46ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
18 - 27 Νοεμβρίου 2005
Για δέκα ημέρες οι επισκέπτες της 46ης διοργάνωσης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα έχουν την ευκαιρία και το προνόμιο να απολαύσουν περισσότερες από 200 ταινίες στα προγράμματά του, να ενημερωθούν για τις πρόσφατες εξελίξεις και τα νέα ρεύματα του κινηματογράφου στον κόσμο, να παρακολουθήσουν την πρόσφατη ελληνική παραγωγή, να λάβουν μέρος στον διάλογο για την τέχνη του κινηματογράφου, να δουν πώς εξελίσσεται μία ιδέα σε ταινία και πώς μία ταινία φτάνει στην αίθουσα, να επισκεφθούν εκθέσεις και παράλληλες εκδηλώσεις, να συμμετάσχουν ενεργά στη μεγάλη αυτή γιορτή του κινηματογράφου
Στη Συνέντευξη Τύπου της Θεσσαλονίκης θα γίνει αναλυτικά λόγος για τις ταινίες του Διεθνούς Διαγωνιστικού Τμήματος / International Competition Section, του πυρήνα του Φεστιβάλ, καθώς και για τις Εκτός Συναγωνισμού / Out of Competition και τις Ειδικές Προβολές / Special Screenings, που αποτελούν μαζί με τα αφιερώματα μέρη του Επίσημου Προγράμματος / Official Selection. Στην ίδια συνέντευξη θα παρουσιαστούν στη λεπτομέρειά τους και τα προγράμματα των υπολοίπων τμημάτων του Φεστιβάλ.
Επιγραμματικά, στις επόμενες σελίδες παρέχονται πληροφορίες για τα εξής:
* Ελληνικό Τμήμα / Greek Films 2005
* Ημέρες Ανεξαρτησίας / Independence Days
* Ματιές στα Βαλκάνια / Balkan Survey
* Αφιερώματα σε πρόσωπα
* Αφιερώματα σε εθνικές κινηματογραφίες
* Crossroads
* Αγορά / Agora
* Balkan Fund
* Εκθέσεις
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ / GREEK FILMS
Στη διάρκεια του 46ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ο ελληνικός κινηματογράφος θα έχει κυρίαρχη παρουσία με την προβολή του συνόλου της φετινής παραγωγής από το Ελληνικό Τμήμα του Φεστιβάλ. Υπενθυμίζουμε ότι οι ταινίες που θα προβληθούν στο πλαίσιο του ελληνικού προγράμματος είναι όσες κατατίθενται στη διαδικασία των κρατικών βραβείων του Υπουργείου Πολιτισμού. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία (θυμίζουμε ότι η καταληκτική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων είναι η 30η Σεπτεμβρίου), ο αριθμός των ελληνικών ταινιών αναμένεται να είναι ανάλογος με εκείνον της περσινής παραγωγής.
Παράλληλα με τις προβολές των ταινιών μυθοπλασίας και των ντοκιμαντέρ, που αποτελούν όπως πάντα τον κύριο κορμό του ελληνικού προγράμματος, οι θεατές θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ένα πρόγραμμα με τις βραβευμένες μικρού μήκους ταινίες του Φεστιβάλ Δράμας, καθώς και μια σειρά από αφιερώματα σε έλληνες κινηματογραφιστές.
Φέτος το Φεστιβάλ τιμά τρεις ξεχωριστούς έλληνες δημιουργούς με πλήρη και αναδρομικά αφιερώματα:
· Νίκος Παπατάκης: Η ελληνική δημιουργία στη διεθνή της διάσταση παρουσιάζεται στο αφιέρωμα για τον 87χρονο Έλληνα σκηνοθέτη της διασποράς. Η πρώτη πλήρης αναδρομή παγκοσμίως στο κινηματογραφικό του έργο, μια φωτογραφική έκθεση και μια πρωτότυπη έκδοση, συνθέτουν το πολυδιάστατο αφιέρωμα. Στα χνάρια ενός αναρχικού Buñuel, ο κινηματογράφος του Παπατάκη, ο οποίος καταγγέλλει με λυρισμό και χιούμορ, παροξυσμό και μένος, τον ιμπεριαλισμό, την παραδοσιακή ηθική, τα σεξουαλικά ταμπού, το χριστιανισμό, την Aριστερά «πολυτελείας», τα βασανιστήρια, την εξαθλίωση του μετανάστη, δια μέσου συμβολικών, αλλά ποτέ βίαιων, σκηνών, εξόργισε το κατεστημένο, γιατί ακριβώς υμνεί το άτομο που ορθώνεται μπροστά σε μια κωδικοποιημένη κοινωνία.
* Αντουανέττα Αγγελίδη: Η γνήσια εκπρόσωπος του κινηματογράφου της αναζήτησης στην Ελλάδα είναι μια δημιουργός, η οποία τα τελευταία 30 χρόνια αναμετρά σε όλο της το έργο τον κινηματογράφο με τις άλλες τέχνες (ζωγραφική, αρχιτεκτονική, λογοτεχνία κ.α.), εξερευνώντας έτσι τα όρια της αναπαραστατικότητας του μέσου. Μέσω της χρήσης των κινηματογραφικών μέσων η Αντουανέττα Αγγελίδη πειραματίζεται με τις δυνατότητες της κινηματογραφικής γλώσσας, παράγοντας ένα εντελώς προσωπικό έργο.
