άνοια, όταν αρχίζει να χάνει τη μνήμη της αποφασίζει να γράψει ένα βιβλίο με ιστορίες για τη μνήμη. Είκοσι χρόνια αργότερα, η κόρη της, η οποία έχει αναλάβει τη φροντίδα της, κάνει μια ταινία βασισμένη σε αυτές τις ιστορίες, αλλά και σε συνεντεύξεις ανθρώπων που τη γνώριζαν προσωπικά. Μια ταινία για την άνοια, την φροντίδα, το τραύμα και τη στοργική σχέση μητέρας και κόρης.

Αρμάνοι oι Βλάχοι

Αρμάνοι oι Βλάχοι Μιχάλης Καμάκας 2023, Ελλάδα
Ένα ντοκιμαντέρ του Μιχάλη Καμάκα, το οποίο αναδεικνύει την προσφορά των Βλαχόφωνων Ελλήνων σε κομβικά σημεία της ελληνικής ιστορίας και έρχεται να απαντήσει σε ένα καίριο ερώτημα: Πώς γίνεται η λέξη «Βλάχος» να χρησιμοποιείται ως «βλάχος» και να είναι συνυφασμένη με τον άξεστο, τον χωριάτη, τον απολίτιστο...

Βρίσκοντας τα χρήματα

Finding the Money Μάρεν Πόιτρας 2023, ΗΠΑ
Μπορεί μια νέα οικονομική θεωρία να φέρει την επανάσταση στην επίλυση της κλιματικής κρίσης; Μια αουτσάιντερ ομάδα οικονομολόγων επιδιώκουν να προκαλέσουν μια αλλαγή παραδείγματος, φέρνοντας τα πάνω κάτω στην αντίληψη που έχουμε για το εθνικό χρέος και τη φύση των χρημάτων. Η ταινία ακολουθεί την πρώην επικεφαλής οικονομολόγο του γερουσιαστή Μπέρνι Σάντερς, τη Στέφανι Κέλτον σε ένα ταξίδι μέσα από τη σύγχρονη νομισματική θεωρία (ΣΝT), προκειμένου να αποκαλυφθεί μια βαθύτερη ιστορία αναφορικά με το χρήμα, εμφυσώντας με νέα ελπίδα και ενδυναμώνοντας τις δημοκρατίες σε όλο τον κόσμο, με στόχο την αντιμετώπιση των μεγαλύτερων προκλήσεων του 21ου αιώνα: από την κλιματική αλλαγή μέχρι και την ανισότητα. «Μια εναλλακτική ιστορία για τα χρήματα θα φέρει την επανάσταση στην αντίληψή μας περί του τι μπορούμε όλοι εμείς ως κοινωνία να αντέξουμε οικονομικά και να πετύχουμε» λέει η δημιουργός αυτού του ντοκιμαντέρ με όραμα, μιας αληθινής κινηματογραφικής επένδυσης.

Γιάννης Σπανός: Πίσω απ’ τη μαρκίζα

Γιάννης Σπανός: Πίσω απ' τη μαρκίζα Άρης Δόριζας 2023, Ελλάδα
Ένα ταξίδι στην τεράστια πορεία του Γιάννη Σπανού από το παιδικό σπίτι στο Κιάτο ως τις μεγάλες συνεργασίες στο Παρίσι και την επιτυχία στην Ελλάδα, με σπάνια ντοκουμέντα και συνεντεύξεις. Μέσα από την προσωπική αναζήτηση ενός λάτρη της μουσικής του, διερευνούμε γιατί ο Σπανός επέλεξε να μένει πίσω από τα φώτα, αφήνοντας το έργο του να μιλήσει.

Γκοντάρ, μόνο

Seul Godard Aρνό Λαμπέρ, Βενσάν Σορέλ 2023, Γαλλία
Πώς κάνεις ένα πορτρέτο του Ζαν-Λικ Γκοντάρ, ή καλύτερα ένα πορτρέτο της μεθοδολογίας του, του σύμπαντός του, του τρόπου με τον οποίο οικοδομούσε ή αποδομούσε το σινεμά, που να είναι αντάξιο της δικής του κινηματογραφικής αυθάδειας και ιδιοφυΐας; Πώς αλλιώς παρά παίρνοντας ρίσκα και δοκιμάζοντας μερικές εξίσου ρηξικέλευθες μεθόδους, πιστός στο παράδειγμά του. Οι δύο κιμηματογραφιστές μας βυθίζουν στην αποθήκη στην οποία το 2010 μεταφέρθηκε όλο το αρχείο που διατηρούσε ο Γκοντάρ στην Ελβετία και επινοούν έναν σωσία (ή μια διπλοτυπία) του σκηνοθέτη, ο οποίος αποτελεί τον οδηγό μας στον κόσμο του. Αποσπάσματα από τα γραπτά του, τις εικόνες του, την οπτική του στο σινεμά ανοίγουν πόρτες στη μυθολογία και στις τεχνικές του, στο μοναδικό του βλέμμα, επομένως και στην κοσμοθεωρία του. Οι διερωτήσεις του, ο ασταμάτητος πειραματισμός του στον κινηματογράφο και στη φύση της δημιουργίας, αναδεικνύονται εδώ ως εξαιρετικά γόνιμες κι ακόμη επίκαιρες, και συνυφαίνονται σε ένα φιλμ-δοκίμιο που είμαστε σίγουροι ότι ο ίδιος ο Γκοντάρ θα απολάμβανε με το παραπάνω.

Δημοκρατία

Democracy - Im Rausch der Daten Ντέιβιντ Μπέρνετ 2015, Γερμανία, Γαλλία
Μια καθηλωτική και ιδιαίτερα φορτισμένη ιστορία για μια ομάδα πολιτικών που προσπαθεί να προστατεύσει την κοινωνία από τους κινδύνους των Μεγάλων Δεδομένων και της μαζικής παρακολούθησης στον ψηφιακό κόσμο. Ο ευρωβουλευτής Γιαν Φίλιπ Άλμπρεχτ και η επίτροπος του Ευρωκοινοβουλίου Βίβιαν Ρέντινγκ αποτολμούν το ακατόρθωτο και αποφασίζουν να έρθουν αντιμέτωποι με μια άτεγκτη δομή πολιτικής εξουσίας, όπου οι δολοπλοκίες, η επιτυχία και η αποτυχία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες. Ο σκηνοθέτης Ντέιβιντ Μπέρνετ πέρασε δυόμιση χρόνια παρακολουθώντας τη νομοθετική διαδικασία σε ένα μάλλον δυσπρόσιτο περιβάλλον (παρά το πρόταγμα της «διαφάνειας») και την αποκρυστάλλωσε σε ένα συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ που αποτυπώνει με σασπένς και αισθαντικότητα την κατάσταση της δημοκρατίας στον σημερινό, σύνθετο κόσμο μας.

Δύο άγνωστοι προσπαθούν να μην αλληλοφαγωθούν

Two Strangers Trying Not To Kill Each Other Τζέικομπ Πέρλμάτερ, Μανόν Ουιμέ 2024, Ηνωμένο Βασίλειο, Δανία
Η ζωή, ο θάνατος και η αναζήτηση νοήματος βρίσκονται στην καρδιά αυτής της πανέμορφης και ενίοτε διασκεδαστικής ταινίας για ένα ζευγάρι προχωρημένης ηλικίας, το οποίο έπειτα από ένα ατύχημα έρχεται αντιμέτωπο με το εφήμερο της ζωής – κι έτσι επιδιώκει να φέρει τη βαθιά γαλήνη στη σχέση όσο αυτό είναι ακόμα εφικτό. Τριάντα χρόνια μετά την πρώτη τους τυχαία συνάντηση, η Μάγκι και ο Τζόελ, 75 και 84 ετών αντίστοιχα, συνεχίζουν να είναι τρελά ερωτευμένοι. Από τη σχέση τους όμως δεν λείπουν οι προκλήσεις. Γεννημένος στο σκληρό Μπρονξ, ο Τζόελ Μεγέροβιτς είναι ένας παγκοσμίου φήμης φωτογράφος, ο οποίος έχει στο ενεργητικό του σημαντικές εκθέσεις και 40 βιβλία. Η Βρετανή Μάγκι Μπάρετ είναι μια ταλαντούχα αλλά λιγότερο αναγνωρισμένη καλλιτέχνις και συγγραφέας. Η σχέση τους επισκιάζεται από ένα σημείο τριβής, το οποίο εντείνεται όταν η Μάγκι πέφτει και σπάει το πόδι της και ο Τζόελ καλείται να αναλάβει τη φροντίδα της. Υπό τη σκιά της θνητότητας και με τον καθένα να έχει χαράξει μια μακρά και επεισοδιακή πορεία, οι σκληρές αλήθειες της ζωής ξυπνούν στη Μάγκι και στον Τζόελ την ανάγκη να προσπαθήσουν να βρουν μια κοινή εσωτερική ηρεμία, όσο ακόμα υπάρχει χρόνος.

Εικόνες φαντασμάτων

Retratos Fantasmas Κλέμπερ Μεντόνσα Φίλιου 2023, Βραζιλία
Οι πόλεις είναι ζωντανοί οργανισμοί, σε διαρκή εξέλιξη, κίνηση, μεταμόρφωση, αλλαγή∙ ταυτόχρονα, βέβαια, οι πόλεις είναι και ακίνητες στον χρόνο αποτυπώσεις αυτού που υπήρξε και δεν υπάρχει πια, αυτού που παρήλθε, που κάποτε σταμάτησε. Οι πόλεις φέρουν κάθε στιγμή του παρόντος τους το παρελθόν τους, κουβαλούν τα ίδια τους τα «φαντάσματα» σε όλες τις γωνιές τους. Σε αυτό το συναρπαστικό ντοκιμαντέρ, η πόλη Ρεσίφε της Βραζιλίας, μια υλική και άυλη σύνθεση που αναπτύσσει τις μυριάδες εκδοχές της, συνομιλεί με τις μνήμες της μέσα από τον φακό και την ποιητική ματιά του κινηματογραφιστή. Μια αφήγηση της διαρκούς μεταμόρφωσης ενός τόπου και των ανθρώπων που κατοικούν σε αυτόν: φαντάσματα ορατά και αόρατα σε αέναη αναζήτηση ταυτότητας.

Εκείνη τη μέρα

Εκείνη τη Μέρα Στρατής Βογιατζής, Δημήτρης Κούρτης 2023, Ελλάδα
Στο ντοκιμαντέρ Εκείνη τη μέρα συνυφαίνονται η καταστροφική πυρκαγιά στη Βόρεια Εύβοια το 2021 με την αναγέννηση και η συλλογική μνήμη του τόπου με τη δημιουργία μίας παράστασης μουσικού θεάτρου, όπως προέκυψε από τα καλλιτεχνικά εργαστήρια της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με κατοίκους της περιοχής. Ένα φιλμικό δοκίμιο πάνω στη σχέση ανθρώπινου και μη ανθρώπινου κόσμου.

Ένα τσιγάρο χρόνος

Time Takes a Cigarette Άγια Κορέτσκι 2023, Πορτογαλία
Στο μεταίχμιο της δεκαετίας του '70 και των αρχών της δεκαετίας του '80 στην πόλη του Πόρτο στην Πορτογαλία, άρχισαν να ξεφυτρώνουν συναυλίες από ροκ και πανκ συγκροτήματα. Λίγα μόλις χρόνια νωρίτερα, στις 25 Απριλίου 1974 ήρθε το τέλος της μακροβιότερης δικτατορίας στην Ευρώπη και σκόρπισαν άνεμοι πολιτικής και δημιουργικής ελευθερίας. Μέσα από μια αλληλουχία συναρπαστικών ταμπλό βιβάν, τα οποία αναπαριστούν φωτογραφίες μιας μάλλον νοσταλγικής εποχής, αλλά αντλώντας ενέργεια από τα σημερινά αγνά νιάτα, η ταινία μοιράζεται μερικές από τις πιο εκκωφαντικές αφηγήσεις εκείνης της τρελής εποχής, οι οποίες δεν κατάφεραν ποτέ να φτάσουν στ' αυτιά μας.

Εξερευνώντας το άγνωστο

A Stranger Quest Αντρέα Γκατόπουλος 2023, Ιταλία, ΗΠΑ, Καναδάς
Σε μια εποχή στην οποία τα πέρατα της γης έχουν πλέον αποτυπωθεί σε χαρτί ή terabytes, υπάρχουν άραγε ακόμη αχαρτογράφητες περιοχές; Κι όταν δεν υπάρχει πια τίποτα νέο να ανακαλύψεις στην επιφάνεια του πλανήτη μας, πού βρίσκει διέξοδο η έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου για εξερεύνηση; Τέτοιου είδους πυκνά υπαρξιακά ερωτήματα ξεπροβάλλουν μέσα από την ταινία του Αντρέα Γκατόπουλος, η οποία σε πρώτο επίπεδο ξετυλίγεται ως το πορτρέτο του Ντέιβιντ Ράμσεϊ, ενός σχεδόν εμμονικού συλλέκτη χαρτών. Ο Ράμσεϊ, παράλληλα με την χειροπιαστή, χάρτινη συλλογή του, έχει χτίσει και μια ακόμη ψηφιακή στην online πλατφόρμα Second Life, έναν «τόπο» που ο ίδιος ορίζει ως ποίηση και όχι ως αρχείο. Με τον ίδιο τρόπο, το φιλμ δεν είναι απλά ένα ντοκιμαντέρ για τον Ράμσεϊ, αλλά μια αποτύπωση ενός διακαούς πάθους, μιας εμμονής που σε παρασύρει, μια διερώτηση πάνω στην αγωνία της κληρονομιάς, της υστεροφημίας και του ίδιου του νοήματος της ζωής.

Επιστροφή

Máhccan Σούβι Βεστ, Άνσι Κέμι 2023, Φινλανδία, Νορβηγία
Καθώς τα μουσεία ανά τον κόσμο δέχονται ολοένα και περισσότερες πιέσεις για να επιστρέψουν τα πολιτισμικά αγαθά που αποτελούν μέρος των συλλογών τους, οι συν-σκηνοθέτες Σούβι Βεστ και Άνσι Κέμι μάς ξεναγούν στα απύθμενα και συναισθηματικά φορτισμένα βάθη του επαναπατρισμού της πολιτισμικής και πνευματικής παρακαταθήκης των αυτοχθόνων λαών στους γενέθλιους τόπους. Η κάμερα ακολουθεί τη Βεστ στην επίσκεψή της σε ένα μουσείο στο Ελσίνκι όπου εκτίθενται τεχνουργήματα της φυλής των Σάμι, λίγο πριν από την πολυαναμενόμενη επιστροφή τους στο Σάπμι (σημερινή Λαπωνία), τον τόπο τους στη βόρεια Σκανδιναβία και τη βορειοδυτική Ρωσία. Τα κειμήλια των Σάμι –καθώς και αμέτρητων άλλων αυτοχθόνων λαών– βρίσκονται διασκορπισμένα σε διάφορα ιδρύματα, αναλαμβάνοντας να παίξουν πολλούς ρόλους ταυτοχρόνως – ανά τους αιώνες έγιναν αντικείμενα υφαρπαγής ή διεκδίκησης, αξιοπερίεργα εμπορεύματα ή εκφράσεις ενός βίαιου εκχριστιανισμού που δαιμονοποίησε τον πολιτισμό των Σάμι. Με αρωγό την εκθαμβωτική φωτογραφία, η Επιστροφή αποκαλύπτει με γενναιοδωρία πώς η προσωπική ταυτότητα, η πολιτισμική αξία και η αποκαταστατική δικαιοσύνη μπορούν να συνυφανθούν αρμονικά και εγείρει το κρίσιμο ερώτημα για το ποιος έχει το δικαίωμα ιδιοκτησίας στην πνευματική παρακαταθήκη ενός έθνους.

