Agora Talks: «Bridge to the North: Ευκαιρίες συμπαραγωγής με τη Λιθουανία»

Η νέα πρωτοβουλία της Αγοράς, Bridge to the North, καθιερώνει μια συνέργεια μεταξύ βορρά και νότου. Κάθε χρόνο στο πλαίσιο της δράσης το Φεστιβάλ θα φιλοξενεί μια διαφορετική χώρα από τη Βαλτική ή τη Σκανδιναβία. Σε αυτή τη διοργάνωση, συμμετέχουσα χώρα είναι η Λιθουανία. Η συζήτηση Bridge to the North: Ευκαιρίες συμπαραγωγής με τη Λιθουανία πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 6 Νοεμβρίου στο MOMus - Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο των Agora Talks του 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Στόχος της συζήτησης ήταν να διερευνηθούν οι νέες  ευκαιρίες που παρουσιάζονται στα πεδία της χρηματοδότησης και της ανταλλαγής δημιουργικών ιδεών. Επαγγελματίες που είχαν την ευκαιρία να κάνουν συμπαραγωγές με τη Λιθουανία μοιράστηκαν την εμπειρία τους και επικεντρώθηκαν στις προοπτικές και τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν από τις ενδεχόμενες συνεργασίες με τα εθνικά κέντρα κινηματογράφου των δύο χωρών.

Οι ομιλητές ήταν οι Αθηνά Καρτάλου (διευθύντρια Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, Ελλάδα), Maria Razgute (παραγωγός, M-Films, Λιθουανία), και Laimonas Ubavičius (διευθυντής Κέντρου Κινηματογράφου Λιθουανίας, Λιθουανία). Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο Γιώργος Τσούργιαννης (παραγωγός, Horsefly Productions, Ελλάδα).

Τη συζήτηση προλόγισε η Αγγελική Βέργου, επικεφαλής της Αγοράς: «Είμαστε ενθουσιασμένοι για την προοπτική αυτή που φέρνει το Bridge to the North», τόνισε. «Η φετινή καλεσμένη Λιθουανία είναι μια χώρα με την οποία νιώθουμε κοντά, αλλά σπάνια συνεργαζόμαστε. Είναι μια καλή αφορμή για πολιτισμική ανταλλαγή και συνεργασία» πρόσθεσε.

Ο συντονιστής, Γιώργος Τσούργιαννης, παρουσίασε τους συμμετέχοντες στη συζήτηση και έδωσε τον λόγο στον Laimonas Ubavičius από το Λιθουανικό Κέντρο Κινηματογράφου. Ο τελευταίος ευχαρίστησε το Φεστιβάλ για τη φιλοξενία και ευχήθηκε να είναι η πρωτοβουλία αυτή η αρχή μιας μακράς συνεργασίας και στον χώρο της συμπαραγωγής, η οποία παρουσιάζει γόνιμο έδαφος. Μιλώντας για το Λιθουανικό Κέντρο Κινηματογράφου και τις ευκαιρίες χρηματοδότησης, σημείωσε ότι χρηματοδοτεί την παραγωγή και προώθηση ταινιών, αλλά και τη διασπορά της κινηματογραφικής κουλτούρας μέσω των κινηματογραφικών φεστιβάλ. Επίσης, εγκρίνει χρηματοδοτήσεις για παραγωγή λιθουανικών ταινιών, αλλά χρηματοδοτεί και συμπαραγωγές (πλειοψηφικές και μη) με άλλα κράτη. 

Μέσω ενός συστήματος που τέθηκε σε εφαρμογή τον Ιανουάριο του 2014, του Lithuanian Film Tax Incentive, δίνεται η δυνατότητα στους επαγγελματίες να εξοικονομήσουν πόρους μέσα από ένα σύστημα ιδιωτικών επενδύσεων. Ως κινηματογραφιστής από το εξωτερικό, κάποιος μπορεί να συνεργαστεί με μία εταιρία παραγωγής από τη Λιθουανία, η οποία επιθυμεί να καλύψει το 30% του budget της παραγωγής, με αντάλλαγμα μειωμένο φόρο εισοδήματος. Με τον τρόπο αυτό, και ο σκηνοθέτης εξοικονομεί χρήματα από το budget του και η λιθουανική εταιρεία απολαμβάνει μειωμένο φόρο εισοδήματος. Το 2022, παραγωγές ταινιών έλαβαν 17,86 εκατομμύρια ευρώ από ιδιωτικούς επενδυτές, ενώ οι συνολικές δαπάνες ήταν 59,34 εκατομμύρια ευρώ.