* Γιώργος Πανουσόπουλος: Ο ανατρεπτικός δημιουργός θεωρείται αναπόσπαστο κομμάτι του νέου ελληνικού κινηματογράφου. Διευθυντής φωτογραφίας, μοντέρ, σεναριογράφος και σκηνοθέτης με ξεχωριστή ματιά στραμμένη στην πραγματικότητα των αισθήσεων κι όχι μονάχα των ιδεών, ο Γιώργος Πανουσόπουλος αντιπροσωπεύει με τον καλύτερο τρόπο τον όρο κινηματογραφιστής. Ένας «σκηνοθέτης του έρωτα», όπως έχει συχνά χαρακτηριστεί, ο Γιώργος Πανουσόπουλος έχει υπηρετήσει με συνέπεια και αφοσίωση το σινεμά απ’ όλα τα «πόστα», με ταινίες που έχουν σημαδέψει την εξέλιξη της ελληνικής κινηματογραφίας.
Το Φεστιβάλ θα τιμήσει, επίσης, δύο ξεχωριστούς ηθοποιούς: την Όλια Λαζαρίδου και τον ¶ρη Ρέτσο, οι οποίοι σηματοδότησαν με την παρουσία τους τον Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο, αποτελώντας τελικά δύο από τα πιο αναγνωρίσιμα πρόσωπά του.
Το πρόγραμμα συμπληρώνουν τιμητικές εκδηλώσεις αφιερωμένες στη μνήμη των σκηνοθετών Γρηγόρη Γρηγορίου και Κώστα Μανουσάκη, που έφυγαν φέτος από τη ζωή, έχοντας αφήσει έντονη την κινηματογραφική τους παρουσία στον ελληνικό κινηματογράφο, του πρόωρα χαμένου Αλέξη Μπίστικα, από τον θάνατο του οποίου φέτος συμπληρώνονται δέκα χρόνια και του σκηνοθέτη και θεωρητικού Χρήστου Βακαλόπουλου με τον ιδιαίτερο κριτικό και θεωρητικό λόγο.
Στα τραπέζια διαλόγου που θα οργανωθούν στη διάρκεια του Φεστιβάλ, ξεχωριστή θέση κατέχει η συνάντηση για την Τέχνη, τον καλλιτεχνικό σύλλογο των διανοούμενων της Θεσσαλονίκης της δεκαετίας του ’60, οι οποίοι δούλεψαν συστηματικά για τη δημιουργία του Φεστιβάλ και έστησαν με διοργανωτές τον Παύλο Ζάννα και τον Μανώλη Αναγνωστάκη και με την παρουσία ανθρώπων του κινηματογράφου όπως η Αγλαΐα Μητροπούλου από την Ταινιοθήκη της Ελλάδος, το πρώτο δημόσιο πάνελ για τη δημιουργία ενός άλλου κινηματογράφου που να ανταποκρίνεται στης ιδεολογικές και αισθητικές ανάγκες της εποχής.
Τέλος, όπως και πέρσι, σε μια ειδική ζώνη μεταμεσονύκτιων προβολών θα προβληθεί επιλογή από ελληνικές ταινίες γυρισμένες σε ψηφιακή μορφή, θα επαναληφθεί το τμήμα Προσεχώς, στο οποίο έλληνες σκηνοθέτες θα παρουσιάσουν αποσπάσματα από τη δουλειά τους που βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ δεν θα λείψουν, όπως πάντα, και οι εκπλήξεις.
…………………………………
ΗΜΕΡΕΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ / INDEPENDENCE DAYS
Ένα ανατρεπτικό λογοπαίγνιο με τον τίτλο ενός από τα διασημότερα μπλοκμπάστερ και ταυτόχρονα μια δήλωση που παραπέμπει κατευθείαν στον κινηματογράφο των ανά τον κόσμο ανεξάρτητων δημιουργών, οι Ημέρες Ανεξαρτησίας δανείζουν το όνομά τους στο νεοσύστατο τμήμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Σκοπός του να συγκεντρώσει σε ένα «φόρουμ» διαφορετικές μεταξύ τους ταινίες, τόσο σε θεματική όσο και σε γεωγραφική προέλευση, αλλά και σε γραφή. Το επίκεντρο φυσικά είναι οι νέοι δημιουργοί, χωρίς αυτό να αποκλείει παλιότερους σκηνοθέτες, η δουλειά των οποίων παρ’ όλ’ αυτά παραμένει άγνωστη στο ευρύ κοινό στην Ελλάδα - και όχι μόνο.