Έτσι ξεκίνησαν όλα

And So it Begins Ραμόνα Σ. Ντίας 2024, ΗΠΑ, Φιλιππίνες
Ένα θρίλερ γεμάτο από το σασπένς που μόνο η πολιτική μπορεί να χαρίσει, και μαζί ένας αναστοχασμός για την έννοια της δημοκρατίας, τη δυναμική της εξουσίας, τους θεσμούς και την ίδια την εκλογική διαδικασία, το Έτσι ξεκίνησαν όλα παρακολουθείται με κομμένη την ανάσα. Βρισκόμαστε στους τελευταίους μήνες της διακυβέρνησης των Φιλιππίνων από τον πρόεδρο Ροντρίγκο Ντουτέρτε, μια κυβέρνησης που κατηγορηθηκε για ανελευθερία, βία και διαφθορά. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, οι δυο κύριοι αντίπαλοι, η Μαρία Ρέσα κι ο Φέρντιναντ Μάρκος Τζούνιορ, δεν θα μπορούσαν να είναι περισσότερο διαφορετικοί. Η πρώτη προέρχεται από ένα λαϊκό κίνημα και μιλά κατευθείαν στην καρδιά των «απλών ανθρώπων», υποσχόμενη δικαιοσύνη κι ελευθερία· ο δεύτερος, γιος του πρώην δικτάτορα Μάρκος, ευαγγελίζεται τις δόξες ενός παρελθόντος που δεν υπήρξε διόλου λαμπρό και χτίζει την καμπάνια του πάνω σε ένα βαρύ (από πολλές απόψεις) όνομα.  Η σκηνοθέτρια ακολουθεί βήμα προς βήμα τη διαδρομή προς την κάλπη, συμπαρασύροντάς μας στον πυρετό της. Έτσι παραδίδει ένα άκρως επίκαιρο και σημαντικό φιλμ, το οποίο κάνει σαφή τη σημασία της ψήφου και της δημόσιας παρουσίας των ανθρώπων που μπορούν ακόμη να εμπνέουν ελπίδα.

Η Δάφνη ήταν ένας κορμός που κατέληγε σε φύλλα

Daphne was a torso ending in leaves Κατρίνα Γκάλαχερ 2024, Ιταλία, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο
Μια παιχνιδιάρικη και διεισδυτική ωδή σε μια πρωταγωνίστρια της κλασικής μυθολογίας, τη Δάφνη. Εδώ, η πανέμορφη νύμφη, η οποία προκειμένου να ξεφύγει από έναν θεό που την καταδίωκε μεταμορφώθηκε σε δέντρο, αποθεώνεται σαν ηρωίδα και κύρια της μοίρας της. Αυτό το κινηματογραφικό διαμάντι, γυρισμένο σε 16mm, αποτελεί πρωτίστως μια πλούσια κινηματογραφική εμπειρία, κατά την οποία εικόνες και ήχος εναρμονίζονται για να βυθιστεί ο θεατής στο καθηλωτικό σύμπαν της μυθολογίας και των θρύλων. Μια απτή δοκιμιακή ωδή, που σφύζει από ζωή, για μια ηρωίδα της ελληνικής μυθολογίας και ένας βαθυστόχαστος στοχασμός στην παρακαταθήκη της αρχαϊκής δενδρικής μεταμόρφωσης.

Η διακριτική γοητεία της μπουρζουαζίας

Le charme discret de la bourgeoisie 1972, Γαλλία. Ιταλία, Ισπανία
Πόσες φορές άραγε μπορεί να διακοπεί ένα δείπνο μεταξύ φίλων της καλής κοινωνίας αναρωτιέται ο Λουίς Μπουνιουέλ στο σατιρικό του αριστούργημα. Όλα τα γεύματα στην ταινία διακόπτονται ασταμάτητα από τα ανομολόγητα αμαρτήματα της παρακμάζουσας ευρωπαϊκής αριστοκρατίας, καλά κρυμμένα κάτω από το τραπέζι, αλλά και από την αιώνια ανία που βασανίζει την προνομιούχο τάξη, σε ένα ψηφιδωτό από χιουμοριστικές, σουρεαλιστικές και ντελιαριακές καταστάσεις.

Η δοκιμή

The Rehearsal Ζυλ Ντασέν 1974, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελλάδα
Καθώς η αντίσταση κατά της χούντας κορυφωνόταν, ο Ζιλ Ντασέν μαζί με τη Μελίνα Μερκούρη σε εξορία από την Ελλάδα συνέχιζαν την επί σειρά ετών αντιδικτατορική τους εκστρατεία σε Ευρώπη και Αμερική. Το 1974 ο Ντασέν δημιούργησε αυτό το θαρραλέα ακατηγοριοποίητο φιλμικό δοκίμιο πάνω στις λαϊκές εξεγέρσεις, παρουσιάζοντας τις πρόβες και τα γυρίσματα μιας ταινίας που είχε ως θέμα τα γεγονότα του Πολυτεχνείου το 1973 καθώς και τα βασανιστήρια των αντιχουντικών. Ο Ντασέν συνδυάζει ντοκουμέντο, αναπαράσταση, μπρεχτικές δομές, πρόζα, μουσική και τις δικές του σκέψεις και εμπειρίες, δημιουργώντας ένα φιλμ γεμάτο ενέργεια, πόνο αλλά και ελπίδα. Ο Θεοδωράκης και ο Μαρκόπουλος εκτελούν ζωντανά τα τραγούδια τους, η Μελίνα Μερκούρη τραγουδάει το Με το λύχνο του άστρου από το Άξιον Εστί, ενώ προσωπικότητες διαβάζουν ποιήματα, γράμματα φυλακισμένων και άλλα ντοκουμέντα της εποχής καθώς παρεμβάλλονται κινηματογραφημένα επίκαιρα και μαρτυρίες. Η Δοκιμή ολοκληρώθηκε με την πτώση της Χούντας και δεν κυκλοφόρησε ποτέ εμπορικά, παραμένοντας στη θέασή της ένα καλλιτεχνικό και πολιτικό αίνιγμα.

Η εμπειρία του Ζολά

L'experience Zola Τζανλούκα Ματαρέζε 2023, Ιταλία, Γαλλία
Ένα απρόσμενο, ελεύθερο και ανεξάντλητα αναστοχαστικό παιχνίδι αντικατοπτρισμών μάς ταξιδεύει κατά μήκος της θολής μεθορίου που χωρίζει τη φαντασία από την πραγματικότητα, αλλά ενώνει την τέχνη με τη ζωή. Μια νεαρή ηθοποιός και θεατρική σκηνοθέτρια προετοιμάζεται για το ανέβασμα μιας μεταφοράς του αριστουργηματικού μυθιστορήματος Η ταβέρνα του Εμίλ Ζολά – μιας από τις πρώτες νατουραλιστικές καταγραφές της σκληρής καθημερινότητας της εργατικής τάξης. Κατά τη διάρκεια των προβών, όμως, νιώθει πως ο ρόλος της Ζερβαίζ Μακάρ, μιας γυναίκας που μετακομίζει από την Προβηγκία στο Παρίσι και προσπαθεί να επιβιώσει σε έναν δύσκολο γάμο (και κόσμο), δίνει φωνή στα δικά της ανείπωτα τραύματα. Καθώς ένας από τους μεγαλύτερους ανερχόμενους αστέρες του σύγχρονου ντοκιμαντέρ διερευνά μοναδικά τον αλκοολισμό, την ενδοοικογενειακή βία και την εργασία σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον, διατυπώνεται ένα απλό πλην αμείλικτο ερώτημα: τελικά ποιον ρόλο καλούμαστε να παίξουμε στη ζωή μας;

Η κληρονομιά της γλαύκας: Δημοκρατία ή Η πόλη των ονείρων

L'Héritage de la chouette: Démocratie ou La cité des songes Κρις Μαρκέρ 1990, Γαλλία
Τι ακριβώς σημαίνει η λέξη «δημοκρατία»; Χαρακτηρίζει την αρχαία πόλη-κράτος ή τα δικά μας σύγχρονα πολιτικά συστήματα; Ποιες είναι οι αναλογίες ή, αντιθέτως, οι αγεφύρωτες διαφορές ανάμεσα σε πραγματικότητες που έχουν απόσταση μεγαλύτερη των είκοσι αιώνων; Είναι ορισμένες λειτουργίες κατάλληλες για όλους τους πολιτισμούς; Το τρίτο επεισόδιο της θρυλικής σειράς ντοκιμαντέρ του Κρις Μαρκέρ –η οποία πρωτοπροβλήθηκε στη βρετανική κρατική τηλεόραση το 1991, αλλά έμεινε στο σκοτάδι για δεκαετίες– επιστρέφει στην κλασική αρχαιότητα για να κάνει έναν  θαρραλέο παραλληλισμό, εξοικειώνοντας το κοινό του 21ου αιώνα με μια έννοια των κοινών που μοιάζει αρχέγονη και συνάμα καινοτόμα, ικανή να επανεπινοείται σε κάθε πιθανή της έκφραση.

Η χοντρή σου φίλη

Your Fat Friend Τζιν Φίνλεϊ Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ
Από ανώνυμη blogger με το ψευδώνυμο Your Fat Friend, η Αμερικανίδα Όμπρεϊ Γκόρντον έγινε μέσα σε μόλις έξι χρόνια best-selling συγγραφέας των The New York Times και μια εξαιρετικά δημοφιλής δημιουργός podcast. Αποστολή της να ανατρέψει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε την παχυσαρκία και τα παχύσαρκα άτομα, ξεσκεπάζοντας τα ψευδο-επιστημονικά στερεότυπα πίσω από τον κοινωνικό αποκλεισμό και τον βαθιά ριζωμένο ρατσισμό που και η ίδια έχει βιώσει από παιδί, ακόμα και μέσα στο ίδιο της το σπίτι. Και ξεκινά με την προβοκατόρικη προτροπή να αφήσουμε κατά μέρος τις εύσχημες «στρογγυλεύσεις» του λόγου (λ.χ. εύσωμος, ευτραφής κ.λπ.) και να πάψουμε να φοβόμαστε τον χαρακτηρισμό «χοντρός-ή-ό». Το σαρωτικό ντοκιμαντέρ της Τζιν Φίνλεϊ ακολουθεί τον αγώνα μιας ακομπλεξάριστης και αυθεντικά ριζοσπαστικής fat activist, που με αστείρευτη ενέργεια και δύναμη αντιπαρέρχεται κάθε λογής εμπόδιο και αντεπιτίθεται στις πολλαπλές αποχρώσεις της τοξικότητας· στόχος της, ένα αληθινά συμπεριληπτικό μέλλον, το οποίο θα χωρά κάθε σώμα και κάθε υποκείμενο.

Θαύμα στο Γκύλσπονγ

The Gullspång Miracle Μαρία Φρέντρικσον 2023, Σουηδία, Νορβηγία, Δανία
Σε αυτό εκλεκτό δείγμα καταγραφής μιας πραγματικότητας που ξεπερνάει και την πιο τρελή φαντασία, μια μεταφυσική παρέμβαση από κάποια ανώτερη δύναμη οδηγεί δυο θρησκευόμενες αδελφές προχωρημένης ηλικίας να αγοράσουν ένα διαμέρισμα σε μια μικρή πόλη της ενδοχώρας της Σουηδίας. Τη μέρα που ετοιμάζονται να υπογράψουν το συμβόλαιο, γνωρίζουν την ιδιοκτήτρια και διαπιστώνουν έκθαμβες πως είναι ολόιδια (και μάλιστα έχει το ίδιο παρατσούκλι) με τη μεγαλύτερη αδελφή τους, η οποία αυτοκτόνησε πριν από 30 χρόνια... Μέσα από μια αινιγματική αφήγηση που ξεκινά σε feelgood τόνους για να εξελιχθεί σε μελέτη χαρακτήρων, η μία έκπληξη κρύβει –σαν μπάμπουσκα– στα σπλάχνα της μια άλλη, ώσπου το (βραβευμένο) περίτεχνο μοντάζ αποκαλύπτει το μυστηριώδες, το τραγικό και το κωμικό στοιχείο που κρύβεται σε κάθε οικογενειακή ιστορία.

Ιμπελέν

Ibelin Μπέντζαμιν Ρι 2024, Νορβηγία
Πού βρίσκεται η αλήθεια της ύπαρξής μας και πού ακριβώς ζεις ως ο πραγματικός εαυτός σου; Αυτό διερωτάται το φιλμ του Μπέντζαμιν Ρι (Η ζωγράφος και ο κλέφτης) μέσα από την ιστορία ενός Νορβηγού gamer που πέθανε σε ηλικία 25 ετών, έχοντας ζήσει από μικρός με μια εκφυλιστική ασθένεια. Η οικογένειά του πίστευε πως ήταν μια μοναχική ύπαρξη, ένα πλάσμα «φυλακισμένο» μπροστά στον υπολογιστή του, ώσπου ανακάλυψε μετά θάνατον ότι η παρουσία του στον ψηφιακό κόσμο ήταν συναρπα- στική. Κάπου εκεί έξω, στο online παιχνίδι War of Warcraft, o Ιμπελέν, όπως ήταν το όνομα του avatar του, όχι μόνο ήταν εξαιρετικά δημοφιλής, αλλά είχε αγγίξει τις ζωές πολλών χρηστών – ανθρωποι που σήμερα επιστρέφουν γενναιόδωρα την αγάπη του στους γονείς του, σε offline περιβάλλον. Απροσδόκητα και ανεπιτήδευτα συγκινητικό, ευρηματικό στη μορφή του και υπέροχο σε κάθε πτυχή του, το Ιμπελέν είναι μια ταινία που ραγίζει ακόμη και καρδιές από πέτρα, και που υπενθυμίζει πως η αγάπη, οι δεσμοί μιας κοινότητας και το εύρος των συναισθημάτων δεν απαιτούν απαραίτητα έναν φυσικό κόσμο για να ανθίσουν.

Καθώς φτάνει η παλίρροια

Før Stormen Χουάν Παλάθιος, Σόφιε Χούσουμ Γιοχάνεσεν 2023, Δανία
Σ’ ένα νησί μόλις οχτώ τετραγωνικών χιλιομέτρων στα ανοιχτά της δανέζικης Θάλασσας του Βάντεν, μιας παλιρροιακής ζώνης της Βόρειας Θάλασσας, οι 27 εναπομείναντες κάτοικοι βρίσκονται απόλυτα συντονισμένοι με τις δονήσεις της φύσης, αλλά ζουν διαρκώς υπό τον φόβο της καταστροφής που (κυριολεκτικά) διαφαίνεται στον ορίζοντα. Αν και η καθημερινότητα στο νησί του Μαντό ήταν ανέκαθεν εξαρτημένη από τις ορέξεις του άγριου καιρού, το νησί ήταν ο απόλυτος τουριστικός προορισμός για πολλούς φυσιοδίφες από όλο τον κόσμο, μιας που φιλοξενούσε ένα σπάνιο είδος πουλιών. Σήμερα η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και τα ακραία φαινόμενα που συνοδεύουν την κλιματική αλλαγή, έχουν απομακρύνει το ανθρώπινο στοιχείο, αλλά δεν έχουν σβήσει τα ίχνη της ανθρώπινης ψυχής. Λίγες είναι οι φορές που το σκανδιναβικό φυσικό και ανθρώπινο τοπίο έχει κινηματογραφηθεί τόσο υποβλητικά και σύνθετα στο πρόσφατο σινεμά, ενώ οι σκηνές της καθημερινότητας της τελευταίας γενιάς που ζει στο νησί περνούν οριστικά στην παγκόσμια κινηματογραφική ανθολογία.