Στο σημείο αυτό, τον λόγο πήρε η Αθηνά Καρτάλου από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου για να παρουσιάσει την κατάσταση από την ελληνική πλευρά. «Έχουμε συναντηθεί με τον Laimonas πολλές φορές τα τελευταία δύο χρόνια και πιστεύουμε πως υπάρχει μια ομοιότητα ανάμεσα στις χώρες μας», δήλωσε. «Ευχαριστούμε το Φεστιβάλ που οργάνωσε την πρωτοβουλία αυτή και μας επέτρεψε να ανοίξουμε την πόρτα σε μια συνεργασία. Τα στοιχεία μάς δείχνουν πως από συμπαραγωγές με χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία στρεφόμαστε σταδιακά σε χώρες που έχουν παρόμοιες δυνατότητες παραγωγής με την Ελλάδα. Υπάρχει πολύς χώρος για συνεργασία με τη Λιθουανία», τόνισε και παρουσίασε τα στοιχεία του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου.

Το ΕΚΚ ασχολείται με τη χρηματοδότηση πολλών διαφορετικών ειδών ταινιών (πλειοψηφικά ή μη). Μέχρι τώρα, για το έτος 2023, το ΕΚΚ έχει χρηματοδοτήσει 78 πρότζεκτ, μεταξύ αυτών 15 ταινίες μεγάλου μήκους με το ποσό του 1,32 εκατομμυρίου ευρώ, 24 μικρού μήκους ταινίες με το ποσό των 556.800 ευρώ και άλλες κατηγορίες ταινιών. Οι συνολικές δαπάνες φτάνουν τα 2.816.800 ευρώ. Το διάστημα 2021-2023, το ΕΚΚ υποστήριξε 40 συμπαραγωγές (πλειοψηφικές ή και μη) με συνολικές δαπάνες 5,61 εκατομμύρια ευρώ. Το ΕΚΚ παρουσιάζει επίσης πέντε νέα προγράμματα χρηματοδότησης με στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση (micro-budget - short, micro-budget - plus, development, co-production window, the Future is Here).

Η Maria Razgute, παραγωγός από τη Λιθουανία, εξήγησε πως το σύστημα που περιέγραψε ο διευθυντής του Κέντρου Κινηματογράφου της Λιθουανίας, το οποίο η ίδια έχει χρησιμοποιήσει πολλές φορές, δουλεύει εξαιρετικά καλά.  Στη συνέχεια, παρουσίασε στοιχεία και παραδείγματα από την δική της εταιρεία παραγωγής, σχετικά με πρότζεκτ που συγχρηματοδοτήθηκαν από τη Λιθουανία και άλλες χώρες. Η συζήτηση κατέληξε στη συνειδητοποίηση πως και οι δύο πλευρές επωφελούνται από τα θετικά της συμπαραγωγής. Τέλος, η Αθηνά Καρτάλου ανέφερε πως παλαιότερα τα αποτελέσματα των συμπαραγωγών ήταν ένας συνδυασμός από διαφορετικές κουλτούρες που δεν λειτουργούσε. Πλέον, οι δημιουργοί έχουν εξελιχθεί και τα πράγματα έχουν αλλάξει. Δήλωσε πως, ως επαγγελματίας, πιστεύει στην κουλτούρα των ευρωπαϊκών ταινιών και ο μόνος τρόπος να εκφραστεί αυτό είναι μέσω της συμπαραγωγής, στο οποίο συμφώνησαν και οι δύο πλευρές.