Δύο βασικά αφιερώματα σε καθιερωμένους πια δημιουργούς ανοίγουν το φετινό κύκλο των Ημερών Ανεξαρτησίας:
* Το ένα αφορά στον κορεάτη Κιμ Τζι Γουν / Kim Ji Woon, έναν σκηνοθέτη που κινείται επιδέξια ανάμεσα στην εμπορικότητα και την καλλιτεχνική αξία. Έχοντας χαρακτηριστεί ως ο κορεάτης David Lynch, ο Κιμ Τζι Γουν εξελίσσει το είδος του θρίλερ, που έγινε ευρύτερα γνωστό με την επιτυχία ταινιών όπως το Ring, εμπλουτίζοντάς το με υπνωτικές, υπαινικτικές εικόνες και έναν στιλιζαρισμένο ψυχολογικό τρόμο δίνοντας άλλη διάσταση στο μεταφυσικό σύμπαν του έργου του.
* Το δεύτερο επιχειρεί να φωτίσει το έργο του 80χρονου Ιάπωνα Σεϊτζούν Σουζούκι / Seijun Suzuki. Πρόκειται για έναν από τους πλέον παραγνωρισμένους δημιουργούς της χώρας του – ένα σκηνοθέτη που έχει επηρεάσει από τον Jim Jarmusch και τον Wong Kar Wai έως τον John Woo και τον Quentin Tarantino – του οποίου η δουλειά μόλις πρόσφατα άρχισε να γίνεται αποδεκτή για την καλλιτεχνική αλλά και την ψυχαγωγική της ποιότητα. Έχοντας συγκριθεί με τον Sam Fuller και τον Mario Bava, ο Σουζούκι ανέτρεπε ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’50 τους κανόνες του γκάνγκστερ-γιακούζα είδους, με τη σοκαριστική βία, το σαρκαστικό χιούμορ και την πολύχρωμη, συμβολική, αλά Pop Art φωτογραφία του.
Εκτός από τον κύριο κορμό του προγράμματος, ένα μικρότερο τμήμα, υπό τον τίτλο Νέοι Αμερικανοί / Young Americans, είναι αφιερωμένο συγκεκριμένα στις νέες φωνές του ανεξάρτητου αμερικανικού σινεμά, το οποίο -παρά την για πολλούς κρίση του- συνεχίζει να μας τροφοδοτεί με νέα ταλέντα.
Στο πλαίσιο της ανάδειξης «νέων φωνών», παρουσιάζονται ξεχωριστά πορτρέτα τριών ανερχόμενων δημιουργών, κάτω από τον τίτλο Κάποιος να τους προσέχει / Someone to watch. Πρόκειται για τους ακόλουθους δημιουργούς:
* Μιράντα Τζουλάι / Miranda July, μια video artist, η οποία σαγήνευσε τις Κάννες με το κινηματογραφικό ντεμπούτο της You and Me and Everyone you Know.
* Ζερόμ Μπονέλ / Jerôme Bonnell, του οποίου η συμμετοχή στο Βερολίνο με το Les Yeux Clairs ενίσχυσε ακόμη περισσότερο το ενδιαφέρον που είχε προκαλέσει με το ντεμπούτο του Le Chignon d’ Olga (βραβείο FIPRESCI στο Διεθνές Φεστιβάλ του Σικάγο, 2003)
* ¶ντριου Μπουζάλσκι / Andrew Bujalski, ο οποίος επίσης με τη δεύτερη ταινία του Mutual Appreciation αναμένεται να δικαιώσει το βραβείο που είχε κερδίσει από τα Independent Spirit Awards για το πρώτο του έργο Funny Ha-Ha.
* Τέλος, θα υπάρξει μία ιδιαίτερη στιγμή, που αφορά τον κορεάτη σκηνοθέτη Παρκ Τσαν Γουκ / Park Chan-wook, ο οποίος έχει αγαπηθεί τόσο από το ελληνικό κοινό με την ταινία του Oldboy.
………………………………
ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ / BALKAN SURVEY
Το τμήμα Ματιές στα Βαλκάνια / Balkan Survey παρουσιάζει στο ελληνικό και ξένο κοινό του Φεστιβάλ έναν απολογισμό της ετήσιας κινηματογραφικής παραγωγής των Βαλκανίων μέσα από μία επιλογή από τις σημαντικότερες ταινίες τους.
Φέτος, πέρα από τις ταινίες του βαλκανικού προγράμματος, θα υπάρξει ένα αφιέρωμα στον τούρκο σκηνοθέτη Κουτλούγκ Αταμάν / Kutlug Ataman. Γνωστός επίσης και για τις video εγκαταστάσεις του, ο Κουτλούγκ Αταμάν ξεχωρίζει για την ευαισθητοποίησή του σε σχέση με ζητήματα ταυτότητας και σεξουαλικότητας, όπως αυτά διαμορφώνονται στις σύγχρονες κοινωνίες. Κύρια έμφασή του, η σύγκρουση παράδοσης και επιθυμίας, ιδιαίτερα στην καρδιά της τουρκικής κουλτούρας, είτε αυτή εντοπίζεται στη γενέτειρά του, την Κωνσταντινούπολη, είτε στον τόπο κατοικίας του, το Βερολίνο.
……………………………………………………………………………..