Καλιαρντά

Καλιαρντά Πάολα Ρεβενιώτη 2015, Ελλάδα
Η πρωτοπόρα φυσιογνωμία του ελληνικού ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος και η κινηματογραφική ομάδα της Paola Team Documentaries παρουσιάζουν στο πρώτο τους ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους τη μυστική διάλεκτο των γκέι στην Ελλάδα, η οποία χρησιμοποιήθηκε εκτενώς από τη δεκαετία του ’40 μέχρι και τη μεταπολίτευση. Η Πάολα Ρεβενιώτη ήρθε σε επαφή με τα καλιαρντά κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’80, λίγο πρoτού εκλείψει η χρήση τους. Παρότι ο αρχικός στόχος ήταν μια καταγραφή της χρήσης και της ιστορίας των καλιαρντών, σύντομα έγινε εμφανές πως το υλικό αναδείκνυε την ιστορία της κουήρ κοινότητας στην Ελλάδα συνολικότερα, σκιαγραφώντας τη σταδιακή αλλαγή των συνθηκών και φτάνοντας στο σήμερα. Κατά την κινηματογράφηση, προέκυψαν θέματα και μοτίβα όπως ο έρωτας, η σεξουαλικότητα, τα διάφορα στέκια της εποχής όσο και τα προβλήματα που έπρεπε να αντιμετωπίσουν οι γκέι της εποχής. Στο ντοκιμαντέρ συναντούμε τόσο ακαδημαϊκούς όσο και καθημερινούς ανθρώπους, οι οποίοι αφηγούνται την ιστορία των καλιαρντών έχοντας ζήσει την πορεία της κοινότητας από πρώτο χέρι.

Κάποτε είχα μια ζωή

Yo tenía una vida Οκτάβιο Γκουέρα 2023, Ισπανία
Μπορεί οι άνθρωποι που ζουν δίχως στέγη (και συχνά δίχως νόμο) να είναι καταδικασμένοι να ζουν μακριά από το βλέμμα των πολλών –αν και σε κοινή θέα–, αλλά αυτό το ντοκιμαντέρ αντικρίζει στα μάτια έναν άνθρωπο που δοκιμάζεται σε ένα νέο περιβάλλον. Ο Χεσούς μπαίνει σε ένα κέντρο επανένταξης, στέγασης και απασχόλησης, αφού έζησε στους δρόμους για μια δεκαετία. Τώρα η ζωή του είναι γεμάτη κανόνες. Ο αγώνας του δεν βγάζει νόημα αν δεν είναι ελεύθερος να παίρνει τις δικές του αποφάσεις. Μετά από χρόνια εξάρτησης από τις κοινωνικές υπηρεσίες, φεύγει από το πρόγραμμα, με όλους τους τους κινδύνους που εμπεριέχονται σε αυτή την απόφαση. Η Ελένα, συντονίστρια της εποπτευόμενης στέγασης, γράφει τη διπλωματική της με θέμα την επανένταξη των αστέγων. Όταν όμως ο Χεσούς φεύγει, η έρευνά της αλλάζει ρότα και εστιάζει τελικά την εργασία της στην ιστορία ζωής του. Η Ελένα γίνεται η μόνη συναισθηματική του υποστήριξη. Ένα θαρραλέο ντοκιμαντέρ που φιλοδοξεί να προσφέρει μια ανθρωπιστική, ανθρωπολογική προοπτική, μια μη πατερναλιστική προσέγγιση όσον αφορά τα άτομα που ενίοτε αποσπώνται από το κοινωνικό σύνολο, και μια διεισδυτική αμφισβήτηση της κοινωνικής κανονικότητας, της προκατάληψης και του στιγματισμού που καθιστούν τους ανθρώπους αόρατους.

Κατ’ εικόνα του ανθρώπου

Κατ’ εικόνα του ανθρώπου Νικόλ Αλεξανδροπούλου 2023, Ελλάδα
Τι σημαίνει πνεύμα; Και πόσο ενδιαφέρει τους επιστήμονες να φτιάξουν μία τεχνητή συνείδηση; To ντοκιμαντέρ παρατηρεί τους προβληματισμούς της Εκκλησίας σχετικά με την Τεχνητή Νοημοσύνη, τον διάλογο και τις διαμάχες που αυτός εγείρει, και την προσπάθεια να απαντηθούν τα πιο βασικά ζητήματα που προκύπτουν από την ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας.

Κλεμμένες κουβέντες

Intercepted Οξάνα Καρπόβιτς 2024, Καναδάς, Γαλλία, Ουκρανία
Δύο πραγματικότητες αντιπαρατίθενται: η μία αφορά την κατάσταση των Ουκρανών (που αποκαλύπτεται κυρίως μέσα από εικόνες των κατεστραμμένων ή εγκαταλελειμμένων σπιτιών τους), πολιτών που αντιστέκονται όπως μπορούν στη βία του πολέμου∙ η άλλη αφορά τις κτηνωδίες που διαπράττει ο ρωσικός στρατός. Η δεύτερη αποκαλύπτεται μέσα από off αφήγηση –πάνω σε ήσυχα σπαρακτικές εικόνες απ’ τις πόλεις που επλήγησαν περισσότερο απ’ την εισβολή–, με συνομιλίες απλών Ρώσων στρατιωτών στην Ουκρανία που τηλεφωνούν στους φίλους και τους συγγενείς τους στη Ρωσία. Αυτές οι συνομιλίες έχουν υποκλαπεί και στη συνέχεια δημοσιοποιήθηκαν στο διαδίκτυο από την ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών. Το ανατριχιαστικό Κλεμμένες κουβέντες θα έδινε υλικό σε μια σοβαρή κοινωνιολογική ή ψυχολογική μελέτη του πώς η ιδεολογία προκαλεί ηθική και συναισθηματική ακαμψία σε κοινούς κατά τ’ άλλα ανθρώπους. Πρόκειται για ένα –εικαστικά σπουδαίο– ντοκιμαντέρ, το οποίο σου μεταδίδει ατόφιο τον ζόφο του πολέμου και το πώς αποκτηνώνεται ο άνθρωπος μέσα σ’ αυτόν, χωρίς να σου δείξει ούτε καν μια μικρή πληγή, μια τόση δα αμυχή.

Λαχτάρα για φως

Anhel de llum Άλμπα Κρος Πελισέ 2023, Ισπανία
Σε αυτή τη δήλωση αγάπης προς μια πόλη και τον λαό της μέσω του αναλογικού σινεμά, ο ήλιος γίνεται το πινέλο και η Βαρκελώνη γίνεται το κάδρο. Η Άλμπα Κρος Πελισέ φιλοτεχνεί το πορτρέτο της πόλης και του ανθρώπινου περιβάλλοντός της. Στη Βαρκελώνη γνώρισε για πρώτη φορά άλλες λεσβίες, εκεί βρήκε τον έρωτα και εκεί ζουν τα μέλη της οικογένειας που επέλεξε η ίδια. Τα κινηματογραφεί στα σπίτια και στους δρόμους, όπου οι ηλιαχτίδες φωτίζουν τους λιθόστρωτους δρόμους και τους τοίχους καθώς και τα πρόσωπα των ανθρώπων. Η ημερολογιακή αφήγησή της διανθίζεται με μεσότιτλους, τζαζ μουσική και τον γνώριμο, νοσταλγικό ήχο του φιλμ που τυλίγεται μέσα στην κάμερα. Ένα ταξίδι από την ιδιωτικότητα των κλειστών δωματίων ως τους δρόμους του Ραβάλ και το ηλιοβασίλεμα στον λόφο του Μοντζουίκ. Από την πόλη μέχρι την αστική φύση, τα φώτα και τις σκιές, τους ανθρώπους της πόλης και την ικανότητά τους να υπάρχουν. Υπενθυμίζει ότι το φως, το απαραίτητο στοιχείο του κινηματογράφου, είναι αυτό που μας επιτρέπει να νιώθουμε ζωντανοί και παρόντες όπως πραγματικά είμαστε.

Λεσβίες, κάμερα, πάμε!

Dykes, Camera, Action! Καρολάιν Μπέρλερ 2018, ΗΠΑ
Οι λεσβίες δεν είχαν πάντοτε τη δυνατότητα να βλέπουν τον εαυτό τους στη μεγάλη οθόνη. Αλλά μεταξύ της εξέγερσης του Στόουνγουολ, του γυναικείου κινήματος και του πειραματικού σινεμά του ’70, έχτισαν ορατότητα και μεταμόρφωσαν την κοινωνική αντίληψη για την queer ταυτότητα. Σκηνοθέτριες όπως οι Μπάρμπαρα Χάμερ, Σου Φρίντριχ, Ρόουζ Τρότσε, Σέριλ Ντουνιέ, Γιορούμπα Ρίτσεν, Ντεζιρέ Ακαβάν, Βίκι Ντου, αλλά και κριτικοί κινηματογράφου όπως οι Ρούμπι Ριτς, Τζένι Όλσον και άλλ@, μοιράζονται συγκινητικές και συχνά ξεκαρδιστικές ιστορίες από τη ζωή τους και συζητούν για το πώς έχουν εκφράσει την queer ταυτότητά τους μέσα από τον κινηματογράφο. Ο ακτιβισμός που γεννήθηκε από την κρίση του AIDS και τη ζωογόνο ανάγκη για ορατότητα, αποτελεί ένα ακόμη κομμάτι του παζλ με ζωτική σημασία. Η ταινία διερευνά τις απαρχές του θεσμού του λεσβιακού pride. Στην πρώτη από αυτές τις παρελάσεις, πολλές από τις σκηνοθέτριες συμμετείχαν ή ήταν υπεύθυνες για τη διοργάνωση. Το pride, όπως και αυτή η ταινία, αφορούσε την ανάγκη για χώρους αφιερωμένους αποκλειστικά στις queer γυναίκες και τις λεσβίες, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος να παραγκωνιστούν από τη λάμψη των γκέι ανδρών. Μια ουσιαστική ματιά σε μια περασμένη εποχή που δεν πρέπει ποτέ να ξεχαστεί.

Μεντιχά – Αυτή που έζησε

Mediha Χασάν Όσβαλντ 2023, ΗΠΑ
Το συναρπαστικό αυτό ντοκιμαντέρ μάς ξεναγεί σ’ έναν σύνθετο κόσμο μέσα από το βλέμμα της Μεντιχά Ιμπραίμ Αλχαμάντ, μιας νεαρής Γιαζίντι προσφύγισσας που αναγκάστηκε να ενηλικιωθεί πρόωρα. Έχοντας επιβιώσει της απαγωγής και της αιχμαλωσίας της από το Ισλαμικό Κράτος, η Μεντιχά και τα μικρότερα αδέρφια της, ο Γκαζουάν και ο Αντνάν, πρέπει τώρα να προσπαθήσουν να ξαναχτίσουν τις ζωές τους, με τις τύχες των γονιών τους και του νεογέννητου αδερφού τους να παραμένουν άγνωστες. Αντιμέτωπα με τοπικές αλλά και διεθνείς περιπλοκές, οι οποίες εξακολουθούν να επηρεάζουν τις προσπάθειες διάσωσης και απόδοσης ευθυνών οκτώ χρόνια μετά τη γενοκτονία, τα αδέρφια πρέπει να στραφούν σε ένα δίκτυο Γιαζίντι διασωστών σε αναζήτηση των αγνοούμενων μελών της οικογένειάς τους. Η ιστορία εκτυλίσσεται σε ένα διάστημα τριών ετών, στο Ιράκ, την Τουρκία και τη Συρία, καταδεικνύοντας τις συνεχιζόμενες και μακροχρόνιες συνέπειες των ωμοτήτων του ΙΚ. Η Μεντιχά μάς προσκαλεί στον αγώνα της για απόδοση δικαιοσύνης, κατά τον οποίο έρχεται διαρκώς αντιμέτωπη με το τραύμα και τον πόνο της, μιας που επιστρέφει στα προσωπικά βίντεο-ημερολόγια της· καθώς όμως κινητοποιεί τις έρευνες εναντίον των αυτουργών της απαγωγής της, η φωνή της δυναμώνει. Το κλικ της κάμερας που ακούμε καθώς η οθόνη βυθίζεται στο σκοτάδι αποτελεί το ισχυρότερο όπλο στη φαρέτρα της Μεντιχά, ενώ η καταγραφή της ζωής της στην εξορία προσφέρει μια ενδόμυχη περιγραφή του ψυχικού της τοπίου. Το πορτρέτο που φιλοτεχνείται προξενεί δέος για την εκκολαπτόμενη ακτιβίστρια, η οποία ήδη έχει ζήσει πολλές ζωές ενώ ζει και αυτή τη ζωή στα άκρα, γεμάτη αξιοπρέπεια και αδιανόητο θάρρος.

Μεταναστεύσεις είμαστε

Migrations We Are Λάουρα Μπάρι 2024, Καναδάς, Γαλλία
Το Μεταναστεύσεις είμαστε είναι ένα κεφάλαιο μιας σειράς από δώδεκα ποιητικά δοκίμια, με τίτλο Si, Dodecalogue, η οποία είναι αφιερωμένη σε διαχρονικούς ήρωες και ηρωίδες. Αν οι ιστορίες των πόλεων γίνουν οι ιστορίες όσων τις κατοικούν, το μόνο μέσο που διαθέτει κανείς για να να χτίσει την ταυτότητά του παραμένει το Φαντασιακό. Ως εκ τούτου, καθώς αποκαλύπτει τον κοινωνικό-πολιτιστικό της ιστό, μια καλλιτέχνις από την Αργεντινή και το Μόντρεαλ αντιδρά στη λαμπρότητα της εποχής της μέσω αυτών που ζωγραφίζει, καταγράφει και γράφει σε διαφορετικές γλώσσες. Ένα κεφάλαιο αφιερωμένο στον εικαστικό καλλιτέχνη Πιέρ Αλάρντ και τη φροντίστρια Μαρσελέν Φρανσουά.

Μπλε καρμπόν

Kék Pelikan Λάσλο Σάκι 2023, Ουγγαρία
Ένα animation μικρού μήκους για το πώς μπορεί κάποιος να φτιάξει ένα πλαστό διεθνές εισιτήριο τρένου από καθαριστικά σπιτιού, χυμό λεμόνι και λουλάκι στη Βουδαπέστη των τελών της δεκαετίας του 1980. Μια ιστορία που δείχνει στις νεότερες γενιές πώς μπορούσε κανείς να γευτεί την ελευθερία πριν από τριάντα πέντε χρόνια. Βασισμένο στις αφηγήσεις τεσσάρων χαρακτήρων, η ταινία εξιστορεί ένα ιδιότυπο φαινόμενο του πρόσφατου παρελθόντος, την περίπτωση της πλαστογραφίας διεθνών εισιτηρίων τρένου. Αυτή η «ήπια» μορφή ενός κοινού εγκλήματος κουβαλούσε μέσα της «μια μυρωδιά ελευθερίας στον αέρα». Σε ένα Ανατολικοευρωπαϊκό πλαίσιο, η φράση αυτή ανακαλεί σαφώς τα τέλη της δεκαετίας του ’80 και τις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν τα εγκλωβισμένα κομμουνιστικά κράτη άρχισαν να γίνονται πιο δεκτικά απέναντι στα καπιταλιστικά αγαθά της Δύσης και στον τρόπο ζωής της, γεγονός που συνοδεύτηκε και από μία ταξιδιωτική ελευθερία ως βασική προϋπόθεση για να έρθουν οι νέοι άνθρωποι σε επαφή με τον μεγάλο, απέραντο κόσμο πέρα από τα σύνορα της χώρας τους. Όμως πώς μπορεί ένα νέο άτομο που διψάει για ζωή να τη ζήσει στο έπακρο όταν οι οικονομικοί του πόροι είναι ελάχιστοι; Δουλεύοντας πάνω σε μία ιδέα του παραγωγού του Son of Saul Γκάμπορ Σίπος και του Γκάμπορ Σεντπάλι και χρησιμοποιώντας ως βάση ηχητικές συνεντεύξεις από τη δεκαετία του 2010, ο κινηματογραφιστής και ανιμέιτορ Λάσλο Σάκι συνέθεσε ένα μοναδικό ντοκιμαντέρ ανιμέισον το οποίο μπορεί να σταθεί ως απάντηση στο παραπάνω ερώτημα. Ένα καταπληκτικό έργο που μας μεταφέρει σε μία περασμένη εποχή, με την ευχή ότι αυτές οι μέρες δεν θα επιστρέψουν ποτέ.

