Με 27 ταινίες μυθοπλασίας και τεκμηρίωσης, μεγάλου και μικρού μήκους, το 44ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης αποφάσισε να αφιερώσει στον κινηματογράφο της κεντρικής Ασίας ένα μεγάλο κομμάτι του φετινού του προγράμματος. Τρεις από τους σκηνοθέτες, των οποίων ταινίες περιλαμβάνονται στο αφιέρωμα με τίτλο «Αστέρια της Στέπας», παρουσίασε σήμερα, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου, ο διευθυντής του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Μιχάλης Δημόπουλος: «τα τελευταία χρόνια στις χώρες της κεντρικής Ασίας αναπτύχθηκε ένας κινηματογράφος μοναχικός, αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρων. Στην Ελλάδα είναι άγνωστος, σε σύγκριση με τον κινηματογράφο άλλων χωρών της ευρύτερης περιοχής και αυτός είναι ένας από τους λόγους που φέτος το Φεστιβάλ αποφάσισε να κάνει ένα ειδικό αφιέρωμα».
Ο υπεύθυνος για την επιλογή των ταινιών του αφιερώματος, Vincenzo Bugno, εξήγησε ότι το φετινό αφιέρωμα στο πλαίσιο του 44ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης είναι πολύ πληρέστερο από αυτό που έγινε πρόσφατα στην Τεργέστη, γιατί στην Θεσσαλονίκη παρουσιάζονται κάποιες ταινίες που είναι δυσεύρετες. «Η πρώτη εντύπωση όταν παρακολουθεί κάποιος ταινίες σκηνοθετών από την κεντρική Ασία είναι ότι πρόκειται για εξωτικές ιστορίες, αλλά το παράξενο είναι ότι δεν αισθάνεται ότι παρακολουθεί κάποιους ξένους», είπε ο κ. Bugno.
Στο Καζακστάν
Δύο από τους σκηνοθέτες, που μετείχαν στη συνέντευξη Τύπου, ο Ermek Shinarbaev και ο Satybaldy Narimbetov από το Καζακστάν μίλησαν για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σκηνοθέτες στη χώρα τους: «Σήμερα, οι περισσότερες ταινίες στο Καζακστάν γίνονται με μικτά κεφάλαια (από την Γαλλία και το Καζακστάν). Είναι, λοιπόν, αρκετά δύσκολο να γυρίσει κανείς ταινία στο Καζακστάν. Οι σκηνοθέτες είναι βέβαια πολλοί, αλλά η έλλειψη οικονομικών πόρων κάνει πολύ δύσκολο το έργο τους», είπε ο Shinarbaev, ενώ ο Narimbetov πρόσθεσε ότι οι δυσκολίες αυτές χαρακτηρίζουν και τον κινηματογράφο στις γειτονικές χώρες του Καζακστάν: «Στο Καζακστάν, αλλά και στις γειτονικές χώρες έχει περιοριστεί πολύ η κινηματογραφική παραγωγή. Ωστόσο, εμείς οι σκηνοθέτες συνεχίζουμε να αναπτυσσόμαστε, παρά την έλλειψη χρημάτων».
Στοιχεία για την κινηματογραφική παραγωγή στο Καζακστάν έδωσε η Αμπικίεβα Γκουλνάρα, παράγοντας του κινηματογράφου στην κεντρική Ασία. Όπως είπε, «στα δέκα χρόνια απελευθέρωσης του Καζακστάν γυρίστηκαν 88 ταινίες μεγάλου μήκους, οι οποίες αποτελούν κυρίως έργα δράσης. Μπορεί να υπάρχουν προβλήματα, ωστόσο το 50% των ταινιών αυτών προβλήθηκαν και βραβεύτηκαν σε διεθνή φεστιβάλ. Το 1993 υπήρξε μία ‘’άνοιξη’’ του κινηματογράφου στο Καζακστάν, υπό την έννοια ότι γυρίζονταν μέχρι και 15 ταινίες τον χρόνο. Μετά, όμως, η παραγωγή μειώθηκε και έφτασε το 1998 να γυριστεί μόλις μία ταινία. Σήμερα, κατά μέσο όρο γυρίζονται 5 –6 ταινίες τον χρόνο στη χώρα αυτή, εκ των οποίων οι τρεις βραβεύονται σε διεθνή φεστιβάλ».