TA ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΣΕ ΠΡΟΣΩΠΑ
Προσεκτικές ματιές σε δημιουργούς με ιδιαίτερη κινηματογραφική γραφή, με διεθνή αναγνώριση της προσφοράς τους στον κινηματογράφο και ευρύτερα στην τέχνη και τη διανόηση, καθένας με τη δική του ξεχωριστή και μοναδική σφραγίδα. Τέσσερις διαφορετικοί δημιουργοί, τέσσερις διαφορετικές εκδοχές της ερμηνείας του κόσμου μας μέσα από το σινεμά, τρεις σκηνοθέτες και ένας κινηματογραφιστής, με τον οποίον διευρύνεται η έννοια της κινηματογραφικής δημιουργίας από τον σκηνοθέτη και στους υπόλοιπους ουσιαστικούς συντελεστές του κινηματογραφικού έργου.
HOU HSIAO HSIEN
Ο ταϊβανέζος σκηνοθέτης Χου Χσιάο Χσιέν / Hou Hsiao Hsien, είναι αγαπημένο παιδί της art-house σκηνής και των διεθνών φεστιβάλ. Πρόκειται για έναν από τους πιο αυθεντικούς, σύγχρονους ασιάτες δημιουργούς, για ένα δημιουργό που στοχάζεται για την ανθρώπινη κατάσταση μπροστά στις αντιφάσεις της Ιστορίας και τη φαντασμαγορική ρευστότητα του παρόντος. Το Φεστιβάλ φιλοδοξεί να δώσει μια ολοκληρωμένη εικόνα του έργου του στο κοινό του, παρουσιάζοντας το όραμα ενός δημιουργού ελάχιστης εμπορικότητας, αλλά μεγάλης καλλιτεχνικής συνδρομής στον κινηματογραφικό χώρο. Ιδιότυπος αφηγητής κι εξαιρετικός οπτικός στιλίστας, ο Χου Χσιάο Χσιέν περιγράφει ο ίδιος τον εαυτό του ως έναν χρονικογράφο, ο οποίος προσπαθεί να διατηρήσει τα υπό εξαφάνιση στοιχεία της κουλτούρας του. Ο Χου Χσιάο Χσιέν έχει κερδίσει, μεταξύ άλλων, τη Χρυσή ¶ρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου το 1989 για την ταινία του A City of Sadness και το βραβείο της Επιτροπής στις Κάννες το 1993 για το The Puppetmaster.
PATRICE CHÉREAU
Ο γάλλος δημιουργός Πατρίς Σερό / Patrice Chéreau, σκηνοθέτης του θεάτρου, της όπερας και του κινηματογράφου, ηθοποιός και παραγωγός, χαρακτηρίζεται ως «απόλυτος καλλιτέχνης» και «δημιουργικός διανοούμενος». Χαρακτηριστικό είναι ότι τη χρονιά που διανύουμε περιόδευσε στην Ευρώπη ερμηνεύοντας μόνος στη σκηνή το «Υπόγειο» του Ντοστογιέφσκι (παράσταση που παρουσιάστηκε και στην Αθήνα), ανέβασε τη μνημειώδη όπερα του Μότσαρτ «Έτσι κάνουν όλες» στο Φεστιβάλ του Αιξ-αν-Προβάνς της Γαλλίας και διαγωνίστηκε στο Φεστιβάλ Βενετίας με την τελευταία ταινία του Gabrielle. Αν και περνά με μεγάλη ευκολία από το θέατρο στον κινηματογράφο και την όπερα, ο ίδιος δήλωσε πρόσφατα πως πλέον τον ενδιαφέρει κυρίως ο κινηματογράφος: «Κάνω ταινίες για να προσεγγίσω τα σώματα κι επειδή το θέατρο δεν μπορεί να μου δώσει αυτή τη σωματική πυκνότητα. Με γοητεύει η βία των σωμάτων που το ένα αντιτίθεται στο άλλο». Για αυτό και το κλειδί του σινεμά του βρίσκεται σε αυτή την προβληματική, τη σημειολογία, τη γλώσσα του σώματος.
MICHAEL WINTERBOTTOM
Ο βρετανός σκηνοθέτης Μάικλ Γουιντερμπότομ / Michael Winterbottom δικαιώνει με την παραγωγικότητα και την ποιότητα της δουλειάς του ένα αφιέρωμα, αν μη τι άλλο ως ένδειξη αναγνώρισης του εκπληκτικού του ταλέντου. Δημιουργός 14 ταινιών τα τελευταία δέκα χρόνια, ο βρετανός καλλιτέχνης αναγνωρίζεται ως ένας από τους πιο ενδιαφέροντες και αφοσιωμένους σύγχρονους σκηνοθέτες. Γνωστός για την κοινωνική ευαισθησία του, πειραματιστής, με πολιτικό θάρρος, παρατηρητής των ανθρώπων και ιδιαίτερα όσων περνάνε απαρατήρητοι, και πάνω απ’ όλα ουμανιστής, ο Μάικλ Γουιντερμπότομ παντρεύει στο έργο του την πολιτική με την τέχνη, κερδίζοντας το σεβασμό κριτικών και κοινού.