Να τους πείτε για εμάς

Tell Them About Us Ραντ Μπεϊρούτι 2024, Γερμανία, Ιορδανία
Μια από τις πιο αδιόρατες αλλά καθοριστικές διαδικασίες στη ζωή δεν είναι άλλη από το πέρασμα από την εφηβεία στην ενηλικίωση – μια εμπειρία που έχει αποτυπωθεί σε αμέτρητες ταινίες και ντοκιμαντέρ, σπάνια όμως με την συναισθηματική ευφυΐα και την απροσποίητη αλήθεια που περιέχει αυτό εδώ το φιλμ. Τα κορίτσια της ταινίας με τον τρόπο τους ζητούν Να τους πείτε για εμάς, μιας που, εκτός από την επικείμενη ενηλικίωση, έχουν να διαχειριστούν άλλη μία πολύπλοκη συνθήκη: το ότι αν και αραβικής, κουρδικής και ρομά καταγωγής, μεγαλώνουν σε μια επαρχιακή πόλη της Γερμανίας. Μέσα από την ταινία (ή, μάλλον, στην πραγματικότητα μέσα από την ίδια την ύπαρξή τους, τη μεθυστική ενέργειά τους, το θάρρος, τα χαμόγελα και τα όνειρά τους), διεκδικούν όχι απλώς τη θέση τους, αλλά ένα αύριο που θα είναι καλύτερο, μιλώντας μας για τον τρόπο που ζουν και το μέλλον που θέλουν να χτίσουν με μια αληθινά ελπιδοφόρα προοπτική. Απλό στη σύλληψή του μα περίτεχνο ως αποτέλεσμα, το ντοκιμαντέρ της Ραντ Μπεϊρούτι βρίσκεται όσο πιο κοντά γίνεται στον ορισμό της «φέτας ζωής», μιας φέτας λαχταριστής, γεμάτης γεύση και χυμούς.

Νέλι και Ναντίν

Nelly & Nadine Μάγκνους Γκέρτεν 2022, Σουηδία, Βέλγιο, Νορβηγία
Ο Μάγκνους Γκέρτεν επεκτείνει την έρευνα που είχε ξεκινήσει στο μοναδικό Κάθε πρόσωπο έχει όνομα (βραβείο FIPRESCI στο 17ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης) και φέρνει στο φως μια σπουδαία ιστορία αγάπης. Η απρόβλεπτη ιστορία του έρωτα μεταξύ δύο γυναικών στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Ράβενσμπρικ, εν μέσω του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Επί σειρά ετών ο ισόβιος δεσμός της Νέλι και της Ναντίν έμεινε κρυφός, ακόμη κι από στενούς συγγενείς τους. Η εγγονή της Νέλι αποφασίζει τώρα να ανοίξει το κουτί των αναμνήσεων που κρύβονται στο προσωπικό τους αρχείο.

Νιότη (Άνοιξη)

Qing chun (chun) Γουάνγκ Μπινγκ 2023, Γαλλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία
Ένας από τους μεγαλύτερους κινηματογραφικούς δημιουργούς της εποχής, ο οξυδερκής Κινέζος ντοκιμαντερίστας, Ουάνγκ Μπινγκ, αποτυπώνει με οξυδέρκεια την καθημερινή εργασία των νεαρών εργατών και εργατριών κλωστοϋφαντουργίας σε μια πόλη της ενδοχώρας της Σαγκάης, καταγράφοντας τις τρομακτικές, αόρατες πραγματικότητες της ασυνήθιστης τοπικής οικονομίας της αχανούς χώρας τους. Γυρισμένη σε διάστημα πέντε ετών (πριν από την πανδημία), η ταινία συμπυκνώνει ένα υλικό 2.600 ωρών παρατήρησης σε ένα εμβυθιστικό ντοκουμέντο τρεισίμισι ωρών. Καταργώντας την απόσταση ανάμεσα στο κοινό και στους χαρακτήρες, η κάμερα μας συντονίζει στον ρυθμό μιας αμείλικτης γραμμής παραγωγής, εκεί όπου χτυπάει η καρδιά της παγκοσμιοποιημένης αγοράς. Το αποτέλεσμα είναι ένα ζωντανό μωσαϊκό μιας κοινωνίας που απαρτίζεται από εσωτερικούς μετανάστες – αγόρια και κορίτσια που μαθαίνουν να μοιράζονται τα πάντα καθώς δουλεύουν 15 ώρες τη μέρα, ράβοντας πρόχειρα κάποια προσχεδιασμένη εκδοχή του μέλλοντός τους.

Νομαδική μοναξιά

Nomad Solitude Σεμπαστιάν Βιλεμάν 2023, Γαλλία, Βέλγιο
Η Λόρι, η Κρίστι και η Λίντα ζουν απομονωμένες στην αχανή Americana, όπου η καθεμία κοιμάται μόνη στο όχημά της κάθε βράδυ. Αυτές είναι μόνο τρεις από τους χιλιάδες Αμερικανούς νομάδες που πλέον δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να ζουν σε συμβατικά σπίτια. Προσπαθώντας να ξεφύγουν από το παρελθόν τους, οι τρεις παράτολμες γυναίκες διασχίζουν τους δρόμους με την ελπίδα ότι θα καταφέρουν να ξαναφτιάξουν τις ζωές τους. Πώς όμως θα μπορέσουν να επαναπροσδιορίσουν τις ανάγκες τους, από τη στιγμή που είναι αόρατες στα μάτια της κοινωνίας; Αντιμέτωπες με μια χώρα που δεν τους δίνει τον παραμικρό χώρο, οι τρεις τους δίνουν καθημερινά μάχη για να συνεχίσουν να υπάρχουν. Ρίχνοντας ένα λοξό βλέμμα στην πολυβραβευμένη ταινία Η χώρα των νομάδων, όπου η διακριτική μελαγχολία προσπαθεί να ριζώσει στο τοπίο, το ντοκιμαντέρ Νομαδική μοναξιά ακολουθεί την κάθε γυναίκα, ενώ παράλληλα συνθέτει μια οπτική πανδαισία από τις μεγάλες ανοιχτές εκτάσεις που κόβουν την ανάσα. Μέσα από τα κανάλι στο Youtube που διαθέτουν πολλοί νομάδες (άλλωστε υπάρχει μεγάλη ζήτηση για πληροφορίες σχετικά με τον συγκεκριμένο τρόπο ζωής, ίσως λόγω της ύπαρξης μιας ωραιοποιημένης ιδέας της νομαδικής ζωής), παρατηρούμε την ελευθερία που διέπει στη ζωή τους, αλλά και την έντονη μοναξιά που βιώνουν οι γυναίκες, παρ' όλη την ομορφιά αυτής της ερημιάς. Υπάρχει ένας βαθιά συναισθηματικός πυρήνας στην ταινία, αφού οι γυναίκες είναι αποφασισμένες να παραμείνουν θετικές όσον αφορά το μονοπάτι τους. Αλλά καθώς το κοντέρ γράφει εκατοντάδες χιλιόμετρα και οι εποχές αλλάζουν, παρά το θάρρος και την ανθεκτικότητά τους, ο αγώνας τους για ένα καλύτερο μέλλον δοκιμάζεται από απροσδόκητα γεγονότα που πλήττουν μια χώρα σε κρίση. Θα τα καταφέρουν παρ’ όλες τις αντιξοότητες που συναντούν να βρουν τελικά στο τέλος του δρόμου την γαλήνη που ψάχνουν και να γίνουν ξανά «κάποιες»;

Ο ασθενής μηδέν

Killing Patient Zero Λόρι Λιντ 2019, Καναδάς
Μετά την Εξέγερση του Στόουνγουολ και την άνοδο του κινήματος απελευθέρωσης των γκέι, η γκέι κοινότητα γνώρισε μια πρωτοφανή σεξουαλική ελευθερία, προτού η εμφάνιση του AIDS το 1981 αλλάξει τα πάντα. Οι ακροδεξιοί ρατσιστές εκμεταλλεύτηκαν το AIDS για να στιγματίσουν τους γκέι άνδρες και κανένας δεν κατηγορήθηκε περισσότερο από τον Γκαετάν Ντιγκά, τον Καναδό αεροσυνοδό που αποκλήθηκε «ασθενής μηδέν». Αναζητώντας την προέλευση της μυστηριώδους επιδημίας, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων πήραν συνέντευξη από άνδρες με τη νόσο, διαπιστώνοντας μοτίβα που υποδείκνυαν σεξουαλική μετάδοση. Σε αυτό το ρηξικέλευθο ντοκιμαντέρ, ο Λόρι Λιντ διαψεύδει τον μύθο «του τέρατος που έφερε το AIDS στη Βόρεια Αμερική», χρησιμοποιώντας όμορφα καδραρισμένες συνεντεύξεις με τους φίλους του Ντιγκά και τους επιστήμονες που ξεκλείδωσαν τα πρώτα περιστατικά με AIDS. O Γκαετάν που γνωρίζουμε εδώ είναι μια παιχνιδιάρικη, σύνθετη ψυχή που φορούσε σκιά ματιών στη δουλειά, έπαιρνε μέρος σε κρουαζιέ- ρες φορώντας καυτά σορτσάκια και έκανε τα αδύνατα δυνατά για να βοηθήσει τους ερευνητές από τα κέντρα να διαλευκάνουν το μυστήριο του «καρκίνου των ομοφυλόφιλων». Ο Λιντ επίσης στρέφεται στον δημοσιογράφο του Σαν Φρανσίσκο Ράντι Σιλτς, ο οποίος φρόντιζε πεισματικά να παραμένει η πολιτική του AIDS στα πρωτοσέλιδα. Το βιβλίο-ορόσημο του Σιλτς, με τίτλο And the Band Played On, διαιώνιζε τον μύθο του «ασθενούς μηδέν», μια περίπλοκη πραγματικότητα την οποία ο Λιντ αναλύει με ιδιαίτερη προσοχή. Ένα σημαντικό έργο κουήρ αρχαιολογίας, το οποίο ρίχνει φως σε μια γενιά που έχει τραυματιστεί όχι μόνο από έναν ιό, αλλά και από τις κατηγορίες και το δηλητήριο της κοινωνίας.

Ο θάνατος ενός δημοσιογράφου

The Killing of a Journalist Ματ Σαρνέτσκι 2022, Δανία
Ένας νεαρός ερευνητής δημοσιογράφος και η αρραβωνιαστικιά του πέφτουν θύματα άγριας δολοφονίας στο σπίτι τους στη Σλοβακία. Ο θάνατός τους προκαλεί τις μαζικότερες διαδηλώσεις που έχουν ξεσπάσει στη Σλοβακία μετά την πτώση του κομμουνισμού. Η ιστορία παίρνει απροσδόκητη τροπή όταν μια πηγή διαρρέει τον μυστικό φάκελο με την υπόθεση της δολοφονίας σε συναδέλφους του δολοφονημένου δημοσιογράφου. Ο φάκελος περιλαμβάνει αρχείο από τους υπολογιστές και κρυπτογραφημένες επικοινωνίες του φερόμενου ως εγκεφάλου της δολοφονίας, ενός επιχειρηματία που συνδέεται στενά με το κυβερνών κόμμα της χώρας. Ερευνώντας εξονυχιστικά τα κρυπτογραφημένα μηνύματα, οι δημοσιογράφοι ανακαλύπτουν ότι η χώρα τους έχει παραδοθεί σε διεφθαρμένους ολιγάρχες, δικαστές και αξιωματούχους της αστυνομίας. Η ώρα της κρίσης πλησιάζει.

Ο καιρός της σοδειάς

Em Ano de Safra Σοφία Μπαιράου 2023, Πορτογαλία
Φελλώδεις βελανιδιές που ιδρώνουν, πουλιά που κελαηδούν και μυρμήγκια που ακολουθούν το μονοπάτι τους. Ο κύκλος της εξαγωγής φελλού σε ένα χωριό στην κεντρική Πορτογαλία. Ένας πατέρας και μια κόρη που βρίσκονται εν μέσω μιας τεχνολογικής σύγκρουσης. Ένας φίλος και ένας λαχανόκηπος. Μια οικογένεια παραγωγών και συλλεκτών φελλού, το τσεκούρι, τα υφασμάτινα δαχτυλίδια και οι ελπίδες τους. Το πορτρέτο μιας κοινότητας που αλλάζει. Ένας τρυφερός στοχασμός για το τοπίο με τη μεγαλύτερη παραγωγή φελλού παγκοσμίως. Μια γέφυρα ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον, η οποία αναψηλαφεί την κρίση της παράδοσης ενός συστήματος που βασίζεται εξ ολοκλήρου στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Ένας κύκλος εξαγωγής φελλού αποκαλύπτει με απρόσμενο τρόπο τις πιέσεις και τις αλλαγές που αντιμετωπίζουν τόσο η περιοχή όσο και η κοινότητα.

Ο κλεμμένος πλανήτης μου

Sayyareye dozdide shodeye man Φαραχνάζ Σαριφί 2024, Γερμανία, Ιράν
Μια ιστορία τρυφερής εσωτερικής αναχώρησης και μαζί απόπειρα ενός (αυτοβιογραφικού) ύμνου στην ελευθερία, αυτό το ντοκιμαντέρ-εργόχειρο έχει κεντημένες σε εύθραυστο φιλμ τις αναμνήσεις της Φαράχ: μια γυναίκα που αποτυπώνει την ομορφιά της καθημερινότητάς της στο Ιράν κατά τη διάρκεια της Ισλαμικής Eπανάστασης, συλλέγει θραύσματα super8 από άγνωστούς της ανθρώπους, ενώ μαθαίνει τι σημαίνει να αγαπάς από απόσταση και να ονειρεύεσαι ανάμεσα στους τέσσερις τοίχους. Η σύνδεση που αναπτύσσει με τη Λεϊλά, μια καθηγήτρια που έφυγε από τη χώρα εκείνη την ταραγμένη περίοδο, αλλά και η μάχη της μητέρας της με τη νόσο Αλτσχάιμερ, θα φωτίσει διά παντός τα σκοτεινά σημεία της μνήμης της. Ένα πολύτιμο συλλογικό και προσωπικό αρχείο που καταργεί κάθε αμφιβολία για τον ορισμό του «γυναικείου βλέμματος», ενώ παράλληλα χαρίζει νέες διαστάσεις στο κίνημα «Women, Life, Freedom» του 2022, στα πρόσωπα και στις φωνές του.

Ο Τοντ και η Σούπερ-Στέλλα

Todd & Super-Stella Μάρι Μούνρα Βίστβεν 2024, Νορβηγία
Ο Τοντ μιλάει στην αδελφή του, τη Στέλλα, για τις ανησυχίες του και τον φόβο που έχει επειδή τελείωσε το νηπιαγωγείο και ξεκινάει το δημοτικό. Αλλά η Στέλλα είναι πολύ μικρή για να κατανοήσει τις περίπλοκες λέξεις του. Στα μάτια του Τοντ, αυτή φαίνεται ξένοιαστη, όμως όταν ο Τοντ δεν βρίσκεται πλέον στο νηπιαγωγείο, της λείπει. Η Στέλλα θέλει να καταλάβει για τι πράγμα μιλάει ο αδελφός της.