Στo Κιργιστάν
«Σήμερα, η κατάσταση στο Κιργιστάν είναι πολύ πιο δύσκολη από το Καζακστάν. Οι σκηνοθέτες προσπαθούμε να βρούμε επενδυτές (από Γαλλία, Ιαπωνία και λιγότερο από Ολλανδία και Ελβετία)», είπε από την πλευρά του ο Aktan Abdykalikov από το Κιργιστάν. Αναφερόμενος στη σημερινή κατάσταση στη χώρα του, ο Abdykalikov είπε: «σήμερα στο Κιργιστάν και γενικότερα στην κεντρική Ασία διαδραματίζονται γεγονότα, τα οποία θα πρέπει να διερμηνευτούν με όλες τις μορφές της τέχνης και όχι μόνο μέσω του κινηματογράφου. Ωστόσο, η δική μου θεωρία λεει ότι θα πρέπει να περάσει λίγος χρόνος από αυτά τα γεγονότα, για να μπορέσω να τα εξιστορήσω μέσω μιας ταινίας».
Προϊόντα της Περεστρόικα;
Σε ερώτηση αν θεωρούν τον εαυτό τους «προϊόντα της Περεστρόικα», οι σκηνοθέτες είπαν: S. Narimbetov: «άρχισα τη δουλειά μου επί σοβιετικού καθεστώτος. Σήμερα, ευτυχώς για τα νέα παιδιά, τους νέους σκηνοθέτες, εξαφανίστηκαν οι διάφορες απαγορεύσεις. Δεν θεωρώ τον εαυτό μου προϊόν της Περεστρόικα. Ήθελα, όμως, να μπω στις τάξεις των νέων σκηνοθετών και γι’ αυτό βρίσκομαι σήμερα εδώ». A. Abdykalikov: «η δική μου κινηματογραφική δουλειά άρχισε από την Περεστρόικα. Η ιδιαιτερότητά μου έγκειται στο γεγονός ότι δεν έκανα σπουδές, ωστόσο είμαι – τολμώ να πω – ο πρωταγωνιστής του κινηματογράφου στο Κιργιστάν. Στη χώρα μου, πριν την Περεστρόικα, είχαμε ανατπυγμένη σχολή κινηματογράφου, γεγονός που ήταν παράξενο και πολλοί το ονόμαζαν ‘’το θαύμα του Κιργιστάν’’. Ωστόσο, πολλοί παλαιότεροι συνάδελφοί μου ασχολούνται τώρα με την πολιτική».
«Απευθύνομαι σε ένα διεθνές κοινό»
Ο Ermek Shinarbaev εξήγησε ότι, μετά από μια δεκαετία απουσίας από τον κινηματογράψο, αυτή τη στιγμή δουλεύει σε ένα σενάριο, βασισμένο σε ένα γαλλικό μυθιστόρημα: «Σιώπησα για δέκα χρόνια και όλο αυτό το διάστημα σκεφτόμουν τι έχει αλλάξει γύρω μου, τι έκανε τους σκηνοθέτες να εγκαταλείψουν τον κινηματογράφο στη χώρα μου. Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι ναι μεν ο κινηματογράφος πρέπει να είναι κινηματογράφος τέχνης, αλλά το κοινό στη χώρα μου και την κεντρική Ασία είναι σε θέση να καταλάβει, υπό τις παρούσες συνθήκες, την τέχνη; Έτσι, προσέγγισα τους Γάλλους και οι ταινίες μου απευθύνονται τελικά σε ένα διεθνές κοινό».