VITTORIO STORARO
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης τιμά στη φετινή διοργάνωσή του και άλλους καλλιτεχνικούς συντελεστές της κινηματογραφικής τέχνης εκτός από τους σκηνοθέτες στο πρόσωπο του Vittorio Storaro / Βιτόριο Στοράρο. Διάσημος κινηματογραφιστής, συνεργάτης του Bernardo Bertolucci, του Francis Ford Coppola, του Warren Beatty και του Carlos Saura, έχει κερδίσει τρία Όσκαρ για τις ταινίες Αποκάλυψη τώρα, Οι κόκκινοι και Ο τελευταίος αυτοκράτορας. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους κινηματογραφιστές στον κόσμο. Ο ίδιος επιμένει στον όρο κινηματογραφιστής, αντιστεκόμενος στον τίτλο διευθυντής φωτογραφίας, τον οποίο θεωρεί αμερικανική εφεύρεση, ενώ παράλληλα πρεσβεύει την άποψη ότι ο κινηματογραφιστής είναι συνδημιουργός της ταινίας κι όχι απλά ένας τεχνικός στην υπηρεσία του σκηνοθέτη.
TA ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΣΕ ΕΘΝΙΚΕΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΕΞΙΚΑΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΝΕΟΣ ΔΑΝΕΖΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
ΝΕΟΣ ΙΡΛΑΝΔΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης επιλέγει να διευρύνει τον διεθνή ορίζοντά του και μέσα από ειδικά αφιερώματα σε εθνικές κινηματογραφίες και να τιμήσει φέτος την παραγωγή, αντί μίας, τριών διαφορετικών χωρών που παρουσιάζουν ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Ευρύ στη χρονική έκταση που καλύπτει, το αφιέρωμα στο μεξικανικό σινεμά παρουσιάζει την εικόνα της ξεχωριστής κινηματογραφικής ιδιοσυγκρασίας του Μεξικού. Η αναζωπύρωση μάλιστα του παγκόσμιου ενδιαφέροντος για τη μεξικανική παραγωγή την τελευταία δεκαετία, εντείνει την ανάγκη να τιμηθούν τόσο οι νέοι καλλιτέχνες που αναβίωσαν το εγχώριό τους σινεμά και το έφεραν πιο κοντά στο ευρύ κοινό, όσο και οι παλιότεροι σκηνοθέτες, οι οποίοι έχουν θέσει τις βάσεις για την εξέλιξή του.
Οι θεατές του Φεστιβάλ θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τους νεότερους σκηνοθέτες που αναδεικνύουν το ιδιαίτερο όραμά τους και αποδεικνύουν πως η πιο «δυνατή» τέχνη προκύπτει μέσα από αντιξοότητες: σε αντίθεση με τη Δανία και την Ιρλανδία, το Μεξικό αντιμετωπίζει έλλειψη σταθερής πολιτικής όσον αφορά τη δημόσια χρηματοδότηση κι ελάχιστη αλληλεγγύη από την τηλεόραση. Τα «σκήπτρα» του νέου μεξικανικού σινεμά κρατούν μεταξύ άλλων οι σκηνοθέτες Κάρλος Ρεϊγάδας, Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου, Αλφόνσο Κουαρόν, Γκιγιέρμο ντελ Τόρο, αλλά και ο σεναριογράφος Γκιγιέρμο Αριάγα.
Ωστόσο, η σχέση αυτής της νέας γενιάς μεξικανών κινηματογραφιστών με τους παλαιότερους δημιουργούς είναι βαθιά και ουσιαστική. Για τον λόγο αυτό στο αφιέρωμα περιλαμβάνονται αντιπροσωπευτικά έργα των «κλασικών» -του Λουίς Μπουνιουέλ της «μεξικανικής περιόδου», του πειραματικού προπάτορα του ανεξάρτητου σινεμά, Ρούμπεν Γκάμεζ και του πιο «μεξικανού» από όλους, Εμίλιο Φερνάντεζ. Συνδετικός κρίκος με το παρελθόν ο Πολ Λεντούκ, ο οποίος παραμένει ακόμα ενεργός.
Από την άλλη μεριά του πλανήτη, η κινηματογραφική έκρηξη που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στη Δανία και την Ιρλανδία έχει τοποθετήσει τις δύο χώρες στο προσκήνιο της διεθνούς προσοχής. Και οι δυο, παρά το μικρό πληθυσμό τους, έχουν καταφέρει μέσα από μία σταθερή, σε ποιότητα και ποσότητα, παρουσία κάθε χρόνο να στρέψουν τα βλέμματα προς τη Βόρεια Ευρώπη και παρουσιάζονται στο φετινό πρόγραμμα ως μια ενότητα. Με την έντονη κινηματογραφική και πολιτιστική εν γένει κληρονομιά τους, οι δυο αυτές χώρες επιλέχθηκαν για να επιδείξουν το πώς κατάφεραν να αναδειχθούν στην πρώτη γραμμή του ευρωπαϊκού αλλά και του παγκόσμιου σινεμά, η καθεμία με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της.