Οι γάμοι της Τήλου

Tilos Weddings Παναγιώτης Ευαγγελίδης 2022, Ελλάδα
Το έτος 2008 ο δήμαρχος του νησιού της Τήλου συμφώνησε να τελέσει τους πρώτους γκέι και λεσβιακούς γάμους στην Ελλάδα. Η ταινία παρακολουθεί την ιστορία αυτών των δύο πολιτικών γάμων μέσα από υλικό γυρισμένο επί τόπου και πλάνα από το γκέι πράιντ της ίδιας χρονιάς, συνεντεύξεις τύπου και άλλες διαδηλώσεις για το ίδιο θέμα.

Όλα τα μικρά πράγματα

Every Little Thing Σάλι Άιτκεν 2024, Αυστραλία
Απ’ όλα τα μικρά πλάσματα του κόσμου, το κολιμπρί εχει τη μεγαλύτερη ικανότητα να ξεγελάει τον θάνατο: με μια καρδιά που χτυπάει πιο γρήγορα από οποιοδήποτε ζωντανό όν, με μια αδάμαστη χάρη να πετάει προς πάσα κατεύθυνση (ακόμη και προς τα πίσω), πέφτει σε λήθαργο για να μειώσει την ανάγκη του για τροφή – κι έτσι υπενθυμίζει στην ανθρωπότητα ποια είναι τα όριά της. Η Τέρι Μέσερ, μια φυσιοδίφης που παραδόξως ζει στο Λος Άντζελες, πασχίζει να σώσει κάθε τραυματισμένο κολιμπρί στην Πόλη των Αγγέλων, αλλά ο δρόμος για την επιβίωση είναι γεμάτος αβεβαιότητα και ένταση. Μια προσωπική και διεισδυτική ιστορία διάσωσης παρουσιάζει αυτό το μοναδικό πτηνό, το κολιμπρί όπως ποτέ άλλοτε, τόσο οπτικά όσο και ως προς την προσωπικότητά του, μέσα από τη ματιά της πιο πολυάσχολης ειδικού στην αποκατάσταση τραυματισμένων πουλιών, που ανάγει το κάθε ένα από αυτά σε ένα αξέχαστο ηρωικό πλάσμα. Εστιάζοντας σε αυτά τα θαύματα της μηχανικής της φύσης (τους αγγελιαφόρους της μετά θάνατον ζωής) η ταινία μας προκαλεί να διερρωτηθούμε αν μπορούμε να καταστρώσουμε ένα σχέδιο για να σωθούμε κι εμείς, κάθε φορά που επιλέγουμε να σώσουμε κάποιο άλλο πλάσμα. Καδράδοντας αθέατες όψεις της ανθρώπινης εμπειρίας και της μαγείας του φυσικού κόσμου, αυτό το εκθαμβωτικό και (γενναιόδωρα) διδακτικό ντοκιμαντέρ έχει μια καρδιά που χτυπά δυνατά στο κέντρο μιας από τις πιο πολύπλευρες και αστικοποιημένες πόλεις της γης.

Ονειροπόλοι

Dreamers Στεφανί Μπαρμπέ, Λουκ Πέτερ 2023, Ελβετία, Γερμανία
Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, στη «Γη των Γενναίων», οι μετανάστες χωρίς χαρτιά αποκαλούνται «Ονειροπόλοι». Ένας από αυτούς είναι ο 39χρονος Κάρλος, ένας Μεξικανός που ζει στο Σικάγο εδώ και τρεις δεκαετίες. Έχοντας γίνει μάρτυρας της απέλασης του αδερφού του δι’ ασήμαντον αφορμή, προσπαθεί με νύχια και με δόντια να παραμείνει νομότυπος. Όμως νιώθει Αμερικανός, πληρώνει φόρους και όλη του η οικογένεια ζει εκεί, εγκλωβισμένη στην Πολιτεία του Ιλινόι – με εξαίρεση τα μέλη που γεννήθηκαν σε μια πατρίδα που εξακολουθεί να μην αποδέχεται τους γονείς τους. Ο ώριμος, συγκροτημένος και συγκρατημένος πάτερ φαμίλιας μοιάζει, παρά την πικρία του, να έχει συμφιλιωθεί με το καθαρτήριό του, δίχως να παραιτείται από το χτίσιμο μιας ζωής σε επισφαλή θεμέλια. Ένα συναρπαστικά κινηματογραφημένο, υποβλητικό πορτρέτο για τη συντριβή του ονείρου και την καθημερινή ακύρωση του ανήκειν, μια ελεγεία διακριτικά διανθισμένη από τους ήχους μιας ηλεκτρικής κιθάρας και τις νότες ελπίδας για το απροσδιόριστο αύριο.

Ορλάντο, η πολιτική μου αυτοβιογραφία

Orlando, ma biographie politique Πολ Μπ. Πρεθιάδο 2023, Γαλλία
Το 1928, η Βιρτζίνια Γουλφ έγραψε το Ορλάντο, το πρώτο μυθιστόρημα στο οποίο ο βασικός χαρακτήρας αλλάζει φύλο ενώ εκτυλίσσεται η πλοκή. Έναν αιώνα αργότερα, ο διεμφυλικός συγγραφέας και ακτιβιστής Πολ Μπ. Πρεθιάδο αποφασίζει να στείλει μια κινηματογραφική επιστολή στη Βιρτζίνια Γουλφ: η Ορλάντο της έχει εγκαταλείψει τον μυθοπλαστικό της κόσμο και ζει μια ζωή που η συγγραφέας της δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί. Ο Πρεθιάδο ενορχηστρώνει το κάστινγκ και συγκεντρώνει 26 σύγχρονες διεμφυλικές και μη-δυαδικές προσωπικότητες μεταξύ 8 και 70 ετών, οι οποίες ενσαρκώνουν την Ορλάντο.

Όσα αφήσαμε πίσω

Skąd dokąd Μάτσεκ Χαμέλα 2023, Πολωνία, Γαλλία, Ουκρανία
Μια αυθεντική, προσωπική παρατήρηση ενός πολέμου όσο αυτός βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη, η οποία ακολουθεί διάφορες γενιές Ουκρανών πολιτών, τη στιγμή που καλούνται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους όπως όπως και να στριμώξουν τις ελπίδες τους στο φορτηγάκι εθελοντικής παροχής βοήθειας του σκηνοθέτη Μάτσεκ Χαμέλα, προκειμένου να ξεφύγουν από τον όλεθρο. Καθώς διασχίζει ναρκοπέδια και περνάει από πάμπολλα σημεία στρατιωτικού ελέγχου στην προσπάθειά του να περάσει τα σύνορα, ο σκηνοθέτης μάς παραχωρεί μια θέση στο όχημά του, κατευθύνοντας το ντοκιμαντέρ άλλοτε από το πίσω κάθισμα, άλλοτε πίσω από το τιμόνι και άλλοτε πίσω από τον φακό, ενώ οδηγεί στους δρόμους της Ουκρανίας για να μεταφέρει με ασφάλεια τους ξεριζωμένους πρόσφυγες ως την Πολωνία. Το φορτηγάκι γράφει δεκάδες χιλιάδες χιλιόμετρα και λειτουργεί ως χώρος αναμονής, νοσοκομείο, άσυλο και εξομολογητήριο για τους συμπατριώτες που συναντήθηκαν τυχαία. Ένα συλλογικό πορτρέτο με ψηφίδες τις εμπειρίες Ουκρανών που έχουν έναν κοινό στόχο: να βρουν ένα απάγκιο εν καιρώ πολέμου. Το προσωρινό άσυλο που έχει δοθεί σε όλους τους επιβάτες καταργεί τις διαφορές τους ως προς το φύλο, την ηλικία, το χρώμα του δέρματος, τη φυσική κατάσταση, την καταγωγή, τη ταυτότητα, την κοσμοθεωρία και την πίστη. Κι ενώ το πεδίο της μάχης στο βάθος βγαίνει εκτός του οπτικού μας πεδίου, οι αντανακλάσεις και οι επιπτώσεις του παραμένουν προφανείς αν και ακατέργαστες.

Πανελλήνιον

Πανελλήνιον Σπύρος Μαντζαβίνος, Κώστας Αντάραχας 2023, Ελλάδα
Μια ιστορία φαντασμάτων για την εμμονή, τη μοναξιά και την τρέλα, σε ένα σκακιστικό καφενείο εκτός τόπου και χρόνου, στο κέντρο της Αθήνας. Μια ιστορία για το Πανελλήνιον, ένα καταφύγιο για ανθρώπους που ασφυκτιούν στην καθημερινότητά τους, που απεχθάνονται τις συνθήκες της σύγχρονης πραγματικότητας και αποτυγχάνουν να προσαρμοστούν σε αυτές.

Παραμορφωμένο είδωλο

Broken View Χάνες Φερχαουστράτε 2023, Βέλγιο
Η αποικιοκρατική πληγή που άφησε στο Κονγκό η βελγική κυριαρχία του Λεοπόλδου και η ιεραποστολική δράση της Καθολικής Εκκλησίας μετασχηματίζονται σε ένα υποβλητικό φιλμικό δοκίμιο, ένα στοιχειό προικισμένο με τη σχεδόν μεταφυσική δύναμη που κουβαλούν οι προ-κινηματογραφικές μηχανές αναπαραγωγής στατικής και κινούμενης εικόνας. Το στερεοσκόπιο, ο μαγικός φανός, τα σλάιντ, κάθε λογής φαντασμαγορίες της κινηματογραφικής προϊστορίας που έγιναν εργαλεία προπαγάνδας με σκοπό τον βίαιο εκπολιτισμό του αυτόχθονος πληθυσμού κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα (και αξιοποιήθηκαν από την Εκκλησία και το κράτος για την προώθηση της «ευγενούς» αποστολής των Βέλγων στο Κονγκό) αποκαθιστούν εδώ κάτι από την αμφίδρομα διαστρεβλωμένη μεγάλη εικόνα. Ένας χειρουργικής ακρίβειας στοχασμός για το πιο σκοτεινό σημείο επαφής του ιστορικού γεγονότος με το ιστορικό αφήγημα, μια καίρια υπενθύμιση για τη δύναμη και τη συχνά αθέατη βία της εικόνας και, κατ’ επέκταση, την ηθική διάσταση της κινηματογραφικής δημιουργίας.

Πόλη υπό κατοχή

Occupied City Στιβ ΜακΚουίν 2023, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ
To παρελθόν έρχεται σε σύγκρουση με το επισφαλές παρόν στο τολμηρό ντοκιμαντέρ Πόλη υπό κατοχή ενός βραβευμένου με Όσκαρ σκηνοθέτη, ο οποίος έχει παραδώσει αριστουργήματα για τη φύση του εξουσιασμού (Hunger, 12 χρόνια σκλάβος). Ο ΜακΚουίν δημιουργεί δυο αλληλένδετα πορτρέτα: μια από πόρτα σε πόρτα ανασκαφή της ναζιστικής κατοχής, η οποία ακόμα στοιχειώνει την υιοθετημένη του πόλη, και μια ζωντανή περιπλάνηση στα τελευταία χρόνια που σημαδεύτηκαν από τη πανδημία και τις διαμαρτυρίες. Αυτό που αναδύεται είναι τόσο συντριπτικό όσο και αvαζωoγοvητικό, μια ταινία-διαλογισμός πάνω στη μνήμη, τον χρόνο και τον δρόμο στον οποίο βαδίζουμε.

Πραγματεία για το δηλητήριο και την αιωνιότητα

Traité de bave et d'éternité Ιζιντόρ Ιζού 1951, Γαλλία
Το πρώτο κινηματογραφικό μανιφέστο του Λετρισμού παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών από τον δημιουργό του χωρίς αυτός να έχει προσκληθεί, αλλά χάρη στην εντελώς καινοφανή και δυνατή κινηματογραφική του γλώσσα απέσπασε το βραβείο κοινού για την καλύτερη αβάν-γκαρντ ταινία. Η αφίσα του Ζαν Κοκτώ προώθησε την κυκλοφορία του το 1952 στα Ηλύσια Πεδία. Για τον Ιζού η ταινία ήταν «η επανάστασή του κατά του σινεμά»: ο ήχος και η εικόνα σκόπιμα δεν έχουν συσχέτιση μεταξύ τους, ενώ το φιλμ έχει αποχρωματιστεί και γδαρθεί. Η ταινία αποτελεί ένα έργο-ορόσημο το οποίο προανήγγειλε τον κινηματογράφο του Λετρισμού και του Σιτουασιονισμού που θα ακολουθούσε, και επηρέασε πολλούς πειραματιστές σκηνοθέτες.

Πρωτόγαλα

Πρωτόγαλα Παναγιώτης Παπαφράγκος 2024, Ελλάδα
Εστιάζοντας στην εκτροφή νεογέννητων αμνοεριφίων στους πρόποδες του όρους Πατέρας, το Πρωτόγαλα υφαίνει μια αισθητηριακή αφήγηση για τη σύνδεση ανθρώπου-ζώου, διερευνώντας τις έννοιες της μητρότητας, του θηλασμού και της ορφάνιας. Οι εποχές περνάνε, τα ζώα γεννιούνται και πεθαίνουν, και η ταινία καταγράφει τον κύκλο της ζωής: γέννηση-θάνατος-αναγέννηση.

Σε αναζήτηση κοινού

In Search of an Audience Νικόλας Ποττάκης 2024, Ελλάδα
Ο Λάμπρος Φισφής ετοιμαζόταν να γίνει ο πρώτος Έλληνας κωμικός που θα έπαιζε σε μεγάλο στάδιο. Ήρθε η πανδημία και πλέον καλείται να παίξει χωρίς κοινό. Αυτή είναι μια ιστορία επιμονής, υπέρβασης των εμποδίων, πάλης στο άγνωστο και ελπίδας πως θα διατηρηθούν ζωντανά τα σημαντικά πράγματα στη ζωή, λίγα γέλια και μια καλή παρέα.

Σε αυτή την εξαίσια θάλασσα

Σε αυτή την εξαίσια θάλασσα Καλλιόπη Λεγάκη 2022, Ελλάδα
Πώς μπορεί μια γυναίκα που βιώνει τον πόνο να έχει τη δύναμη να προκαλεί και να διεκδικεί τη θέση της στην κοινωνία; Η Μαρία Cyber, μέλος της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, το καταφέρνει δίνοντας καθημερινά έναν αγώνα για το δικαίωμα της διαφορετικότητας.