Αφήνοντας στην άκρη ήδη καταξιωμένα ονόματα όπως ο Λαρς φον Τρίερ και ο Τζιμ Σέρινταν, το Φεστιβάλ εστιάζει σε μια νέα γενιά εξίσου υποσχόμενων και ταλαντούχων κινηματογραφιστών και σε ταινίες παραγωγής των τελευταίων τριών χρόνων - λόγω της ευνοϊκής για τους δημιουργούς και αποτελεσματικής για την παραγωγή πολιτικής τους, η κινηματογραφική παράδοση τους έχει βρει συνεχιστές και σήμερα, χωρίς να προσκολλάται στο παρελθόν. Μια μικρή, αλλά αντιπροσωπευτική επιλογή ταινιών έχει ως στόχο να καλύψει την αισθητική και θεματολογική γκάμα της κινηματογραφικής παραγωγής, την οποία διατρέχει ο κοινός προσανατολισμός στην καινοτομία και τη διαρκή εξέλιξη του σινεμά.
…………………………………………
CROSSROADS
Για πρώτη φορά φέτος στη διάρκεια του Φεστιβάλ θα λειτουργήσει το Co-Production Forum υπό τον τίτλο Crossroads,το οποίο θα πραγματοποιηθεί το τελευταίο Σαββατοκύριακο της διοργάνωσης (24-26 Νοεμβρίου).
Στις τρεις ημέρες που θα διαρκέσει, παραγωγοί με σενάρια για ταινίες μυθοπλασίας μεγάλου μήκους θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με ένα καινούριο δίκτυο χρηματοδοτών, συμπαραγωγών και αναγνωρισμένων επαγγελματιών του κινηματογραφικού χώρου. Αναμένεται να παραστούν 40 προσκεκλημένοι από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ανάμεσά τους διανομείς, εκπρόσωποι τηλεοπτικών σταθμών, μεγάλων και γνωστών εταιρειών -όπως η Alliance Atlantis και η Zentropa-, εταιριών πωλήσεων και σύμβουλοι που μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες συμβουλές, όπως για νομικά ζητήματα, ή για στρατηγικές ανεύρεσης κεφαλαίων. Τις παρουσιάσεις των projects από τους παραγωγούς στους πιθανούς χρηματοδότες, θα ακολουθήσουν κατ’ ιδίαν συναντήσεις ανάμεσα στους συμμετέχοντες.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα αφορά προτάσεις για μεγάλου μήκους ταινίες μυθοπλασίας από την Ευρώπη και τη Μεσόγειο, οι οποίες πρέπει απαραίτητα να έχουν μια σύνδεση με τη Μεσόγειο ή τα Βαλκάνια – είτε θεματικά είτε ως (συμ)παραγωγές.
Το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κινηματογραφικής βιομηχανίας για την πρωτοβουλία αυτή του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης εκφράστηκε με τον μεγάλο αριθμό των αιτήσεων για συμμετοχή, ο οποίος ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Αξίζει να σημειωθεί ότι μεγάλο ποσοστό από τις αιτήσεις για συμμετοχή στο Crossroads προέρχεται από έλληνες παραγωγούς, γεγονός που αποδεικνύει ότι η πρωτοβουλία του φεστιβάλ ήρθε να καλύψει μια αντικειμενική ανάγκη της ελληνικής κινηματογραφικής βιομηχανίας.
Το Crossroads θα φιλοξενήσει επίσης μια σειρά ενημερωτικών συναντήσεων και συζητήσεων στρογγυλής τραπέζης πάνω σε τρέχοντα ζητήματα της κινηματογραφικής παραγωγής και εκπαιδευτικά σεμινάρια για τις τεχνικές παρουσίασης (pitching) και προώθησης των projects στην κινηματογραφική αγορά.
………………………………………
ΑΓΟΡΑ /AGORA
Η έννοια της αρχαίας ελληνικής αγοράς ως χώρου συνάντησης των ανθρώπων, δημόσιου διαλόγου, λήψης αποφάσεων, αλλά και ανταλλαγής προϊόντων και αγοραπωλησίας ενέπνευσε τον τίτλο αλλά και το περιεχόμενο της νέας αυτής δραστηριότητας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Στην Αγορά του Φεστιβάλ θα συγκεντρωθούν ειδικοί από διάφορους τομείς της κινηματογραφικής παραγωγής, αγοραστές, εκπρόσωποι τηλεοπτικών σταθμών, διανομείς, πράκτορες πωλήσεων από όλο τον κόσμο, που ενδιαφέρονται για όσα προσφέρει η Βιντεοθήκη της Αγοράς: όλες τις μεγάλου μήκους ταινίες που φιλοξενούνται φέτος από το Φεστιβάλ με έμφαση στην πρόσφατη ελληνική παραγωγή, καθώς και ένα μεγάλο εύρος παραγωγής από τα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η νέα αυτή δραστηριότητα αναπτύσσεται παράλληλα και σε συνεργασία τόσο με τα επί μέρους τμήματα του Φεστιβάλ και κατά κύριο λόγο με το ελληνικό, όσο και με τις άλλες δράσεις του, το co-productions forum Crossroads. Έτσι, δημιουργείται ένα ισχυρό πλαίσιο που υποστηρίζει την ανάπτυξη της δικτύωσης μεταξύ των επαγγελματιών και τις ευκαιρίες για περαιτέρω προώθηση των ταινιών.