Σεξουαλική ταυτότητα

Gendernauts - Eine Reise durch die Geschlechter Μόνικα Τρόιτ 1999, Γερμανία, ΗΠΑ
Μια διερεύνηση των φαινομένων της διεμφυλικότητας στο τέλος της δεύτερης χιλιετίας στην Καλιφόρνια, σε μια ταινία για gender benders και sexual cyborgs, ανθρώπους που τροποποιούν τα σώματα και τα μυαλά τους μέσα από νέες τεχνολογίες και χημείες, αμφισβητώντας τελικώς τις αρσενικές και θηλυκές ταυτότητες. Στην ερώτηση εάν είναι άντρας ή γυναίκα, ο/η «φυλοναύτης» απαντάει «ναι». Όπως οι κοσμοναύτες στο διάστημα και οι κυβερνοναύτες στο διαδίκτυο, οι φυλοναύτες ταξιδεύουν στους ποικίλους κόσμους της σεξουαλικότητας. Ακραιφνής εκπρόσωπος του ρεύματος του Νέου Γερμανικού Κινη ματογράφου, η Μόνικα Τρόιτ διασχίζει το Σαν Φρανσίσκο στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και συναντά τρανς και ίντερσεξ καλλιτέχν@ που ζουν, αγαπούν και δουλεύουν στο σημείο όπου το φύλο συναντά τις ψηφιακές τεχνολογίες. Αριθμώντας περισσότερες από δύο δεκαετίες από την πρώτη της προβολή, η ταινία μάς προσφέρει τη δυνατότητα να γευτούμε το πρώιμο όραμα για τη ρευστότητα του φύλου και τον αυτοπροσδιορισμό. Με ένα αιχμηρό και ανήσυχο βλέμμα που σμιλεύτηκε μέσα από μια μακρά πορεία παρατήρησης και συμμετοχής στις σεξουαλικές αντικουλτούρες του Βερολίνου, η Τρόιτ εξερευνά την περιοχή της Μπέι Έρια, εκεί όπου οι νέοι σχηματισμοί φύλου συνάντησαν τις πιο ουτοπικές ιδέες για την τεχνολογία προτού οι τεχνολογικοί κολοσσοί καταλάβουν τα πάντα. Με τη συμμετοχή των θρυλικών τρανς διανοητριών και ακτιβιστριών Σούζαν Στράικερ και Σάντι Στόουν, και συστήνοντας στο κοινό μια πλειάδα τρανς και ίντερσεξ καλλιτεχν@ και των συντρόφων τους, η Σεξουαλική ταυτότητα είναι η ζώσα ιστορία αποτυπωμένη στο φιλμ.

Συμβάσεις έργων

Simvasis Ergon Στέφανος Μονδέλος 2023, Ελλάδα
Κάποιες φωτογραφίες που καταγράφουν την εξέλιξη ενός τεχνικού έργου γίνονται αφορμή για την αποκάλυψη ενός σκανδάλου και φανερώνουν μια ανυποψίαστη σχέση μεταξύ της κατασκευής δημοσίων έργων και της πράξης της σκηνοθεσίας. Όπως αναφέρει με χιούμορ κάποια στιγμή ο αφηγητής: «All the world’s a stage». Μια ιστορία μυθοπλασίας εμπνευσμένη από πραγματικά γεγονότα.

Τα αδέρφια Άντερσον

Bröderna Andersson Γιοχάνα Μπέρναντσον 2024, Σουηδία, Φινλανδία
Τα αδέρφια Άντερσον μεγάλωσαν σε μια οικογένεια της εργατικής τάξης στο Γκέτεμποργκ. Ο Ρόι μπορεί να έγινε διεθνώς αναγνωρισμένος σκηνοθέτης, αλλά ο Ρόνι κατέληξε άστεγος. Ο Σιέλ έγινε ντοκιμαντερίστας, ενώ ο Λάιφ ζει με την αναπηρική του σύνταξη. Η κόρη του τελευταίου κάνει το σκηνοθετικό ντεμπούτο της με μια ιστορία για το πόσο διαφορετικά μπορεί να οδηγήσει η ζωή ανθρώπους που μεγάλωσαν σε παρόμοιες συνθήκες. Μέσα από την απεικόνιση τεσσάρων διαφορετικών εκδοχών αρρενωπότητας –που μάλιστα έρχονται πιο κοντά εξαιτίας της αγάπης για το αλκοόλ– αφηγείται επίσης μια ιστορία κληρονομιάς που καλύπτει ολόκληρες γενιές πίσω (και μπροστά) στο χρόνο. Παράλληλα, προσπαθεί να τους κάνει να ξεφύγουν από την αποξένωση και να τους ενώσει, προτού να είναι αργά. Ένα τρυφερό πορτρέτο τεσσάρων ξεροκέφαλων αδερφών μετατρέπεται σε ένα συγκινητικό σύγχρονο οικογενειακό χρονικό για τα όνειρα, την κοινωνική τάξη, την κληρονομιά και το πόσο δύσκολο μπορεί να είναι το να συνδεθεί ο ένας με τον άλλον.

Τα βουνά

Bjergene Κρίστιαν Άινσχοϊ 2023, Δανία
Δύο δεκαετίες μετά τον τραγικό θάνατο του αδελφού του, η οικογένεια του σκηνοθέτη διαλύεται. Αλλά όταν ο πατέρας του, ένας καταπονημένος Διευθύνων Σύμβουλος, αναπάντεχα απολύεται και αποφασίζει να πουλήσει το πατρικό σπίτι, ο Κρίστιαν επιστρέφει σε μια τελευταία απέλπιδα προσπάθεια να συγκεντρώσει την οικογένεια και να ανακτηθεί αυτό που έχει χαθεί. Οπλισμένος με ερασιτεχνικά οικογενειακά βίντεο που καλύπτουν 30 χρόνια, 75.000 οικογενειακές φωτογραφίες και τρία στενά κοστούμια υπερηρώων, εξερευνά τοπία μιας ξεχασμένης εποχής, επιθυμώντας να βρεθεί αντιμέτωπος με μια τραγωδία που εκτυλίχτηκε προ 25 ετών και τα κρυμμένα τραύματα που άφησε στο πέρασμά της. Πρόκειται για μια ταινία πατεράδων και γιων, αχανών συλλογών από γραμματόσημα και ερασιτεχνική κινηματογράφηση, υπεραστικών πτήσεων businessclass και όλων των άλλων τρόπων με τους οποίους μπορούμε να ξεφύγουμε, αντί να μιλήσουμε για αυτό που πονάει – καθώς και της εξιλέωσης που μπορεί να ακολουθήσει όταν τελικά διαλυθεί η σιωπή. Με μια προσεκτική και ευαίσθητη προσέγγιση, συζητήσεις τού σήμερα για τη ζωή και το σινεμά εισάγουν έναν διάλογο με τα αρχειακά ερασιτεχνικά οικογενειακά βίντεο, σε μια βαθιά συγκινητική και ειλικρινά αυθεντική ταινία.

Τεχατσάπι

Tehachapi JR 2023, Γαλλία
Στο Τεχατσάπι της Καλιφόρνια, στη μέση του πουθενά, σε ένα απόκοσμο τοπίο, ξεπροβάλλει ο πιο απροσδόκητος και αναπάντεχος χώρος που θα μπορούσε να φιλοξενήσει τη δημιουργία ενός έργου τέχνης: μία από τις πιο απροσπέλαστες φυλακές υψίστης ασφαλείας των ΗΠΑ. Ο φωτογράφος, street artist και ντοκιμαντερίστας JR (που μας είχε χαρίσει, παρέα με την αξέχαστη Ανιές Βαρντά, το απολαυστικό Πρόσωπα & Ιστορίες), έχοντας εξασφαλίσει άνευ προηγουμένου πρόσβαση στις εγκαταστάσεις του σωφρονιστικού ιδρύματος, βάζει πλώρη για ένα καλλιτεχνικό πρότζεκτ που φαντάζει με μια πρώτη ματιά εξωφρενικό. Δίνοντας για πρώτη φορά βήμα και φωνή σε κρατούμενους που έχουν περάσει τα πιο παραγωγικά τους χρόνια σε καθεστώς εγκλεισμού, έχοντας εθιστεί σε έναν κόσμο βίας και σκληρότητας, ο JR τούς χαρίζει το ανεκτίμητο δώρο του αυτοσεβασμού, μέσα από την ιαματική επίδραση της τέχνης. Ένα φωτογραφικό κολάζ στον προαύλιο χώρο, διακριτό μονάχα από τον ουρανό και από τη φύση του εφήμερο, μετατρέπεται σε αλληγορικό σύμβολο μιας απελευθέρωσης πρωτίστως εσωτερικής. Την ίδια στιγμή, ιστορίες πρώην και νυν κρατούμενων και μαρτυρίες των συγγενών τους συνδιαλέγονται με τη διαδικασία δημιουργίας του έργου, ανοίγοντας τον δρόμο για μια συζήτηση φιλοσοφικών και υπαρξιακών αποχρώσεων για τις έννοιες του λάθους, της ενοχής, της αμαρτίας και της συγχώρεσης.

Τζορτζ Πλατ Λάινς: Κρυμμένος μετρ

Hidden Master: The Legacy of George Platt Lynes Σαμ Σαχίντ 2023, ΗΠΑ
Ο Τζορτζ Πλατ Λάινς είναι αξιομνημόνευτος για τα πορτρέτα διασημοτήτων και τα εξωφρενικά έργα του για τον χώρο της μόδας, αλλά η καρδιά, το πάθος και το μεγαλύτερο του ταλέντο βρίσκονται αλλού: στις δουλειές που προκύπτουν από την ενασχόληση του με το ανδρικό γυμνό. Αυτές οι φωτογραφίες, ιδιαίτερα αισθησιακές και για την εποχή ασυνήθιστα τολμηρές, μόλις πρόσφατα αναγνωρίστηκαν όπως θα έπρεπε για την επανάσταση που αντιπροσωπεύουν: έναν άνδρα που αιχμαλωτίζει τις φαντασιώσεις του σαν δώρο, ένα παράθυρο σε ένα μέλλον που η φωτογραφική του μηχανή προέβλεψε πριν από οποιονδήποτε άλλον. Από τον οραματιστή σκηνοθέτη Σαμ Σαχίντ, το ντοκιμαντέρ Τζορτζ Πλατ Λάινς: Kρυμμένος μετρ αναδεικνύει μια εντυπωσιακή συλλογή φωτογραφιών από τη δεκαετία του ’30 μέχρι το ’50, αποκαλύπτοντας μια λιγότερο γνωστή πλευρά της ζωής και του έργου του Λάινς – το όραμά του για την ανδρική μορφή, τις μακροχρόνιες φιλίες του με τη Γερτούδη Στάιν και τον Άλφρεντ Κινσεϊ, καθώς και τη μακροχρόνια επιρροή που άσκησε ως ένας από τους πρώτους ανοιχτά γκέι Αμερικανούς καλλιτέχνες.

Τις

Tish Πολ Σουνγκ 2023, Ηνωμένο Βασίλειο
Η Τις Μέρθα υπήρξε μια από τις πιο ταλαντούχες και σημαντικότερες Βρετανίδες φωτογράφους του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα, με έργο που εκτείνεται από τη δεκαετία του 1970 μέχρι τον θάνατό της από ανεύρυσμα το 2013. Οι κοινωνικές τις ευαισθησίες, το βαθύ πολιτικό σχόλιο των ρεαλιστικών φωτογραφιών της βρετανικής εργατικής τάξης, αλλά και η πολυτάραχη ζωή της ξεδιπλώνονται μέσω μιας σειράς εμπνευσμένων συνεντεύξεων και αφηγήσεων, καθώς η μοναδική της κόρη αποφασίζει να χαράξει την καλλιτεχνική αλλά και προσωπική της πορεία, η οποία συνυφαίνεται με γεγονότα που σημάδεψαν την Αγγλία αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη. Ένα πρωτότυπο και βαθιά ευαίσθητο βιογραφικό ντοκιμαντέρ, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στον θεατή να αποκτήσει μια πλήρη εικόνα αυτής της σπουδαίας καλλιτέχνιδας και παράλληλα να περιπλανηθεί μαζί της σε όλες εκείνες τις μικρές αλλά και μεγάλες στιγμές της ιστορίας οι οποίες διαμόρφωσαν προσωπικότητες, χαρακτήρες και ιδεολογίες.

Το αιώνιο εσύ

Eternal You Χανς Μπλοκ, Μόριτς Ρίσεβικ 2024, Γερμανία, ΗΠΑ
«Ποιος από εσάς αξίζει την αιώνια ζωή;», αναρωτιόταν ο Μισέλ Ουελμπέκ στο φουτουριστικό μυθιστόρημά του Η δυνατότητα ενός νησιού. Ίσως να ζούμε στην εποχή που αυτό το ερώτημα θα πάψει να είναι απλώς φιλοσοφικό. Σ’ αυτό το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ βλέπουμε πώς οι ενοράσεις της πιο σπουδαίας επιστημονικής φαντασίας, αρχίζουν να αποκτούν υπόσταση, καθώς άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο χρησιμοποιούν τις πλέον εξελιγμένες τεχνολογίες της Τεχνητής Νοημοσύνης προκειμένου να συνδεθούν με οικείους τους που έχουν πεθάνει. Κατάφερε η τεχνολογία να πραγματοποιήσει ό,τι υποσχόταν η θρησκεία για αιώνες: την αθανασία της ψυχής; Το Eternal You συλλαμβάνει με ενάργεια τον σφυγμό μιας ενδεχομένως κομβικής στιγμής στην ιστορία της ανθρωπότητας, η οποία μας φέρνει αντιμέτωπους με το όνειρο μιας –έστω ψηφιακής– αιωνιότητας. Και στοχάζεται πάνω στις ψυχολογικές, ηθικές, υπαρξιακές συνέπειες αυτής της πιθανότητας συνέχειας πέρα απ’ τη ζωή. Είμαστε στ’ αλήθεια έτοιμοι να σκεφτούμε μια εκδοχή του εαυτού μας και των αγαπημένων μας που δεν τελειώνει;

Το βασίλειο του Σατανά

Realm of Satan Σκοτ Κάμινγκς 2024, ΗΠΑ
Ένα μοναδικό πορτρέτο που σκιαγραφεί σατανιστές τόσο στη καθημερινότητα τους όσο και σε πιο ιδιαίτερες στιγμές τους, ένα τελετουργικό ντοκιμαντέρ που «μαγεύει» το κοινό και το παρασέρνει σε έναν μυστικιστικό κόσμο γεμάτο μαγεία, μυστήριο και μισανθρωπία. Μετά από τη διερεύνηση των ορίων της μη μυθοπλαστικής αφήγησης στη δημοφιλέστατη μικρού μήκους ταινία του Buffalo Juggalos, ο μοντέρ των indie διαμαντιών Never Rarely Sometimes Always, Monsters and Men, Menashe και Wendy δοκιμάζει εδώ τα όρια της παρατήρης και της έννοιας της «κοινότητας»: Συνεργάζεται με τα μέλη της Εκκλησίας του Σατανά και παραθέτει διακριτικές στιγμές που αιχμαλωτίζουν τους κόπους και τις απολαύσεις των μοντέρνων σατανιστών. Η τεχνική του δίνει έμφαση τόσο στον εσωτερισμό όσο και στο μπανάλ, παρουσιάζοντας ένα διαφωτιστικό, σαρδόνιο και μερικές φορές απολύτως σοβαρό αποτύπωμα μιας θρησκείας πο συχνά καλύπτεται από ένα πέπλο μυστικοπάθειας ή διαστρεβλώνεται λόγω παρεξηγήσεων...

Το κατά Τσιρέτα Ευαγγέλιο

Il Vangelo secondo Ciretta Καρολίνε φον ντερ Ταν 2024, Ιταλία, Γερμανία
Στο παλίμψηστο μιας πόλης σαν τη Νάπολη, που χωρά αμέτρητες ιστορίες στην καρδιά της, σκοντάφτουμε σε αυτή του Τσιρέτα, ενός 27χρονου γιου μιας πόρνης κι ενός άγνωστου πατέρα που περιστασιακά πουλάει κι αυτός το κορμί του, αλλά που την ίδια στιγμή λατρεύει την Παναγία και διαθέτει μια σχεδον ουράνια φωνή. Αποπαίδι μιας κοινωνίας που συχνά δεν έχει χώρο για όσους και όσες δεν ταιριάζουν σε καλούπια, ο Τσιρέτα θα βρει καταφύγιο και συντρόφους στους ανθρώπους που συγκεντρώνονται γύρω από ένα παλιό θέατρο της Νάπολης, κλειστό πλέον λόγω της πανδημίας. Εκεί θα ονειρευτεί την πιθανότητα μιας καλύτερης ζωής, μέχρι τη στιγμή που το θέατρο θα πουληθεί για να γίνει ξενοδοχείο. Ο Τσιρέτα θα αναγκαστεί να βρει νέο λιμάνι τόσο για τον ίδιο όσο και για το αγαπημένο του άγαλμα της Παναγίας, σε αυτό το τρυφερό, μελαγχολικό παραμύθι για τσαλακωμένους ανθρώπους που μοιάζουν γεννημένοι για να γινουν κινηματογραφικοι ήρωες και για μια πόλη που αλλάζει σχεδόν μπροστά στα μάτια σου.