……………………………………
BALKAN FUND
Το Balkan Fund συνεχίζει την επιτυχημένη πορεία του για τρίτη χρονιά υπογραμμίζοντας την ελληνική δραστηριότητα στον χώρο των Βαλκανίων. Το Tαμείο απευθύνεται σε μία γεωγραφική περιοχή που δεν καλύπτεται με πληρότητα από κανένα άλλο φεστιβάλ ή ταμείο: την ευρύτερη περιοχή της Nοτιοανατολικής Eυρώπης. Δώδεκα συνολικά σχέδια σεναρίου έχουν επιλεγεί για να παρουσιαστούν από τους σεναριογράφους, σκηνοθέτες και παραγωγούς τους κατά τη διάρκεια της τριήμερης διεθνούς συνάντησης στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης από τις 19 έως τις 21 Νοεμβρίου.
Πενταμελής διεθνής κριτική επιτροπή, μετά από ανοιχτή συζήτηση, θα ξεχωρίσει τέσσερα από τα σχέδια, τα οποία θα χρηματοδοτηθούν με το ποσό των 10.000 €. Παράλληλα, οι συντελεστές των σχεδίων θα έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν με επενδυτές, παραγωγούς, διανομείς και sales agents, οι οποίοι θα βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη, ειδικά για τις εργασίες του Balkan Fund. Διαπιστώνεται μάλιστα αυξημένο ενδιαφέρον συμμετοχής, καθώς το Balkan Fund αποκτά σταδιακά όλο και περισσότερη ειδική σημασία, με τη διεθνή κοινότητα να εμπιστεύεται την ποιότητα των σχεδίων. Κυρίως όμως εκτιμάται η μέθοδος εργασίας στη διάρκεια της συνάντησης, η οποία εξασφαλίζει ένα ιδιαίτερα καλό κλίμα ευνοώντας συμφωνίες για συνεργασίες και συμπαραγωγές.
Το διεθνές ενδιαφέρον για το Balkan Fund επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι ήδη συν-χρηματοδοτείται από το Γαλλικό Κέντρο Κινηματογράφου CNC και το γερμανικό Goethe Film Institut. Επιπλέον είναι μέλος του Διεθνούς Δικτύου Ταμείων των Διεθνών Κινηματογραφικών Φεστιβάλ European Film Funds, μαζί με άλλα επώνυμα προγράμματα όπως το ολλανδικό Hubert Bals Fund, το World Film Fund του Φεστιβάλ του Βερολίνου και το Goeteborg Film Fund, εκπρόσωποι των οποίων θα παρευρεθούν και φέτος στις εργασίες του τριήμερου εργαστηρίου.
…………………………………………
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
Οι εκθέσεις της φετινής διοργάνωσης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, αν και αυτόνομα καλλιτεχνικά γεγονότα, συμπληρώνουν ουσιαστικά και αναδεικνύουν στην ουσία τους τα κινηματογραφικά αφιερώματα, ενώ παράλληλα δίνουν την ευκαιρία να δούμε διαστάσεις της κινηματογραφικής τέχνης πέρα από αυτές που φανερώνονται στην κινηματογραφική οθόνη.
VITTORIO STORARO
Η έκθεση επεξεργασμένης φωτογραφίας με έργα του Στοράρο, η οποία θα εγκαινιαστεί στη διάρκεια του Φεστιβάλ και θα φιλοξενηθεί στους χώρους του Μουσείου Κινηματογράφου και σε αυτούς του Μουσείου Φωτογραφίας, τιτλοφορείται Γράφοντας με το φως και περιλαμβάνει 156 εικόνες, πολλές σε γιγαντιαία κλίμακα. Το πλούσιο οπτικό υλικό με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας βυθίζει τον επισκέπτη σ’ ένα μαγικά φωτισμένο εικαστικό σύμπαν. Η έκθεση είναι αποτέλεσμα πολλών χρόνων έρευνας του καλλιτέχνη και χωρίζεται σε τρία μέρη: το Φως, το Χρώμα και τα Στοιχεία της φύσης, αναπόσπαστα στοιχεία της δουλειάς του Στοράρο στον κινηματογράφο και της φιλοσοφίας του για τη ζωή.
ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΤΑΚΗΣ
Το αφιέρωμα στον Παπατάκη συμπληρώνει η έκθεση φωτογραφιών και ντοκουμέντων (επιστολές, σενάρια, περιοδικά, αφίσες, κλπ) για τον κινηματογράφο του από το αρχείο του Γιάννη Kονταξόπουλου στο Tελλόγλειο Ίδρυμα Tεχνών της Θεσσαλονίκης, η οποία θα συνοδεύεται από την προβολή in situ ενός ντοκιμαντέρ για τον σκηνοθέτη. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν στη διάρκεια του Φεστιβάλ,.
ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Η έκθεση Τέχνη και κινηματογράφος, που διοργανώνεται από το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στον χώρο του λιμανιού και θα εγκαινιαστεί κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ, παρουσιάζει αριστουργήματα της περίφημης Συλλογής Κωστάκη, βασισμένα στη σχέση του κινηματογράφου με τις εικαστικές τέχνες. Θα παρουσιαστούν σχέδια για τον κινηματογράφο καλλιτεχνών της ρωσικής πρωτοπορίας, κινηματογραφικά περιοδικά, σχέδια κατασκευών με οπτικοακουστική λειτουργία, καθώς και σειρά σχεδίων και storyboards του πρωτοπόρου ρώσου σκηνοθέτη Sergei Eisenstein, ενώ θα γίνουν και προβολές ταινιών της περιόδου.
DEAN TAVOULARIS
Τέλος, το Φεστιβάλ θα υποδεχθεί στη διάρκεια της χρονιάς την έκθεση για τον Ντιν Ταβουλάρης, τον βραβευμένο με Όσκαρ συνεργάτη του Francis Ford Coppola. Η έκθεση, που θα φιλοξενηθεί από το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, φωτίζει την πορεία της 45άχρονης συνεργασίας του με τον διάσημο σκηνοθέτη. Η έκθεση των storyboards, των σχεδιασμάτων και όλων των υλικών προετοιμασίας του διάσημου σκηνογράφου είναι η πρώτη που διοργανώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο.
MASTERCLASSES / ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ / ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ
Το Φεστιβάλ στοχεύει να λειτουργήσει ευρύτερα ως βήμα διαλόγου και θεσμός συνεργασίας ενισχύοντας και δημιουργώντας ευκαιρίες για την ανταλλαγή ιδεών και απόψεων γύρω από τον κινηματογράφο, την τέχνη του, αλλά και τη σημασία του στην καλλιτεχνική και την πνευματική ζωή, προβάλλοντας και αναζητώντας τις νέες ιδέες, αναδεικνύοντας τις νέες τάσεις και παράγοντας καλλιτεχνικά και πνευματικά γεγονότα. Ο απώτερος στόχος είναι μέσα από τον διάλογο να έρθουν σε άμεση και ζωντανή επικοινωνία οι άνθρωποι του κινηματογράφου τόσο μεταξύ τους όσο και με τους εκπροσώπους άλλων τεχνών, αλλά κυρίως με το κοινό και ιδιαίτερα με τους νέους.
Έτσι, ο θεσμός των Masterclasses, ενισχύεται και διευρύνεται ως προς το περιεχόμενό του, ενώ κοντά σε αυτόν δημιουργούνται οι Ανοιχτές Συζητήσεις / Round Tables. Τα Masterclasses δίνουν τη δυνατότητα σε σημαντικούς δημιουργούς, φέτος από όλους τους τομείς της κινηματογραφικής δημιουργίας, να επικοινωνήσουν με τους συναδέλφους τους και με το ευρύτερο κοινό, να μεταφέρουν εμπειρίες και να ανταλλάξουν προβληματισμούς. Την ίδια ανάγκη υπηρετούν και οι Ανοιχτές Συζητήσεις / Round Tables ως χώροι ενημέρωσης, διαλόγου και σύγκρουσης ιδεών.
Εισηγητές σε αυτά οι δημιουργοί του κινηματογράφου που έχουν προσκληθεί από το Φεστιβάλ, σκηνοθέτες, σεναριογράφοι, ηθοποιοί, καλλιτεχνικοί συντελεστές, άνθρωποι της τέχνης και της διανόησης, από το εξωτερικό και την Ελλάδα, που θα μιλήσουν με τους συναδέλφους τους, αλλά και με το κοινό. Στις συζητήσεις και τις διαλέξεις οι εισηγητές θα δώσουν τη δική τους εμπειρία και γνώση της κινηματογραφικής τέχνης, και μέσα από αυτές θα αναπτυχθεί ο διάλογος για επί μέρους θεματολογίες όπως το σενάριο και η σχέση του με τη λογοτεχνική γραφή, ο συσχετισμός της θεατρικής και της κινηματογραφικής σκηνοθεσίας, η συμβολή της σκηνογραφικής οπτικής στη δημιουργία του κινηματογραφικού έργου, ο ρόλος του ηθοποιού κ.λπ., αλλά και θα δοθεί η ευκαιρία να ξαναθυμηθεί –ή και να γνωρίσει για πρώτη φορά- το κοινό τις στιγμές και τους ανθρώπους που διαμόρφωσαν τη σχέση κινηματογράφου και πνευματικότητας στην Ελλάδα.
Παράλληλα, το Φεστιβάλ θα υποδεχθεί σημαντικές συναντήσεις ευρωπαϊκών και διεθνών θεσμικών φορέων και ενώσεων του κινηματογράφου, τους εκπροσώπους του Film Festival Fund και του European Film Agency Directors, ενώ έχουν προσκληθεί οι Producers On the Move, η πρωτοβουλία του European Film Promotion, η οποία για πρώτη φορά θα παρουσιαστεί σε άλλο φεστιβάλ από αυτό των Καννών.
Μέσα από αυτές τις δράσεις το Φεστιβάλ επιδιώκει να ανταποκριθεί πληρέστερα σε μία αποστολή που καλύπτει ευρύτερα κενά στην κινηματογραφική και οπτικοακουστική εκπαίδευση και κατάρτιση στη χώρα μας.