Το όνειρο του Ντάλτον

Dalton's Dream Κιμ Λοντζινότο, Φράνκι Μάρι Μπράουν 2023, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ
Τον Δεκέμβριο του 2018, ο Ντάλτον Χάρρις έγινε ο πρώτος αλλοδαπός και μαύρος άνδρας που κέρδισε το X-Factor στο Ηνωμένο Βασίλειο και ένα δισκογραφικό συμβόλαιο που υποσχόταν να του αλλάξει τη ζωή διά παντός. Γυρισμένη σε διάρκεια τριών ετών, αυτή η ταινία ακολουθεί τον εικοσιτετράχρονο Ντάλτον καθώς ταξιδεύει από τη Τζαμάικα στο Λονδίνο για να εκμεταλλευτεί αυτή την ευκαιρία ζωής, ενώ ταυτόχρονα παλεύει με ψυχικά τραύματα από την παιδική του ηλικία και φήμες περί ομοφυλοφιλίας. Χαρτογραφώντας μια εντυπωσιακή άνοδο, η ταινία συνοδεύει τον Ντάλτον, ο οποίος ξεκινάει να ζει μια πολυτελή ζωή στο Λονδίνο, παρουσιάζει το πρώτο του single στη βρετανική τηλεόραση μπροστά σε 1,7 εκατομμύρια θεατές και, κρυφά, ερωτεύεται το νέο του σύντροφο. Όμως, τότε είναι που κυκλοφορεί μια φωτογραφία του στην αγκαλιά ενός άλλου άνδρα. Αρχίζει να δέχεται ομοφοβικές απειλές για τη ζωή του από τους ανθρώπους πίσω στην Τζαμάικα, ένα έθνος με ένα από τα υψηλότερα ποσοστά βίας κατά των ΛΟΑΤΚΙ στον κόσμο. Καθώς τα προφίλ του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποκαθηλώνονται με μίσος, το single του Ντάλτον πιάνει πάτο και o ίδιος παθαίνει νευρικό κλονισμό. Στοιχειωμένος από τα τραύματα του παρελθόντος και την προκατάληψη του παρόντος, ο Ντάλτον φτάνει στα πρόθυρα αυτοκτονίας. Δυο χρόνια μετά από τη νίκη του στο X-Factor. Πρόκειται για μια ταινία ενηλικίωσης για ένα νεαρό άνδρα που ψάχνει την αγάπη και την αποδοχή, επιδεικνύοντας αναπάντεχο κουράγιο και πίστη παρά την απίστευτη προκατάληψη που αντιμετώπισε. Μια συναρπαστική ιστορία και μια πανηγυρική γιορτή της μουσικής υπεροχής, από το γκόσπελ και τη ρέγκε της αγροτικής Τζαμάικα μέχρι και την αστική ποπ του πολυπολιτισμικού Λονδίνου.

Το πορτρέτο: Ο Γιώργος Ρόρρης ζωγραφίζει τον Ευάγγελο Αβέρωφ

Το Πορτρέτο: Ο Γιώργος Ρόρρης ζωγραφίζει τον Ευάγγελο Αβέρωφ Αντώνης Συμεωνίδης, Καλλιόπη Αλεξιάδου 2023, Ελλάδα
Στο ντοκιμαντέρ Το πορτρέτο: Ο Γιώργος Ρόρρης ζωγραφίζει τον Ευάγγελο Αβέρωφ καταγράφεται η παράλληλη αφήγηση δράσης των δύο βασικών πρωταγωνιστών του. Όχημα της καταγραφής ορίζεται η δημιουργία πορτρέτου του πολιτικού και ευεργέτη Ευάγγελου Αβέρωφ από τον ζωγράφο Γιώργο Ρόρρη. Ο ζωγράφος μάς ξεναγεί βήμα βήμα στη διαδικασία που πρόκειται να ακολουθήσει. Ο τρόπος εργασίας του είναι ιδιάζων, μιας και ο εικονιζόμενος του πορτρέτου έχει εκδημήσει (Ευάγγελος Αβέρωφ: 1910 – 1990). Το ατελιέ, ως κεντρικός χώρος δράσης του ντοκιμαντέρ, συνοδεύεται δημιουργικά με ακούσματα, περιγραφές, μνήμες και εικόνες από τη ζωή και τους οικείους του Ευάγγελου Αβέρωφ. Το αρχειακό υλικό (φωτογραφίες και βίντεο) αγκαλιάζουν τα πλάνα και δημιουργούν μια σφαιρική αίσθηση και αισθητική. Αποτυπώνονται η αγωνία του δημιουργού, η καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία του, τα χρώματα, οι συνδυασμοί, η προσπάθεια εν τέλει προσέγγισης του Ευάγγελου Αβέρωφ και αφήγησης του έργου του μέσα από τη διαδικασία δημιουργίας του πορτρέτου.

Το χρονικό μιας καταστροφής

Το χρονικό μιας καταστροφής Χρύσα Τζελέπη, Άκης Κερσανίδης 2013, Ελλάδα
Ο Χορτιάτης είναι ένα από τα πολλά χωριά-θυσιαστήρια της περιόδου της Γερμανικής Κατοχής κατά τον B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ταινία προσπαθεί να αναπαραστήσει το Ολοκαύτωμα του Χορτιάτη, μέσα από μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα από κοντά και να τονίσει τη σημασία τού να διατηρηθεί ζωντανή η ιστορική μνήμη. Το παζλ της ιστορίας διαμορφώνεται όχι μόνο από τις επίσημες ιστορικές πηγές, αλλά και από τις διαφορετικές οπτικές θέασης των γεγονότων και μέσα από τα προσωπικά βιώματα των καθημερινών ανθρώπων. Η βιωμένη ιστορία δίνει άλλη διάσταση στα ιστορικά γεγονότα.

Τραγούδια της Γης

Songs of Earth Μαργκρέτ Ολίν 2023, Νορβηγία
Μια μεγαλειώδης συμφωνία για τη μεγάλη οθόνη, μια οπτικοακουστική σύνθεση των αρχέγονων δυνάμεων της γης απαθανατίζεται με την κάμερα και μας ταξιδεύει από το εσωτερικό των μικρότερων στοιχείων της φύσης στο εξωτερικό, στα άγρια πανοραμικά τοπία. Ο 85χρονος πατέρας του σκηνοθέτη γίνεται ο οδηγός μας, καθώς μας συνοδεύει στην πιο γραφική κοιλάδα της Νορβηγίας, στην περιοχή όπου μεγάλωσε και όπου ολόκληρες γενιές έχουν ζήσει πλάι στη φύση προκειμένου να επιβιώσουν. Οι ήχοι της γης συνδυάζονται αρμονικά μεταξύ τους για να συνθέσουν μουσική σε αυτό το εντυπωσιακό ταξίδι που κόβει την ανάσα.

των κοριτσιών

kanajo tachi no Βέντελιν φαν Όλντενμποργκ 2023, Ιαπωνία, Ολλανδία
Γυρισμένο στο Τόκιο και στη Γιοκοχάμα, αυτό το γνήσια ελεύθερο (με όλους τους τρόπους) ντοκιμαντέρ συντονίζει μια πληθώρα σύγχρονων φωνών με δύο ξεχωριστές γυναικείες φωνές του λογοτεχνικού και πολιτικού παρελθόντος της Ιαπωνίας. Η Φουμίκο Χαγιάσι και η Γιουρίκο Μιγιαμότο υπήρξαν και οι δύο δημοφιλείς συγγραφείς της εποχής τους – την περίοδο από τα τέλη της δεκαετίας του 1920 και έπειτα, ενώ και οι δύο απεβίωσαν το 1951, όσο ήταν ακόμα νέες. Και οι δύο διέθεταν έντονη φεμινιστική και ταξική συνείδηση και εντυπωσιακή λογοτεχνική χροιά, αλλά η καθεμιά προερχόταν από πολύ διαφορετικό υπόβαθρο και εξέφραζε τις ιδεολογίες της με πολύ διαφορετικά μέσα. Η δύναμη και οι αντιφάσεις στους κόσμους των δύο γυναικών αντικατοπτρίζονται στους διαλόγους και στις εικόνες ενός καστ που διαπερνά τις γενεές και διατρέχει διάφορες περιοχές της γνώσης, της μνήμης και της κουλτούρας, αντανακλώντας τους σημερινούς αγώνες γύρω από το φύλο, την πολιτική και την αγάπη.

Υπόθεση Ντιμίτριεφ

The Dmitriev Affair Τζέσικα Χόρτερ 2023, Ολλανδία
Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να γνωρίζει από πού προέρχεται και πού βρίσκεται θαμμένη η οικογένειά του. Αυτή η ακλόνητη πεποίθηση είναι το κίνητρο του Γιούρι Ντιμίτριεφ, ο οποίος δεν γνώρισε ποτέ τους βιολογικούς γονείς του. Στα βάθη των δασών της Ρωσίας, κόντρα στις επιθυμίες των αρχών, ο 60χρονος Γιούρι ψάχνει μαζικούς τάφους από την εποχή των σταλινικών διώξεων εναντίον του ίδιου του λαού του, ώσπου μια μέρα συλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε 15 χρόνια φυλάκισης σε αποικία καταδίκων. Ακολουθώντας την υπόθεση που απασχόλησε για λίγο και κάποια ελληνικά ΜΜΕ, η ταινία σκιαγραφεί μια συγκλονιστική εικόνα για τον τρόπο που το ρωσικό κράτος ξαναγράφει την ιστορία και μεταχειρίζεται τους πολίτες του. Χάρη στον Γιούρι, οικογένειες επιτέλους ανακαλύπτουν τι ακριβώς συνέβη στους χαμένους συγγενείς τους, οι οποίοι εκτελέστηκαν στα κρυφά κατά τη δεκαετία του 1930 και ξέμειναν σε τάφρους. Ανάμεσα στα δέντρα όπου έλαβαν χώρα οι εκτελέσεις, αναδύεται ένας τόπος μνήμης, ένα μέρος στο οποίο οι επιζώντες μπορούν επιτέλους να δοθούν ολοκληρωτικά στο αβάσταχτο πένθος τους, ύστερα από δεκαετίες κατάπνιξής του. Τότε μια μέρα, έπειτα από μια ανώνυμη καταγγελία, κατηγορείται για λήψη πορνογραφικών φωτογραφιών της ανάδοχης κόρης του. Και συλλαμβάνεται. Ενώ παρακολουθούμε τη ζωή του, αρχειακό υλικό αναβιώνει την εποχή του Στάλιν και τη δεκαετία του 1990 – όχι σαν παρελθοντικές μνήμες, αλλά σαν ανοιχτό τραύμα που ακόμη επηρεάζει βαθύτατα τη σύγχρονη Ρωσία. Με αναπάντεχα προσωπικό τρόπο, η σκηνοθέτρια μάς διηγείται μια ιστορία που γνωρίζουμε κυρίως αποστασιοποιημένα: το πώς ένα κράτος μπορεί να πλαστογραφεί την ιστορία και τι συνεπάγεται αυτό για τους πολίτες της.

Φτιάχνοντας έναν Ιάπωνα

The Making of a Japanese Έμα Ράιαν Γιαμαζάκι 2023, Ιαπωνία, ΗΠΑ, Φινλανδία, Γαλλία
Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που διαμορφώνουν την ιαπωνική ταυτότητα; Τι σε κάνει τελικά Ιάπωνα ή Γιαπωνέζα; Προκειμένου να βρει την απάντηση, η Βρετανο-Γιαπωνέζα σκηνοθέτρια παρακολουθεί από απόσταση αναπνοής και σε βάθος μιας ολόκληρης σχολικής χρονιάς, μαθητές της Α’ και της ΣΤ’ τάξης δημοτικού σε ένα δημόσιο σχολείο του Τόκιο και τους δασκάλους τους, για να διαπιστώσει πώς διδάσκοντες και διδασκόμενοι αλληλεπιδρούν και συνδιαμορφώνονται. Το ξέσπασμα της πανδημίας και οι περιορισμοί της αποτελούν απλώς μια επιπλέον συνθήκη ελέγχου. Άλλωστε, τα παιδιά στην Ιαπωνία σμιλεύονται στην κουλτούρα της πατρίδας τους μέσω μιας ούτως ή άλλως αυστηρά οριοθετημένης εκπαιδευτικής διαδικασίας, η οποία αναζητά με αταλάντευτη προσήλωση την ενδεδειγμένη ισορροπία ανάμεσα στην ατομική πρόοδο και την αρμονία του κοινωνικού συνόλου. Με αφετηρία μια μοναδική υβριδική ματιά, η σκηνοθέτρια εξετάζει κριτικά μια κουλτούρα που της είναι εξίσου οικεία όσο και ξένη, καθώς διαβάζει το σχολικό περιβάλλον με όρους βιομηχανικής μονάδας παραγωγής, στην οποία οι μαθητές προσιδιάζουν περισσότερο σε πρώτες ύλες προς επεξεργασία.

Φυγή

Flugt Γιούνας Πόχερ Ράσμουσεν 2021, Δανία, Γαλλία, Σουηδία, Νορβηγία
Ένας επιτυχημένος τριανταεξάχρονος ακαδημαϊκός με το ψευδώνυμο Αμίν Ναγουάμπι παλεύει με το επώδυνο μυστικό που έχει κρατήσει κρυφό εδώ και είκοσι χρόνια, το οποίο απειλεί να εκτροχιάσει τη ζωή που έχει χτίσει με τον μέλλοντα σύζυγό του. Σε μια συγκλονιστική αφήγηση που ξεδιπλώνεται με τη μορφή animation και με αποδέκτη τον σκηνοθέτη Γιούνας Πόχερ Ράσμουσεν, στενό φίλο και συμμαθητή του στο σχολείο, ο Αμίν διηγείται για πρώτη φορά την ιστορία του αδιανόητου οδοιπορικού που βίωσε ως παιδί-πρόσφυγας από το Αφγανιστάν. Με όχημα τις συγκινητικές και εγκάρδιες συνεντεύξεις ανάμεσα στον Γιούνας και τον Αμίν, η Φυγή ξετυλίγει μια αξέχαστη ιστορία αυτογνωσίας, η οποία μας θυμίζει πως μόνο αν αντιμετωπίσουμε θαρραλέα το παρελθόν θα είμαστε σε θέση να χτίσουμε το δικό μας μέλλον. Παράλληλα, φέρνει στο προσκήνιο και μια οικουμενική αλήθεια: μόνο αν σταματήσεις να κρύβεσαι από τον πραγματικό σου εαυτό θα μπορέσεις να βρεις έναν τόπο που θα αποκαλείς «σπίτι».

Φωτιά: Η ιστορία της Ανίτα Πάλενμπεργκ

Catching Fire: The Story Of Anita Pallenberg Αλέξις Μπλουμ, Σβετλάνα Ζιλ 2023, ΗΠΑ
Η Ανίτα Πάλενμπεργκ υπήρξε μοντέλο, ηθοποιός (μεταξύ άλλων έχει εμφανιστεί στην ιδιοσυγκρασιακή Performance του Νίκολας Ρεγκ και στη θρυλική καλτ ένοχη απόλαυση Barbarella του Ροζέ Βαντίμ), αλλά και fashion icon τις δεκαετίες του ’60 και του ’70· στην αρχή ήταν σύντροφος του μπασίστα των Rolling Stones Μπράιαν Τζόουνς, κι έπειτα είχε μια θυελλώδη σχέση πολλών ετών με τον Κιθ Ρίτσαρντς, με τον οποίο παντρεύτηκαν και έκαναν παιδιά· πριν και πάνω απ’ όλα, όμως, ήταν μια γυναίκα-θύελλα, ένας άνθρωπος γεμάτος ενέργεια και πάθος, που έζησε τη ζωή της στο μάξιμουμ της έντασης. Η Σκάρλετ Τζοχάνσον δίνει τη φωνή της στο τιμώμενο πρόσωπο αυτής της συναρπαστικής βιογραφίας, η οποία μας ταξιδεύει στα sixties και seventies, την περίοδο που η Πάλενμπεργκ ήταν κάτι σαν άτυπο μέλος των Stones, λειτουργώντας έτσι και ως πλάγιο πορτρέτο του Κιθ Ρίτσαρντς. Μια παθιασμένη βιογραφία, groovy σαν ροκ εν ρολ ύμνος, γλυκόπικρη, μελαγχολική και ταυτόχρονα τεταμένη, αποτυπώνει μια ολόκληρη εποχή μέσα απ’ τα μάτια αυτής της φλογερής προσωπικότητας που έφυγε απ’ τη ζωή το 2017 αλλά εξακολουθεί να αποτελεί πηγή έμπνευσης, ως σύμβολο χειραφέτησης, δυναμισμού και larger-than-life ταμπεραμέντου.

Black Stone

Black Stone Σπύρος Ιακωβίδης 2022, Ελλάδα
Δύο κινηματογραφιστές πέφτουν τυχαία πάνω στη Χαρούλα, μια απελπισμένη, υπερπροστατευτική Ελληνίδα μάνα, η οποία αναζητά τον γιο της. Όταν αυτός κατηγορείται για απάτη, η Χαρούλα ξεκινάει μαζί με τον άλλο ανάπηρο γιο της και έναν Eλληνο-Aφρικανό ταξιτζή για να τον φέρει πίσω στο σπίτι... Τότε έρχεται αντιμέτωπη για πρώτη φορά με το ποιος είναι πραγματικά.

Midnight Skin

Midnight Skin Μανώλης Μαυρής 2023, Ελλάδα, Γαλλία
Η Φανή, μια νεαρή νοσηλεύτρια ενός μεγάλου δημόσιου νοσοκομείου, βυθίζεται κάθε βράδυ στον ίδιο εμμονικό εφιάλτη: βλέπει ότι μεταμορφώνεται σε δέντρο. Ενώ βρίσκεται στάσιμη μέσα σε μια μοναχική καθημερινότητα, συνειδητοποιεί ότι ο εφιάλτης της ξεπερνά τα όρια του φαντασιακού και εισχωρεί σταδιακά στη ζωή της.

Travel bugs

Travel bugs 2022, Ελλάδα, Ολλανδία, Πολωνία
Όταν ο Λουί, το νωχελικό σκαθάρι από το Παρίσι, τα βρίσκει σκούρα στους χαοτικούς δρόμους της Αθήνας, γνωρίζει τον Ιάσωνα, την υπερκινητική πασχαλίτσα, που τον ξεναγεί στην πόλη. Ανακαλύπτουν μαζί την ντόπια κουλτούρα μέσα από μικροσκοπικές περιπέτειες.

Αποκάλυψη τώρα: Redux

Apocalypse Now Francis Ford Coppola 1979 / 2001, ΗΠΑ
Καθώς ο στρατός των ΗΠΑ, προσπαθώντας να εκβάλει τους Βιετκόνγκ από μια αδιαπέραστη ζούγκλα, βουλιάζει ακόμα πιο βαθιά μέσα στον πόλεμο του Βιετνάμ, οι Ειδικές Δυνάμεις στέλνουν έναν αξιωματικό, τον λοχαγό Ουίλαρντ, να βρει και να σκοτώσει τον συνταγματάρχη Κέρτς, έναν πρώην πρασινοσκούφη που κυβερνά με σκληρότητα μια πρωτόγονη φυλή, περιχαρακωμένος στα βουνά κοντά στα σύνορα με την Καμπότζη.

Αργοναύτες: η οργή του Ποσειδώνα

Pattie et la colère de Poséidon 2022, Γαλλία
Η ζωή κυλάει ήρεμα στην Ιωλκό, το πανέμορφο και ακμάζον λιμάνι της αρχαίας Ελλάδας. Μέχρι που ο Ποσειδώνας οργίζεται και απειλεί να το εξαφανίσει. Ένα πανέξυπνο και περιπετειώδες νεαρό ποντίκι μαζί με τον γάτο που παίζει τον ρόλο του θετού του πατέρα σπεύδουν να βοηθήσουν τον γερασμένο πια Ιάσονα και τους Αργοναύτες στην αποστολή διάσωσης της πόλης. Η εκστρατεία αυτή θα τους οδηγήσει σε μέρη μακρινά, όπου ζουν μυθικά πλάσματα και μερικά από τα πιο επικίνδυνα τέρατα της μυθολογίας.

Δύο φίλοι και ένας ασβούλης

Knutsen & Ludvigsen 2 - Det store dyret 2020, Νορβηγία
Η ζωή στο τούνελ κυλάει όμορφα για τον Τούτσον, τον Λούντιγουντ και τον Ασβό! Μια ζωή γεμάτη τραγούδι, λαχταριστή μαρμελάδα και φιλικά πειράγματα. Αλλά μια μέρα τους επισκέπτεται ένας αυστηρός αγωγός τρένου που θέλει να τους διώξει. Τα τούνελ είναι για τρένα, όχι για ανθρώπους, λέει. Αλλά οι Τούτσον και Λούντιγουντ έχουν μια ιδέα: ο παππούς του Τούτσον, ο θρυλικός πειρατής Κάπτεν Τούτσον είναι ο μόνος που μπορεί σίγουρα να τους σώσει. Που βρίσκεται όμως;

Εγώ, Καπετάνιος

Io Capitano Ματέο Γκαρόνε 2023, Ιταλία, Βέλγιο
Ο Σεϊντού και ο Μούσα είναι δύο νεαροί Σενεγαλέζοι οι οποίοι, πλάι σε άλλους φτωχοδιάβολους, θα βρεθούν ανάμεσα σε «Λαιστρυγόνες και Κύκλωπες», σε μια απέλπιδα προσπάθεια να φτάσουν στην Ευρώπη για μια καλύτερη ζωή. Το νέο φιλμ του Ματέο Γκαρόνε κουβαλάει στις αποσκευές του βραβεία από το πρόσφατο Φεστιβάλ Βενετίας (Αργυρός Λέοντας Σκηνοθεσίας και Βραβείο Καλύτερου Πρωτοεμφανιζόμενου Ηθοποιού), ενώ αποτελεί την επίσημη υποψηφιότητα της Ιταλίας για το επόμενο Όσκαρ Διεθνούς Παραγωγής. Ξετυλίγει τον μίτο αυτής της σύγχρονης Οδύσσειας από τη σκοπιά των ηρώων της, αψηφώντας τη λεγόμενη «δυτική» οπτική που έχουν υιοθετήσει στο πρόσφατο παρελθόν τόσες άλλες ταινίες  με θέμα τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Ένα κινηματογραφικό έπος που κατορθώνει να είναι εξίσου λυρικό και ειλικρινές, και που στέκεται στο ύψος των κορυφαίων στιγμών του Ιταλού δημιουργού (Γόμορρα, Dogman) – ή ίσως φτάνει ψηλότερα.

Ένας κόσμος μαγικός

Encanto 2021, ΗΠΑ
Μια ευτυχισμένη, ασυνήθιστη οικογένεια, η οικογένεια των Μαδριγάλ, ζει, κρυμμένη στα βουνά της Κολομβίας, σε ένα μαγικό σπίτι, σε μια πόλη γεμάτη ζωή, σε ένα φανταστικό μέρος που λέγεται Ενκάντο. Η μαγεία αυτή του Ενκάντο έχει ως αποτέλεσμα όλα τα παιδιά στην οικογένεια να είναι ευλογημένα καθένα και με ένα μοναδικό μαγικό δώρο. Όλα εκτός από ένα, την Μίραμπελ. Μια μέρα, όμως, η Μίραμπελ ανακαλύπτει πως η μαγεία της οικογένειάς της βρίσκεται σε κίνδυνο και αποφασίζει πως εκείνη, η μόνη Μαδριγάλ που δεν έχει κάποιο μαγικό χάρισμα, μπορεί να είναι η μοναδική ελπίδα σωτηρίας.

Μαγνητικά πεδία

Magnitika pedia Γιώργος Γούσης 2021, Ελλάδα
Μετά την τυχαία συνάντησή τους καθ’ οδόν σε ένα νησί, μια γυναίκα και ένας άνδρας αποφασίζουν να περιπλανηθούν μαζί σε αναζήτηση του κατάλληλου μέρους να θάψουν ένα μεταλλικό κουτί.

Οι άποικοι

Los Colonos Φελίπε Γκάλβες 2023, Χιλή, Αργεντινή, Ηνωμένο Βασίλειο, Ταϊβάν, Γαλλία, Δανία, Σουηδία, Γερμανία, ΗΠΑ
Στη Χιλή του τέλους του 19ου αιώνα, τρεις ιππείς προσλαμβάνονται από έναν πλούσιο γαιοκτήμονα για να σημειώσουν την περίμετρο της εκτεταμένης περιουσίας του. Σύντομα, όμως, αυτή η διοικητική αποστολή θα μετατραπεί σ’ ένα αιματοβαμμένο κυνήγι των ιθαγενών της περιοχής. Το εντυπωσιακό Οι άποικοι (βραβείο FIPRESCI «Ένα κάποιο βλέμμα» στο φετινό Φεστιβάλ των Καννών), σκοτεινό, εικαστικά εκθαμβωτικό γουέστερν με στοιχεία ταινίας τρόμου, μάς συστήνει σε μια εξαιρετική νέα σκηνοθετική φωνή: ο Φελίπε Γκάλβες χρησιμοποιεί θαυμάσια τους κώδικες του σινεμά των ειδών για να ασκήσει κριτική στις θηριωδίες της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας που δεν μπορούμε –και δεν πρέπει– να ξεχάσουμε.Μ’ ένα μεγαλοπρεπές εικαστικό ύφος, βραδύκαυστους ρυθμούς, μυσταγωγική ατμόσφαιρα και μια ωμά ρεαλιστική, σκληρή απεικόνιση της βίας, το φιλμ αφηγείται μια ιστορία βουτηγμένη στο αίμα και στον θάνατο: τη σφαγή των αυτοχθόνων της Χιλής από τους Ισπανούς γαιοκτήμονες.

Πίτερ Ράμπιτ: Ο λαγός το ΄σκασε

Peter Rabbit 2: The Runaway 2021, ΗΠΑ, Αυστραλία
Ο Τόμας και η Μπέα είναι τώρα παντρεμένοι και ζουν με τον Πίτερ και την οικογένεια των κουνελιών του. Ο Πίτερ βαριέται τη ζωή στον κήπο και πηγαίνει στη μεγάλη πόλη, όπου συναντά σκοτεινούς χαρακτήρες και καταλήγει να δημιουργεί χάος σε όλη την οικογένεια.

Ρόκυ χόρορ σόου

The Rocky horror picture show 1975, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ
Επηρεασμένο από τις b-movie ταινίες και την ροκ μουσική το ροκυ χορρορ ακολουθεί την περιπέτεια ενός νέου ζευγαριού που όταν χαλάει το αμάξι τους μια βροχερή νύχτα, χτυπάνε την πόρτα της σκοτεινής έπαυλης για να ζητήσουν βοήθεια. Εκεί θα γνωρίσουν τον τρελό επιστήμονα Dr. Frank-n-Furter και τους συνοδούς του που μαζί παραδίνονται σε χορούς και τραγούδια της ροκ μουσικής. 

Ρομπέν των δασών

Robin Hood 1973, ΗΠΑ
Ένας αξιαγάπητος κόκορας που ονομάζεται Alan-a-Dale αφηγείται ιστορίες και τραγουδάει τραγούδια για τον ηρωικό Ρομπέν των Δασών και τον πιστό βοηθό του, τον Μικρό Τζον, σε αυτή την προσαρμογή της θρυλικής ιστορίας με θέμα τα ζώα.

Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη

Roma città aperta 1945, Ιταλία
Ο Τζιόρτζιο, καταζητούμενος με την υποψία ότι είναι μέλος μιας αντιστασιακής ομάδας, καταφεύγει στο φίλο του Φραντσέσκο που πρόκειται να παντρευτεί τη χήρα Πίνα. Οι δυο τους, με τη βοήθεια ενός ιερέα, επιχειρούν να τον βοηθήσουν να φύγει από την πόλη με πλαστή ταυτότητα. Ενώ το ζευγάρι ετοιμάζεται να παντρευτεί την επόμενη μέρα, κάποιο πρόσωπο από το περιβάλλον του Τζιόρτζιο τον καταδίδει στους Γερμανούς βάζοντας σε κίνδυνο τις ζωές όλων...

Στο ποταμόπλοιο

Sur l'Adamant 2023, Γαλλία, Ιαπωνία
Τρυφερή, διαφωτιστική ταινία που μας προσκαλεί στον φιλόξενο μικρόκοσμο του Adamant, ενός ξεχωριστού, πλωτού κέντρου ψυχικής υγείας στη μέση του Σηκουάνα, στην καρδιά του Παρισιού.Η Χρυσή Άρκτος του Φεστιβάλ Βερολίνου 2023, από έναν από τους σπουδαιότερους ντοκιμαντερίστες της εποχής μας.

Το νέο αγόρι

The New Boy Γουόρικ Θόρντον 2023, Αυστραλία
H Κέιτ Μπλάνσετ δίνει μια σαρωτική ερμηνεία απέναντι σ’ έναν ανήλικο Αβορίγινα (που ερμηνευτικά στέκεται ισάξια στο κάδρο), σε αυτή την γοητευτική, μυστηριακή ταινία που υπνωτίζει κάθε θεατή της. Τοποθετώντας τη δράση στη δεκαετία του 1940 σε ένα απομονωμένο μοναστήρι στην άκρη της Αυστραλίας, αυτή η απόκοσμη ταινία εποχής απογειώνεται όταν ένα νεαρό ορφανό αγόρι φτάνει στην πύλη για να βρει φροντίδα και στέγη. Όμως εκείνο αρνείται να μιλήσει και να συμμορφωθεί στους κανόνες που θέτουν οι καλόγριες, ο πολιτισμός και η θρησκεία που θέλουν να του επιβάλλουν. Σταδιακά θα χτίσει έναν δεσμό με την αδελφή Αϊλίν, η οποία θα αρχίσει να υποπτεύεται πως αυτό το νέο, παράξενο αγόρι έχει κάτι αληθινά ξεχωριστό. Η πίστη και η αίσθηση του αλλόκοσμου αποτελούν τον καμβά πάνω στον οποίο ο Γουόρικ Θόρντον κεντάει μια λεπτοδουλεμένη ιστορία μυστηρίου και τρυφερότητας, μιλώντας για την ταυτότητα, την αγάπη και τα τραύματα της αποικιοκρατίας. Αφήνοντας περιθώριο στη συγκίνηση, στο χιούμορ και στην ελπίδα να ξεφυτρώσουν στις πιο απρόσμενες στιγμές, η ταινία δεν σταματά στιγμή να σε εκπλήσσει.